Het bezoek van supporters van Maccabi Tel Aviv aan de Johan Cruijff Arena voor een Europa League-wedstrijd tegen Ajax leidde tot onrustige confrontaties tussen Israëlische en Palestijnse aanhangers. De rellen kregen politieke aandacht, zowel in de Tweede Kamer als op sociale media. PVV-leider Geert Wilders reageerde op zijn X-pagina met: ‘Ik waarschuw al twintig jaar voor de groeiende Jodenhaat in NL.’

Jodenhaat in het heden

Een jaaroverzicht uit 2002 en de eerste maanden van 2003 laat zien dat er destijds al incidenten met antisemitisme in Nederland plaatsvonden. Vergeleken met de cijfers van de afgelopen jaren was het aantal antisemitische incidenten destijds echter aanzienlijk lager. De recente CIDI Monitor van 2023 spreekt bijvoorbeeld van een ‘recordaantal antisemitische incidenten’ in Nederland, wat veel vragen oproept in de Tweede Kamer en het tot het gesprek van de dag maakt. PVV-leider Geert Wilders heeft zich intussen actief uitgesproken via zijn platform op X (voorheen Twitter). Zo schreef hij deze week: ‘Geen Jodenjacht meer in dit land, ik accepteer het niet. En de daders – vooral Marokkanen – snoeihard straffen, Nederlanderschap afpakken en uitzetten.’ Wilders benadrukt hiermee zijn boosheid, maar ook zijn politieke standpunten, namelijk het idee dat vooral moslims de oorzaak zouden zijn van de toenemende Jodenhaat in Nederland.

De kritiek van Wilders op de Islam

Geert Wilders bekritiseert al lange tijd de aanwezigheid van bepaalde moslimgroepen in Nederland, waarbij hij hen regelmatig verantwoordelijk stelt voor antisemitisme. Dit is volgens Tom Lauwense, universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Leiden, een bekend thema in Wilders’ politieke strategie. Lauwense stelt: “Hij heeft het altijd sterk gekoppeld aan moslims. Jodenhaat onder moslims, waar hij tegen waarschuwt,” aldus Lauwense in een telefonisch interview. Wilders lijkt hiermee de islam in een kwaad daglicht te zetten door het onderwerp antisemitisme hieraan te verbinden. Ook vertelde Tom dat de heer Wilders dit ook bij andere onderwerpen lijkt te doen: “Er zijn diverse thema’s waarmee hij dat ook doet, zoals homo’s en rechten van homo’s. Als moslims er iets lelijks over zeggen, dan verdedigt hij de homo’s, maar meer om de islam te beschuldigen,” aldus Lauwense.

De claim

In zijn recente bericht claimt Wilders al twintig jaar te waarschuwen voor de groeiende Jodenhaat in Nederland. In werkelijkheid is sociale media, waaronder X (voorheen Twitter), echter pas veel later een belangrijk nieuwsplatform geworden. X werd gelanceerd in 2006 en bestaat dus zelfs nog geen twintig jaar, terwijl Instagram, een ander invloedrijk medium, pas in 2010 werd geïntroduceerd. Destijds was nieuwsverspreiding grotendeels beperkt tot gedrukte kranten, terwijl sociale media nu een belangrijke rol spelen in het vormen van publieke opinie en het verspreiden van politieke boodschappen.

Het eerste bekende bericht van Wilders over antisemitisme op X dateert van bijna zestien jaar geleden, op 6 december 2010. Hierin schreef hij: ‘Bolkenstein zit er stevig naast: niet de ‘bewuste’ joden moeten emigreren maar die Marokkanen die zich schuldig maken aan antisemitisme.’ Hiermee bracht Wilders zijn boodschap en standpunt in de antisemitisme-discussie op sociale media, een medium dat sindsdien steeds belangrijker is geworden in het publieke en politieke debat. Daarnaast zijn er weinig beelden beschikbaar van twintig jaar geleden waarin Wilders actief waarschuwt voor een toename van Jodenhaat in Nederland. Wel laat Wilders zijn mening over Jodenhaat duidelijk weten in een interview met de redactie van NU.nl. In een artikel uit 2014 zegt hij: ‘Ik mag van mevrouw Voet blijkbaar geen link leggen tussen de islam en het antisemitisme, maar kijk naar wat Hamas in Gaza doet, kijk naar wat ISIS met christenen in Irak doet. Ze komen allemaal aan de beurt.’ Ook in dit artikel waarschuwt Wilders duidelijk voor toenemend antisemitisme in Nederland.

Conclusie

• Geert Wilders heeft door de jaren heen regelmatig gewaarschuwd voor toenemende Jodenhaat in Nederland via interviews, sociale media en beeldmateriaal.
• De beschikbare bronnen dateren vanaf 2010 tot nu; er zijn geen directe bronnen die bevestigen dat Wilders al twintig jaar waarschuwt tegen Jodenhaat.
• Ondanks het gebrek aan bewijs van een twintigjarige waarschuwingsperiode, is het aannemelijk dat Wilders eerder verwijzingen maakte naar Jodenhaat, gezien zijn consistente politieke standpunten.
• Het jaaroverzicht van antisemitische incidenten in 2002 en begin 2003 toont al een toename van antisemitisme, wat indirect de zorgen van Wilders onderbouwt.

 Bronnen

• Tom Lauwense (telefonisch)

https://www.tomlouwerse.nl/nl/ (eigen site)

https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/tom-louwerse#tab-1 (Universiteit Leiden)

Documentaire bronnen

• Jaaroverzicht antisemitisme 2002-2003

2002 CIDI Jaaroverzicht antisemitisme in Nederland en overzicht tot 05-05-2003.pdf

• Artikel Nu.nl met Geert Wilders 2014

https://www.nu.nl/politiek/3847076/nederland-moet-achter-israel-blijven-staan.html

• Tweet Geert Wilders over antisemitisme uit 2010

https://x.com/geertwilderspvv/status/11732733965369344

• De CIDI monitor van 2023 over antisemitisme

https://www.cidi.nl/persbericht-cidi-monitor-2023-toont-recordaantal-antisemitische-incidenten