Tijdens de uitzending van Ongehoord Nieuws op donderdag 14 november vertelde huisarts Rob Elens het volgende: ‘’Je moet anderhalve kilo zalm eten wil je de hoeveelheid vitamine D binnenkrijgen die je nodig hebt’’. Navraag te hebben gedaan bij Elens vertelde hij dat hij de volgende vraag aan ChatGPT heeft gesteld. Hoe kun je 5600 IE (internationale eenheden) vitamine D innemen via voeding?
Wat is vitamine D?
Vitamine D is een vitamine die je lichaam helpt om calcium uit je voeding op te nemen. Dit calcium is een belangrijke bron voor het opbouwen en behouden van sterke botten, tanden, spieren en een goede afweer. Zonder voldoende vitamine D kan je lichaam minder goed calcium opnemen, wat kan leiden tot zwakkere botten. Daarnaast speelt vitamine D ook een rol in het goed laten functioneren van je spieren en het versterken van je immuunsysteem, zodat je beter beschermd bent tegen ziekten en infecties.
Zonlicht en voeding
De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Als je lichaam namelijk in aanraking komt met de zon, maakt het zelf vitamine D aan. In de lente en zomer is het zonlicht een goede manier om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Maar in de herfst en winter is de zon minder krachtig en is je huid bedekt door warmere kleding. Hierdoor wordt de blootstelling van de huid aan zonlicht beperkt en maakt je lichaam onvoldoende vitamine D aan.
Naast zonlicht kun je vitamine D ook uit voeding halen. Het zit van nature in vette vis, zoals zalm, makreel en haring. Volgens Martijn Katan, Emeritus-hoogleraar voedingsleer van de Vrije Universiteit is het niet duidelijk waarom juist vis zo rijk is aan vitamine D. ”Een vis krijgt vitamine D vooral binnen uit zoöplankton. Ze maken zelf ook deze vitamine aan als ze in de zon zwemmen, maar dat doen ze niet veel. 100 gram zalm, bereid in de magnetron, bevat volgens het voedingscentrum 4,6 mcg (microgram) aan vitamine D. De aanbevolen hoeveelheid vitamine D voor een volwassene per dag is 10 tot 20 mcg, wat gelijk staat aan 400 IE, deze hoeveelheid verschilt per leeftijd en soms ook in huidskleur.
Deskundigen
Martine van Haperen, expert voeding en gezondheid, vertelt dat deze hoeveelheid aan zalm niet nodig is om voldoende vitamine D binnen te krijgen. ‘’Er zijn allerlei manieren om voldoende vitamine D binnen te krijgen zonder zalm. Denk aan zonlicht op je huid, verrijkte producten en supplementen’’. Alleen zalm eten is dus volgens van Haperen niet de enige oplossing om aan voldoende vitamine D te komen.
Huub Savelkoul, Emeritus-hoogleraar Celbiologie en Immunologie, vertelt dat de uitspraak van Rob Elens ook onzin is. ‘’Het gaat in principe om 100 gram van vette vis per dag en niet om anderhalve kilo om aan de hoeveelheid vitamine D te komen die je nodig hebt’’. Daarnaast praten volgens Savelkoul websites ook alleen maar over de hoeveelheid vitamine D die in voeding zit en zeggen deze websites niets over de hoeveelheid vitamine D dat daadwerkelijk wordt opgenomen in je darmen. ‘’Gemiddeld wordt zo’n 80% van de hoeveelheid vitamine D in het lichaam opgenomen en opgeslagen in de darmen. Er wordt dus veel minder vitamine D opgeslagen dan dat je daadwerkelijk in neemt. ‘’Daar komt enige verwarring vandaan wat uiteindelijk leidt tot dit soort uitspraken,’’ vertelt Savelkoul.
Conclusie:
Nee, je hoeft geen anderhalve kilo zalm te eten wil je de hoeveelheid vitamine D binnenkrijgen die je nodig hebt. Volgens de deskundigen is 100 gram zalm per dag al voldoende om vitamine D binnen te krijgen en is anderhalve kilo veel te veel. Bovendien zijn er meerdere manieren om in je vitamine D-behoefte te voorzien, zoals zonlicht, andere voedingsmiddelen of supplementen.
Bronnen:
- aHealthylife. (2021, 10 januari). De top 12 voedingsmiddelen met de meeste vitamine D – aHealthylife.nl. Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://www.ahealthylife.nl/de-top-12-voedingsmiddelen-met-de-meeste-vitamine-d/
- FitChef. (2022, 6 april). In welke voeding zit veel vitamine D? FitChef.nl. Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://fitchef.nl/blog/gezondheid/vitamine-D-voeding
- Gezondheid en wetenschap. (z.d.). Gezonde volwassenen hebben geen extra vitamine D nodig in de winter – 08/11/2023. Gezondheid en wetenschap. Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/hebben-we-extra-vitamine-d-nodig-in-de-winter#article-detail-wrapper
- Ik heb misschien extra vitamine D nodig | Thuisarts.nl. (2022, 4 februari). Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://www.thuisarts.nl/vitamine-d/ik-heb-misschien-extra-vitamine-d-nodig
- Schreuder, F. (2015). Vitamine D. Tijdschrift Voor Praktijkondersteuning, 10(3), 84–87. https://doi.org/10.1007/s12503-015-0044-5
- Pierens, S., & Fraser. (2014). The origin and metabolism of vitamin D in rainbow trout. The Journal Of Steroid Biochemistry And Molecular Biology, 145, 58–64. https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2014.10.005
- Vandamme, K., School voor Tandheelkunde, Mondziekten en Kaakchirurgie, & K.U.Leuven. (z.d.). Nutrinews maart 2001. Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://decodex.org/huisartsyve/folders/beeldfolders/NN0401gebitIN.pdf
- Voedingscentrum. (z.d.). Vitamine D. Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx#blokwat-is-vitamine-d
- Zorgwijzer. (2024, 9 februari). Vitamine D: hoeveel heb je nodig? (+ symptomen tekort). Geraadpleegd op 20 november 2024, van https://www.zorgwijzer.nl/zorgwijzers/vitamine-d
Gesproken bronnen:
- Martine van Haperen, expert voeding en gezondheid,
- Rob Elens, huisarts
- Huub Savelkoul, Emeritus-hoogleraar Celbiologie en Immunologie
- Martijn Katan, Emeritus-hoogleraar voedingsleer, Vrije Universiteit.
