Havermelk is niet gezond voor je, en slecht voor het mileu. Dat beweert Machiel de Graaf, voormalig Tweede Kamerlid PVV, in de uitzending van Ongehoord Nieuws op 12 November.

wat is havermelk?

Havermelk is een plantaardig alternatief voor zuivelmelk, gemaakt van haver en water. Het is populair geworden door de groeiende vraag naar veganistische en lactosevrije producten. Havermelk wordt geproduceerd door haver te weken in water, te mengen en vervolgens te filteren om een gladde vloeistof te verkrijgen.

Havermelk populair bij jongere

Havermelk is een snel groeiend drankje. Zo ook op de werkvloer. Dat blijkt ook uit onderzoek van Douwe Egberts. Bij de jongere werknemers (18-34 jaar) geeft 1 op de 4 voorkeur aan plantaardige melk in hun koffie. Maar is havermelk wel gezond? Hierover spreken we met dietist Bob ter Haak, hij vertelt ons over hoe gezond havermelk is: Havermelk is niet per se ongezond, maar het is ook niet een volwaardig alternatief voor koemelk. Het bevat minder eiwitten en sommige belangrijke voedingsstoffen die wel in koemelk zitten. Als je kiest voor ongezoete havermelk, is het zeker niet ongezond te noemen.

Is havermelk gezond?

Havermelk bevat minder eiwitten dan koemelk, wat betekent dat het geen volwaardige vervanger is voor mensen die veel eiwitten nodig hebben. Diëtist Martine van Haperen legt uit: “In Nederland krijgen we gemiddeld 50% meer eiwit binnen dan nodig, dus dat havermelk minder eiwit bevat, is voor de meeste mensen geen probleem.” Veel merken voegen daarnaast essentiële vitamines en mineralen zoals calcium, B12 en vitamine D toe, waardoor havermelk qua voedingswaarde vergelijkbaar wordt met koemelk.

De vezels in havermelk, bekend als beta-glucanen, kunnen een positief effect hebben op de cholesterolspiegel. Volgens Holland & Barrett is havermelk door het lage verzadigd vetgehalte gunstig voor het hart, terwijl Vitamines.com benadrukt dat ongezoete varianten de gezondste keuze zijn.

Is havermelk slecht voor het mileu?
Een analyse uitgevoerd door Blonk Consultants voor Oatly (2023) toont aan dat havermelk een aanzienlijk lagere impact heeft op het milieu in termen van klimaatverandering, waterverbruik en landgebruik vergeleken met koemelk. Het onderzoek gebruikte een levenscyclusanalyse (LCA) en hield rekening met factoren zoals productie, transport en verpakking. De resultaten benadrukten dat de CO₂-uitstoot van havermelk beduidend lager is dan die van koemelk​. Dietist Bob ter Haak heeft er ook al vaker onderzoek naar gedaan. Hij vertelt: “Veel bronnen geven aan dat havermelk beter is voor het milieu dan koemelk. Het vergt minder land- en watergebruik en stoot minder broeikasgassen uit. Maar er zijn ook onderzoekers die zeggen dat als je alle aspecten meeneemt (zoals de bewerking die nodig is om havermelk te maken), het verschil minder groot is dan vaak wordt gedacht.” Ook dietist Martine van Haperen bevestigt het onderzoek “havermelk is aanzienlijk minder slecht voor het milieu dan koemelk, met een lagere CO₂-uitstoot, landgebruik en watergebruik.”

Conclusie

Na een brede research en gesproken te hebben met experts kunnen we stellen dat de  uitspraak van Machiel de Graaf onjuist is. Havermelk is niet per se gezond, maar ook niet ongezond. De utispraak dat havermelk slecht is voor het milieu is met onderzoek gebleken dat het ook onjuist is.

bronnen

• Van Asseldonk, A. (2023, 4 december).Helpt havermelk met afvallen? En hoe? – Een Maatje Minder. Een Maatje Minder. https://www.eenmaatjeminder.nl/havermelk-afvallen/
• Is havermelk echt gezond? Alles over havermelk. (z.d.). Holland And Barret.https://www.hollandandbarrett.nl/advies/voeding/havermelk-gezond/
• Van Der Loo, L. (2024, 23 augustus).Havermelk ongezond: feit of fabel. Vitamines. https://vitamines.com/blog/havermelk-ongezond/
• Welke melk drinken we in de koffie op de werkvloer in 2023 | JDE Professional. (z.d.). Jacobs Douwe Egberts Professional.https://www.jacobsdouweegbertsprofessional.nl/ons-verhaal/nieuws/melkvoorkeuren/

gesproken bronnen:

Bob ter Haak – Dietist

Martine van Haperen – dietist