Muziek is niet alleen een bron van plezier, maar kan ook een krachtig hulpmiddel zijn voor het brein. Volgens Cyriel Pennartz, hoogleraar cognitieve neurowetenschappen aan de UvA, biedt muziek unieke mogelijkheden om herinneringen op te roepen en emoties te beïnvloeden. Dit maakt het vooral waardevol voor mensen met neurologische aandoeningen, zoals dementie of parkinson.

Wanneer we muziek horen, wordt het geluid via ons gehoororgaan verwerkt en doorgestuurd naar de hersenen. “De hersenen analyseren muziekpatronen en proberen betekenis te geven aan de tonen en melodieën”,  legt Pennartz uit. In de hersenen worden specifieke gebieden geactiveerd, zoals de temporaalkwab, die helpt bij het herkennen en verwerken van muziek. Bij professionele muzikanten is dit gebied zelfs groter dan bij mensen die weinig met muziek doen.

Muziek kan ook emoties oproepen en zelfs fysieke reacties teweegbrengen. “Het brein reageert op bepaalde melodieën en ritmes, wat kan leiden tot plezier, ontspanning of zelfs een verlangen om te bewegen.” Dit verklaart waarom muziektherapie wordt ingezet bij aandoeningen zoals parkinson. “Bij mensen met parkinson kan een ritme in de muziek hen helpen om beter te lopen of te bewegen,” vertelt Pennartz.

Voor mensen met dementie kan muziek nog meer betekenen. Bekende liedjes, zoals kinderliedjes, kunnen herinneringen oproepen die diep in het geheugen zijn opgeslagen. “Muziek activeert de hippocampus, een belangrijk deel van het brein voor geheugen. Een melodie kan vergeten woorden of beelden naar boven halen,” legt de hoogleraar uit.

Muziek werkt dus niet alleen als een mentale oppepper, maar kan ook een sociaal bindmiddel zijn. “Samen zingen of muziek maken kan gemeenschapszin versterken en beweging stimuleren, wat vooral bij ouderen met dementie veel voordelen biedt”, sluit Pennartz af.

De kracht van muziek laat zien dat het meer is dan een vorm van entertainment. Het kan een belangrijk hulpmiddel zijn om zowel mentale als fysieke gezondheid te verbeteren.

Bekijk hier de reportage over een muzikale middag georganiseerd door organisatie NKC voor ouderen van Accolade Zorg.