Na een opvallende uitspraak van huisarts Rob Elens blijkt maar weer hoe groot de discussie over de hoeveelheid suiker in onze voeding is. Elens beweert dat het bijna onmogelijk is om in supermarktketens suikervrije producten te kopen. Hij spreekt van een ‘’versuikering van de maatschappij’’, met overgewicht en obesitas als gevolg.
Donderdag 14 november, werd een nieuwe aflevering van Ongehoord Nieuws online geplaatst. In deze aflevering maakt huisarts Rob Elens de uitspraak: ‘’Het is in supermarkten, zoals de Jumbo, bijna onmogelijk om producten zonder suiker te kopen. ‘’
Elens linkt zijn uitspraak aan de zichtbare toename van overgewicht, zowel in de Verenigde Staten als in Nederland. Hij legt uit dat sinds vetten in voedingsmiddelen werden vervangen door omega 6 en suiker, er een obesitasepidemie is ontstaan. Elens beweert dat de versuikering van de maatschappij zichtbaar is in alledaagse producten. ‘’Overal zit suiker in’’, zegt Rob Elens.
Kwaliteit eetomgeving
We leggen de uitspraak voor aan retaildeskundige Dirk Mulder (ING). ‘’Het is mogelijk om producten zonder suiker te kopen in supermarkten, maar het is lastig voor de consument. Of een product suiker bevat is niet altijd even duidelijk voor iedereen. Er zijn verschillende soorten suikers en zoetstoffen met verschillende benamingen waardoor de etiketten moeilijk zijn om te begrijpen’’, vertelt Mulder. Als consument hebben we nog weinig kennis over de manier waarop bewerkte producten in elkaar zitten’’, vertelt voedingsdeskundige Michelle van Roost (Voedingsjungle). ‘’suiker wordt in veel meer producten toegevoegd dan dat je als consument zou verwachten’’, aldus van Roost.
Ook van Roost beweert dat er wel degelijk producten te vinden zijn zonder toegevoegde suikers in supermarktketens. “Echter is het aanbod afhankelijk van de vraag naar deze producten. Van jongs af aan zijn we al geprogrammeerd om zoet lekker te vinden. Nederlanders houden dus nu eenmaal van de zoete smaak.’’ Uit onderzoek van 2017, uitgevoerd door stichting foodwatch, blijkt dat in 56 procent van de producten in de supermarkt suikers worden toegevoegd. De onbewerkte producten zijn dus ver in de minderheid.
Maatschappelijk probleem
Volgens de rijksoverheid moet de hoeveelheid ongezonde voedingsstoffen in bewerkte producten, waaronder suiker, worden verlaagd. Deze stoffen veroorzaken gezondheidsproblemen zoals overgewicht en chronische ziekten. In 2023 had 50 procent van de Nederlanders van 18 jaar en ouder matig of ernstig overgewicht. Dat blijkt uit gegevens van het CBS en het RIVM.
De WHO (World Health Organization) adviseert een verminderde inname van vrije suikers gedurende een levensspanne. Zowel bij volwassenen als bij kinderen beveelt de WHO aan om de inname van vrije suikers te verlagen tot minder dan 10 procent van de totale energie-inname. Voor vrije suiker stelt de WHO voor om de inname verder te verlagen tot 5 procent van de totale energie-inname.
“De supermarkt is de partij waar consumenten veel mee te maken hebben, maar het verminderen van suiker is ook een belangrijke taak van de producent. Daar zit vaak een groot probleem’’, vertelt Mulder. ‘’Suikers worden toegevoegd vanwege de lage prijs van de grondstof en het smaakvol maken van een product. Daarnaast is de consument aan die smaak gewend en verslaafd geraakt. ‘’Dit is niet alleen iets wat binnen supermarkten speelt, maar ook bij horeca en speciaalzaken’’, aldus Mulder.
Oplossing
‘’De constatering van Rob Elens is wel een hele terechte, maar de oplossing is moeilijk’’, vertelt Dirk Mulder. ‘’Door de discussie over gezondheid wordt er minder suiker toegevoegd aan producten en ontstaan er meer producten met alternatieven voor suiker’’, aldus Mulder.
Volgens het RIVM is in 2022 de Nationale Aanpak Productverbetering (NAPV) van start gegaan. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) moedigt fabrikanten aan om de samenstelling van hun voedingsmiddelen te verbeteren. Dit geldt onder andere voor het verminderen van suiker in producten. Dit moet ervoor gaan zorgen dat het voor mensen makkelijker wordt om te kiezen voor gezonde voeding.
Conclusie
De uitspraak van huisarts Rob Elens waarmee hij beweert dat het bijna onmogelijk is om in supermarkten suikervrije producten te vinden, kaart een belangrijk maatschappelijk probleem aan. Na het spreken van deskundigen op het gebied van voeding, retail en de onderbouwende documentaire bronnen, blijkt dat er wel degelijk producten zonder toegevoegde suikers verkrijgbaar zijn in supermarkten. Het is echter moeilijk te herkennen voor de consument door de overvloed van supermarktproducten met toegevoegde suikers en moeilijke etiketten. Daarnaast komt daarbij de smaakvoorkeur en de economische keuze van producenten kijken.
Hoewel de uitspraak van Rob Elens feitelijk niet helemaal correct is, beschouwen we de uitspraak als terecht en deels kloppend. De uitspraak kaart de problematiek van de ‘’versuikering van de maatschappij’’ aan.
Bronnen
Telefonisch gesproken bronnen op 19 november
- Dirk Mulder, retaildeskundige (ING)
Telefonisch gesproken bronnen op 20 november
- Michelle van Roost, voedingsdeskundige (Voedingsjungle)
(29) Michelle van Roost | LinkedIn
Documentaire bronnen geraadpleegd op 18, 19 en 20 november
- Ongehoord Nieuws | NPO Start
- Aan meer dan helft supermarktproducten is suiker toegevoegd | Foodwatch
- Minder zout, verzadigd vet en suiker in voeding | Voeding | Rijksoverheid.nl
- Overgewicht | Volwassenen | Volksgezondheid en Zorg
- Reducing free sugars intake in adults to reduce the risk of noncommunicable diseases
- Nationale Aanpak Productverbetering | RIVM
