Fatbikes, steeds meer jongeren rijden ermee rond, maar steeds meer fietsen gaan te hard. VeiligheidNL ziet een toename van het aantal Spoedeisende Hulp behandelingen als gevolg van een verkeersongeval met een fatbike. Daarom wil de overheid dat er een aparte wetgeving komt voor deze fietsen.
Vorige week 11 februari in een commissiedebat over verkeersveiligheid heeft de heer Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat, gezegd “Je kunt die fatbikes of elektrische fietsen zo makkelijk aanpassen dat er niet iets te bedenken is waarmee je de fatbike an sich aanpakt.”
Bewering
Een fatbike kan niet onder een ander wetgeving vallen, omdat fatbikes en elektrische fietsen makkelijk aan te passen zijn.
Oordeel
Deels waar
Bron van de bewering
Alleen een helmplicht en minimumleeftijd kunnen een einde maken aan de problemen met de fatbikes, stelt de Volkskrant in hun artikel van 11 februari. Echter volgens de Minister van de PVV zijn deze maatregelen niet haalbaar.
De minimumleeftijd
Steeds meer jonge kinderen rijden op een fatbike. Iedereen heeft ze weleens voorbij zien crossen. Jeroen Weppner, verkeersdeskundige, vertelt: “Jongeren kinderen zijn vaak niet zelf ontwikkeld, waardoor ze slechter verkeerssituatie kunnen in schatten.” Er is een stijgende trend te zien in ongevallen met een fatbike, een verviervoudiging in 5 jaar bij jongeren. Dit blijkt uit een LIS-rapportage (2022) van VeiligheidNL. “Het gedrag van jonge kinderen op zo’n fiets is gevaarlijk. Ze weten niet hoe ze moeten handelen in gevaarlijke situaties”, stelt Weppner. Daarom zou er een minimumleeftijd van 14 jaar moeten komen voor deze fiets.
De helmplicht
Vanaf 1 januari 2023 is er een wettelijke helmplicht voor een snorfiets of een scooter. De overheid heeft het er nu ook over om voor een fatbike een helm te verplichten. “Het is belangrijk om de schade van een ongeval zo klein mogelijk te houden. Hoe hoger de snelheid, hoe groter de schade. Een helm zou de kans op een letselschade verkleinen”, legt Weppner uit.
Waarom dit deels waar is
Minister Madlener benoemd in het debat dat zij een onderzoek van DTV, een advies- en onderzoeksbureau gespecialiseerd in verkeer en mobiliteit, hebben gekregen. Hij heeft aan DTV gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden om in de wetgeving een aparte voertuig categorie voor fatbikes te maken. Een fatbike valt op dit moment onder de categorie fiets met trapondersteuning.
Uit het onderzoek blijk dat de wetgeving voor specifiek voor fatbikes weinig zinvol is. Fabrikanten kunnen makkelijk aanpassing doen om te voorkomen dat een fiets als fatbike wordt beschouwd. Dus ze raden nu af om voor deze fiets een aparte categorie te maken.
“Als de fatbike een aparte fiets categorie wordt, maken fatbikefabrikanten eigen plannetjes voor dat het wel in de wetgeving past. Hierdoor zou elke keer de wetgeving moeten worden aangepast en dat heeft geen zin”, legt Weppner uit. De verkeersdeskundige denkt wel dat voor alle e-bikes waaronder de fatbike valt een minimumleeftijd zal moeten krijgen. Hij zegt ook: “Een minimumleeftijd kan goed gecontroleerd worden en zou veel gevaarlijke verkeerssituaties voorkomen.”
Veilig Verkeer Nederland is in gesprek gegaan met experts en op basis daarvan denken zij dat je wel een aparte categorie kan maken voor fatbikes. Willemijn Pomper, woordvoeder van Veilig Verkeer Nederland, meldt: “De categorie zou gebaseerd kunnen zijn op aandrijving en gewicht. Illegale en goedkope fatbikes zou je goed kunnen controleren op aandrijving. Hier is daadwerkelijk een verschil met een e-bike.”
De organisatie heeft onderzoek gedaan naar wat Nederland vindt van de wetgeving rondom de fatbike. Voor een helmplicht zijn 83 procent voorstander. Ruim negen op de tien mensen vindt dat er een minimumleeftijd moet worden ingevoerd. Daarbij zijn jongvolwassenen tussen de 18 en 30 jaar steunt 72 procent de helmplicht en 90 procent minimumleeftijd.
Conclusie
De bewering: “Een fatbike niet onder een andere wetgeving kan vallen, omdat fatbikes en elektrische fietsen makkelijk aan te passen zijn” gemaakt door Madlener, is deels waar.
Uit het onderzoek van DTV blijkt dat het lastig is om fatbikes in een aparte voertuigcategorie te brengen. Fabrikanten zouden eenvoudig kleine aanpassingen kunnen doen om onder de wetgeving uit te komen, meldt Weppner. Tegelijkertijd denkt Veilig Verkeer Nederland dat een nieuwe categorie wel mogelijk is. Zij denken dat er een categorie kan komen op basis van aandrijving en gewicht. Daarom is de claim niet volledig onwaar, maar ook niet helemaal juist.
