Tijdens een commissiedebat over kernenergie stelde de heer Dekker (FVD): “Zonnepanelen en windmolens zijn geen stabiele energievoorzieningen.” De claim suggereert dat hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind onbetrouwbaar zijn en mogelijk niet geschikt als basis voor een stabiel elektriciteitssysteem. Na zorgvuldig onderzoek blijkt deze claim deels waar te zijn, maar op langer termijn worden deze energievoorzieningen steeds stabieler.

Om de claim goed te beoordelen, is het belangrijk te bepalen wat onder een stabiele energievoorziening wordt verstaan. Bij stabiele energie moet er een continue balans tussen vraag en aanbod van elektriciteit zijn. Dit betekent dat het elektriciteitsnet op elk moment voldoende stroom moet leveren zonder onderbrekingen of grote schommelingen in spanning en frequentie.

Stabiliteit van zonne- en windenergie

Bij zonne- en windenergie heb je te maken met weersomstandigheden. Als de zon schijnt of als het goed waait ontstaat er energie, maar tijdens donkere en windloze dagen produceren ze niets. Dit betekent echter niet automatisch dat ze onstabiel zijn. Volgens een onderzoek van het National Renewable Energy Laboratory (NREL) kunnen hernieuwbare energiebronnen een betrouwbaar elektriciteitssysteem ondersteunen, mits er voldoende flexibiliteitsmaatregelen worden genomen, zoals energieopslag en slimme netbeheerstrategieën.

Een analyse van Yale Environment 360 weerlegt de mythe dat zonne- en windenergie instabiliteit veroorzaken. Het rapport benadrukt dat veel stabiliteitsproblemen niet worden veroorzaakt door de energiebronnen zelf, maar door verouderde netwerken die niet ontworpen zijn voor gedecentraliseerde opwekking.  Zo laat ook netbeheerder Enexis in een uitleg video weten dat veel electriciteitsnetwerken ontworpen zijn voor de oude manier van energie opwekken, namelijk op centrale plekken die stroom van via kabels naar steden en dorpen transporteerden. Zonne- en windenergie zijn door het hele land verspreid, waardoor stroom vanuit veel meer plekken komt, die niet allemaal deze hoeveelheid stroom aankunnen.

Invloed van netbeheerders

Ondanks dat netbeheerders hier tegen aanlopen, werken zij aan oplossingen om zonne- en windenergie stabiel te maken. Ze breiden het netwerk uit, vervangen kabel, investeren in energieopslag en helpen consumenten slimmer om te gaan met stroom.  Netbeheerders zoals TenneT en Enexis zorgen ervoor dat zonne- en windenergie betrouwbaar wordt geïntegreerd in het elektriciteitsnet. Omdat deze bronnen afhankelijk zijn van weersomstandigheden, kan dit leiden tot pieken en tekorten. Om dit op te vangen, investeren netbeheerders in netwerkuitbreiding, energieopslag en slimme vraagsturing.

Volgens een rapport van het KNMI brengen natuurlijke schommelingen in wind- en zonne-energie inderdaad uitdagingen met zich mee, maar moderne technieken maken het mogelijk om deze grotendeels op te vangen. Zo worden weersvoorspellingen steeds nauwkeuriger, waardoor netbeheerders beter kunnen anticiperen op pieken en dalen in de opwekking. Ook benadrukt het KNMI dat het koppelen van verschillende energiebronnen, zoals zonne- en windenergie met batterijen of waterstofopslag, bijdraagt aan een stabielere energievoorziening.

Hoogleraar duurzame energievoorzieningen

Volgens Gert Jan Kramer, hoogleraar duurzame energievoorziening aan de Universiteit Utrecht, is de claim dat zonnepanelen en windmolens geen stabiele energievoorzieningen zijn niet waar. Hij benadrukt dat er de afgelopen jaren veel innovaties zijn geweest op dit gebied. “Er worden voortdurend verbeteringen doorgevoerd,” zegt Kramer.

“Op de lange termijn spelen zonne- en windenergie een cruciale rol, zeker met het oog op het klimaatakkoord. In Nederland zijn we inmiddels op een punt gekomen waarop zon en wind een groot deel van onze energievoorziening uitmaken. Dit vraagt om aanvullende investeringen, die er al zijn en in de toekomst verder uitgebreid zullen worden.” Volgens Kramer betekent dit niet dat we altijd te veel of te weinig stroom zullen hebben, het draait namelijk om slimme aanpassingen in hoe we energie opwekken, opslaan en gebruiken. Kramer wijst op ontwikkelingen rondom waterstof en andere opslagtechnieken, die helpen om overtollige energie vast te houden voor momenten waarop de vraag groter is dan het aanbod. Volgens hem zijn er dus volop oplossingen in ontwikkeling, en is het vooral een kwestie van de regelgeving aanpassen en deze innovaties effectief in te gaan zetten.

Conclusie

Na zorgvuldig onderzoek blijkt dat de claim ‘Zonnepanelen en windmolens zijn geen stabiele energievoorzieningen’ De claim dat zonnepanelen en windmolens geen stabiele energievoorzieningen zijn, is deels waar. Het klopt dat deze energiebronnen variabel zijn en dat hun opwekking niet altijd gelijk is aan de vraag. Echter, dit betekent niet dat ze ongeschikt zijn voor een stabiele energievoorziening. Met moderne technologieën zoals energieopslag, slim netbeheer en vraagsturing kunnen zonne- en windenergie juist een betrouwbaar en duurzaam onderdeel vormen van de energievoorziening.