Bewering: Volgens officiële tellingen van het DNPP (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen) is de FvD in 2025 wederom de partij met het grootste ledenaantal, zo blijkt uit de cijfers dat het DNPP op 10 maart 2025 publiceerde. Aangezien FvD als partij qua zetels gekrompen is en de partij ook nog eens in de laatste 5 jaar zetels is verloren aan splinterpartijen JA21 en BVNL is het opvallend dat de partij alsnog tot dit jaar een stijging in leden meemaakte en dat ze veruit het grootste ledenaantal hebben.

Oordeel: Oncontroleerbaar

Artikel:

Elke politieke partij in Nederland werft leden, deze zijn onder andere belangrijk voor het ontvangen van subsidie. Het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) publiceren jaarlijks cijfers over ledenaantallen van al de politieke partijen van Nederland. Forum voor Democratie is al jarenlang de grootste partij van Nederland op basis van deze ledentaantallen. Dat lijkt op eerste gezicht vreemd. FvD is geen onbesproken partij maar de allergrootste partij van Nederland zijn is opvallend groot.

Een kleine 10 minuten zoeken online gooit ook allerlei posts en artikelen op over de ontraceerbaarheid van FvD leden en opmerking over geld dat afgeschreven blijft worden bij mensen die zich wel hebben uitgeschreven als lid. Hier is geen feitelijk bewijs voor te vinden, maar het is genoeg om vraagtekens bij de ledenaantallen te zetten.

Het artikel van de NOS neemt de cijfers over als volledig betrouwbaar, er wordt geen context bij geplaatst. Dat staat dwars met de kanttekening die geplaatst wordt bij de behaalde leden van GroenLinks en de PvdA, deze partijen hebben sinds de landelijke fusie veel dubbele leden. Zou een kanttekening bij de aantallen van FvD ook niet op zijn plek zijn?

Het DNPP zelf geeft aan dat de cijfers van FvD kloppen, Forum heeft als enige een accountantsverklaring opgestuurd waardoor in principe de cijfers van Forum juist als het meest betrouwbaar kunnen worden gezien. Er is een verschil tussen gemelde leden en het aantal leden waarop men subsidie ontvangt, juist bij Forum voor Democratie komt voor dat alle leden subsidiegerechtigd zijn.

Chris Aalberts is onderzoeker aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, hij schreef in december 2024 een longread over de opvallende ledencijfers van Forum. Wat hem vooral opvalt is het gebrek aan transparantie over hoe de cijfers tot stand zijn gekomen.

“Niemand weet waar die cijfers vandaan komen, het is niet te controleren. Het DNPP weet het niet, het ministerie van BZK weet het ook niet. De cijfers zijn opgeleverd en gecontroleerd door een accountant, maar wat die controle inhoud is eigenlijk niet te controleren. Daarom kunnen wij eigenlijk niet met zekerheid aannemen of alles klopt. Het eerste wat je leert als onderzoeker is dat je onderzoek zonder methodiek niet betrouwbaar is.”

Volgens Aalberts komt het er in principe op neer dat er twee manieren zijn om het ledenaantal te controleren. Ten eerste kan een steekproef, dit is in principe de meest betrouwbare methode om het ledenaantal te controleren. Het is niet reëel om alle leden te tellen, dus moet er een selectie aan leden getoetst worden. Dit is wetenschappelijk gezien de meest betrouwbare manier van dit aantal toetsen. Er mag ook een administratieve check gedaan worden, hier wordt eigenlijk enkel gekeken of alles administratief gezien klopt. Dat houd bijvoorbeeld in wie de informatie in en uit het ledensysteem kan halen. In principe zegt dit niet veel over hoe die daadwerkelijke aantallen tot stand zijn gekomen. Verder stelt Aalberts dat het volkomen onduidelijk is, zelfs bij het Ministerie, wat de check van het accountancykantoor daadwerkelijk is geweest. Daardoor is het eigenlijk niet met zekerheid te zeggen hoeveel leden de partij nu echt heeft. Overigens geldt dit ook voor alle andere partijen, al twijfelt Aalberts minder aan de lagere cijfers van de andere partijen.

Er is contact gezocht met Forum voor Democratie, de partij heeft nog niet gereageerd.

Conclusie

De vragen over het ledenaantal van FvD komen in hun kern neer op volledige onduidelijkheid over de gebruikte methodiek om tot de cijfers te komen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het ledenaantal niet klopt, er is ook totaal geen redenatie om te beweren dat FvD bewust misleid over de ledenaantallen. Maar de vragen die worden opgeroepen over hoe de partij zo buitensporig veel leden heeft weten te werven zullen ook alsnog onbeantwoord blijven.

Eigenlijk is de grote conclusie uit deze factcheck dat het niet verkeerd zou zijn om regelgeving en transparantie over ledenaantallen aan te scherpen voor alle partijen. Partijen halen hier grote subsidie uit en het huidige systeem maakt valsspelen wél aantrekkelijker dan in de politiek zou horen.

Volgens de officiële tellingen is het dus waar dat Forum voor Democratie de grootste ledenpartij van Nederland is, maar over de methodiek om dit te verifiëren heerst volledige onduidelijkheid.