Deze factcheck is geschreven op 11 april 2025 met de kennis van dat moment.
Oordeel: Waar
Waar komt dit vandaan?
In een aflevering van WNL op Zondag op 6 april beweerde Rick Nieman dat tijdens een recessie benzine meestal goedkoper wordt. Een uitspraak die in de uitzending niet verder werd uitgelegd.
Om dit goed te kunnen checken, is het belangrijk om te begrijpen wanneer men kan spreken van een recessie. Volgens Indeflatie spreek je van een recessie als het bruto binnenlands product (bbp) gedurende twee of meer opeenvolgende kwartalen negatief is. Dat houdt in dat de economie twee of meer kwartalen krimpt. Een duidelijk voorbeeld van een recessie in Nederland was de crisis van 2008. Vanaf het tweede kwartaal van 2008 tot en met 2009 was er sprake van een negatief bbp. Ook in 2020 kun je spreken van een recessie door COVID-19.
Niet alleen WNL spreekt over de recessie en gevolgen van dien, maar ook Een Vandaag schrijft over welke invloed de verwachte Amerikaanse recessie zal hebben op Nederland. Daarnaast schrijft de Beursbrink een artikel dat specifiek ingaat op de tarieven uit de VS en hoe die de olieprijs laten dalen.
Benzine door de jaren heen
Als je kijkt naar de grafiek van de benzineprijs in Nederland op Datagraver van 1970 tot 2024, zie je dat er een aantal duidelijke dalingen zijn in de benzineprijzen. Als je deze jaartallen onderzoekt, zie je dat ze vaak samenvallen met eerdere recessies in Nederland. Ook zie je dat de benzineprijs door de jaren heen steeds hoger wordt. De benzineprijs in Nederland wordt door meerdere factoren bepaald. Jilles van den Beukel van het Haagse Centrum voor Strategische Studies legt uit wat de prijs van benzine bepaalt: “Belasting, dat is verreweg het grootste component van de hoge benzineprijzen in Nederland. Daarnaast is het een kwestie van vraag en aanbod, net als elk ander product.”
Invloed van een recessie op de benzineprijzen
Van den Beukel vertelt dat er tijdens een recessie meestal minder vraag is naar olie: “De benzineprijs staat vrijwel gelijk aan de olieprijs. Als er minder vraag is naar olie, wordt die goedkoper, waardoor benzine ook in prijs daalt.” Kijkend naar het meest recente jaarrapport van OPEC is te zien dat de olieprijs in 2020 flink gedaald is. In 2019 was de olieprijs 64,04 dollar per vat, terwijl deze in 2020 daalde naar 41,47 dollar, om het jaar daarna weer te stijgen naar 69,89 dollar. “Als de olievraag substantieel daalt, is het geen zekerheid, maar wel heel waarschijnlijk dat de olieprijs daalt – wat inhoudt dat de benzineprijs ook daalt.”
Andere invloeden
Naast de vraag naar olie en benzine zegt Van den Beukel dat ook de politiek invloed heeft op de stijging en daling van benzineprijzen: “Kijk naar wat Trump nu doet met de aankondiging van zijn tarieven, een dag of vijf geleden. Op dat moment zag je de olieprijs dalen van 75 naar 60 dollar op het laagste punt. Nu hij een deel van die tariefmaatregelen weer terugdraait of uitstelt met 90 dagen, stijgt de prijs weer naar 65 dollar.” Ook vertelt hij dat je een duidelijke fluctuatie in de olieprijs zag bij de Russische inval in Oekraïne: “Men dacht: gaat Russische olie wegvallen van de wereldwijde oliemarkt? Daardoor steeg de prijs naar 110, 120 dollar per vat.”
Conclusie
Gebaseerd op alles wat er te vinden is over dit onderwerp, en op de expertise van Jilles van den Beukel, blijkt het inderdaad zo te zijn dat de benzineprijs over het algemeen daalt tijdens een recessie. De exacte mate van daling en hoe dit in de toekomst zal zijn, is niet relevant. Gezien de olieprijs direct verbonden is met de benzineprijs, en deze duidelijk te volgen is, is de uitspraak waar.
