TikTok blijft voorlopig beschikbaar in de VS, nadat voormalig president Trump de deadline voor een verplichte verkoop aan een niet-Chinees bedrijf met 75 dagen heeft verlengd. Onder een bipartisan wet moet het Chinese moederbedrijf ByteDance minstens 80% van TikTok verkopen om een nationaal verbod te voorkomen. De VS noemt nationale veiligheid als belangrijkste reden. Maar wat zit daar precies achter? Jack Thompson, universitair docent American Studies aan de Universiteit van Amsterdam, legt het uit. 

Volgens Thompson speelt de vrees voor spionage een centrale rol. “TikTok is een Chinees bedrijf en China heeft een reputatie op het gebied van digitale spionage. De Amerikaanse overheid ziet de app als een potentiële tool voor inlichtingenverzameling door de Chinese staat,” zegt hij. Die angst is niet nieuw, maar wordt versterkt door bredere geopolitieke spanningen tussen de VS en China. “Het gaat niet alleen om TikTok. Er is een diepere competitie gaande tussen beide landen, op het gebied van technologie, sport, en symboliek. TikTok is slechts het meest zichtbare voorbeeld.” 

Naast spionage zijn er ook zorgen over de impact van sociale media op jongeren. “In veel westerse landen maken beleidsmakers zich zorgen over de mentale en cognitieve gevolgen van sociale media, vooral bij Gen Z. TikTok wordt daar als een van de grootste boosdoeners gezien.” 

De keuze om juist TikTok aan te pakken, en niet bijvoorbeeld een Amerikaans platform als Instagram, komt volgens Thompson doordat TikTok “heel zichtbaar, heel succesvol, en heel duidelijk Chinees is.” Dat maakt de app politiek gevoelig in Washington, waar politici van beide partijen zich graag ‘hard tegen China’ opstellen. 

Volgens Thompson weerspiegelt deze kwestie de opkomst van digitaal nationalisme: “Er is in de VS steeds meer weerstand tegen Chinese technologie. Het voelt ongemakkelijk. Of het nu gaat om apps of producten: als het uit China komt, roept het wantrouwen op.” 

Hoewel een verbod TikTok-gebruikers direct raakt, is het volgens Thompson vooral een symbolische zet in een veel grotere machtsstrijd. “Het draait niet alleen om veiligheid of privacy, het gaat om wie de digitale wereld controleert.” 

Beluister het gesprek met TikTok-expert Joey, die dagelijks met de app werkt en de impact ervan op jongeren van dichtbij meemaakt. Hij vertelt wat een Amerikaans verbod op TikTok zou betekenen voor jonge Nederlandse TikTok gebruikers en creators.

[id=SlbAhZMh type=video]