Roemenië: een land dat lid is van de Europese Unie, mensenrechtenverdragen heeft ondertekent en het recht op abortus erkent. Maar in praktijk dringt dat recht steeds verder terug. In april 2025 kwam Human Right Watch met een schokkend rapport: de toegang tot abortus in Roemenië verdwijnt langzaam maar zeker. In ziekenhuizen weigeren artsen ingrepen, seksuele voorlichting is minimaal, het stigma rond abortus blijft en de religieuze invloeden blijven maar groeien.

De cijfers liegen niet. Uit onderzoek van de Roemeense vrouwenrechten organisatie Centrul Filia blijkt dat in 71% van de staat ziekenhuizen geen abortus wordt uitgevoerd. In minstens acht provincies is er zelfs helemaal geen enkel openbaar ziekenhuis dat abortus aanbiedt. Zelfs al hebben vrouwen een medische reden, worden ze vaak afgewezen of onvolledig geïnformeerd.

Een ander obstakel waar vrouwen in Roemenië tegen aan lopen, is dat in 73% van de ziekenhuizen er geen duidelijke informatie wordt aangeboden rond het onderwerp abortus. Sommige instellingen vermelden op hun website juist expliciet dat ze geen abortus uitvoeren. Het gevolg hiervan is dat het vrouwen dwingt om naar privéklinieken te gaan, waar kosten kunnen oplopen tot 1000 euro.

Een belangrijke factor die een grote rol speelt bij het terugtrekken van abortusrechten is volgens het European Parliamentary Forum Conservatieve kerkgemeenschappen. Met steun vanuit buitenlandse fondsen voeren ze druk uit op zorginstellingen en hun ziekenhuisbeleid, maar reiken ook conservatieve politieke partijen in Roemenië. Vooral in conservatieve regio’s leidt dat tot een “koude infrastructuur”: het recht bestaat, maar het kan nergens uitgeoefend worden.

De situatie in Roemenië toont aan hoe legaal recht kan zijn, maar ook zo betekenisloos kan worden. Zelf in een land dat lid is van Europa.

In een interview met Andrada Cilibio ga ik dieper in op het terugdringen van de abortusrechten in Roemenië. Andrada is vrouwenrechten activist in Roemenië, werkt sinds 2019 bij Centrul Filia en hielp Human Right Watch mee met het rapport naar de abortusrechten in Roemenië.