Het sportmagazine Women’s Health meldde begin september in een artikel dat uit recent onderzoek is gebleken dat sporten beter is tegen depressie dan therapie of medicijnen. Uit de cijfers van het onderzoek waar Women’s Health naar verwijst, is dit inderdaad gebleken, maar waar rook is, is vuur. Er worden geen andere bronnen gebruikt om de juistheid van de beweringen te bevestigen, dus hoe betrouwbaar is deze uitspraak nou eigenlijk?

Bewering

“Sporten werkt beter tegen depressie dan therapie of medicijnen.”

 Oordeel

Onvolledige verificatie.

 Bron van bewering

Dat sporten over het algemeen goed is voor je mentale gezondheid, is een feit. Maar het gaat dieper dan dat, meldde Women’s Health op 10 september 2024. Sporten zou namelijk een nog krachtiger middel tegen depressie zijn dan traditionele behandelingen. Onderzoekers ontdekten dat fysieke activiteit maar liefst 1,5 keer effectiever is dan therapie of medicijnen en er aanzienlijk snel verbetering in de psychische gezondheid van de proefpersonen te meten was.

Het onderzoek kwam van de University of South Australia in 2023 en is het grootste onderzoek op dit gebied tot nu toe. De geanalyseerde gegevens komen van 97 verschillende studies, 1039 experimenten en bijna 130.000 proefpersonen.

Gebrek aan betrouwbare bronnen

 Ja, de cijfers uit het onderzoek kloppen, maar volgens klinisch psycholoog Tim Wind is de bewering van het tijdschrift een misleidende claim. “Het gebruiken van slechts één bron, ongeacht jaartal van publicatie, is niet voldoende bewijs om deze bewering te bevestigen”, stelt Wind.

Volgens Wind moet het jaartal van publicatie niet uitmaken bij de betrouwbaarheid van de bewering. Zo zijn er diverse wetenschappelijke onderzoeken, waaronder Peluso & De Andrade (2005), waarin wordt bevestigd dat sporten een effectieve manier is om je beter te voelen als je psychische problemen hebt, maar dat het echter net zo effectief kan zijn als traditionele behandelingen. Daar voegt het wetenschappelijk onderzoek van Wanjau et al. (2023) nog eens aan toe dat lichaamsbeweging een goed alternatief of aanvulling kan zijn op de dergelijke behandelingen voor psychische problemen, maar dat het niet kan worden geïmpliceerd als vervanging voor deze behandelingen. Wind stelt dat depressie een serieuze zaak is waarnaar gehandeld moet worden volgens de juiste methodes “Tuurlijk zorgt lichamelijke een stof in je lichaam aan waardoor je je beter gaat voelen, maar op lange termijn moet iemand met depressieve klachten zeer zeker behandeld worden door middel van therapie of medicijnen.”

Beweging helpt bij mentale klachten, maar is niet de enige oplossing

Niet alleen de expert op het psychologische gebied is het niet eens met de claim, maar ook een expert op het vakgebied beweging vindt dat het mes aan twee kanten snijdt. Volgens fysiotherapeut Mick Hellenberg, die gespecialiseerd is in psychosomatiek, speelt bewegen een belangrijke rol in het verbeteren van de mentale gezondheid. “Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van beweging en het hormoon dopamine, ook wel het gelukshormoon genoemd,” legt hij uit. Toch zijn traditionele behandelingen bij klachten zoals een burn-out of depressie vaak gericht op praten, jezelf leren kennen en grenzen stellen, met hulp van bijvoorbeeld psychologen of haptonomen. “Ik zou mensen met mentale klachten altijd laten bewegen, maar bij depressie of burn-out moet dat gecombineerd worden met andere vormen van therapie,” benadrukt hij.

Conclusie

Afgezien van het feit dat sporten effect heeft op het verminderen van depressies, vind ik dat het artikel uit de Women’s Health misleidend is. De inhoud gaat expliciet over een soort onderzoek en geeft dus een eenzijdig beeld van de effecten van sporten op depressies. De claim is gedeeltelijk waar, maar is in werkelijkheid genuanceerder.

Bronnen:

Peluso, M. A. M., & De Andrade, L. H. S. G. (2005). PHYSICAL ACTIVITY AND MENTAL HEALTH: THE ASSOCIATION BETWEEN EXERCISE AND MOOD. Clinics, 60(1), 61–70. https://doi.org/10.1590/s1807-59322005000100012

 Wanjau, M. N., Möller, H., Haigh, F., Milat, A., Hayek, R., Lucas, P., & Veerman, J. L. (2023). Physical Activity and Depression and Anxiety Disorders: A Systematic Review of Reviews and Assessment of Causality. AJPM Focus, 2(2), 100074. https://doi.org/10.1016/j.focus.2023.100074