Vorige week zondag sprak minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Fleur Agema in het tv-programma buitenhof over de tekorten in de zorg. Agema was enthousiast over de mogelijkheden van AI en beweerde dat bij een pilot in het Elizabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg de administratietijd rondom een consult is teruggebracht van 7 minuten naar 15 seconden. Klopt dit?
Minister Agema legde op 7 augustus een werkbezoek af aan het ETZ. Het was haar eerste werkbezoek als minister van VWS. Agema was onder meer geïnteresseerd in de wijze waarop het ETZ AI toepast in diens zorgverlening. Het ETZ maakt gebruik van een AI die in staat is om samenvattingen van notities over patiënten te schrijven. Op die wijze wordt de zorgverlener tijd bespaard, aldus het ETZ op diens website.
De bewering van minister Fleur Agema was in het geheel de volgende: “Dan heb ik het bijvoorbeeld over artificial intelligence. Bijvoorbeeld een pilot die loopt in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Utrecht, waarbij ze dus de administratietijd rondom een consult terug hebben weten te brengen van 7 minuten naar 15 seconden.”
Naast de sterke bewering over de administratietijd voor een consult, sprak ze ook over een ETZ in Utrecht. Volgens een woordvoerder van het ministerie van VWS was dit een verspreking van de minister en bedoelde zij inderdaad het ETZ in Tilburg. Gevraagd naar waar de minister de bewering over de verkorte administratietijd op baseert, verwees het ministerie naar een onderzoek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) verricht in samenwerking met het ETZ. Dit onderzoek richt zich op de toepassing van AI bij het samenvatten van medische gegevens en notities in elektronische patiëntendossiers en beoordeelde in hoeverre dit de administratielast van medisch specialisten vermindert.
Onderzoek UMC Groningen
Tom van der Laan is een van de onderzoekers en werkzaam als arts bij het UMCG. Hij vertelt dat ze voor het onderzoek een veertigtal medisch specialisten bereid hadden gevonden om samenvattingen te maken van hun dossiers en dat ze de AI hetzelfde lieten doen. Om de juistheid en precisie van de AI te meten, hebben ze de medisch specialisten de samenvattingen van de AI laten beoordelen.
Wat is het resultaat van dit onderzoek? Is het inderdaad zo dat de administratietijd van 7 minuten tot 15 seconden verkort is? Van der Laan: “Voor de specifieke functie van het samenvatten klopt dit. De artsen deden 7 minuten over zo’n samenvatting en de AI slechts 15 seconden.” Daarnaast waren de samenvattingen niet minder juist en compleet dan deze geschreven door de medisch specialisten zelf. Wat Van der Laan betreft is dit AI-model dan ook met name van nut in de voorbereiding van een consult de dag voordat de specialist met patiënten op de poli spreekt. Het bespaart de specialist de avond van tevoren heel wat extra voorbereidingstijd thuis op de bank.
Oplossing voor personeelstekorten?
Of deze technologie op lange termijn de personeelstekorten in de zorg zal oplossen, weet Van der Laan nog net zo niet. “Ik denk niet dit model de definitieve oplossing tegen de aankomende dubbele vergrijzing is”, zegt Van der Laan, “Daar is wel wat meer voor nodig dan alleen het verlichten van de administratiedruk.” Desondanks denkt hij dat we ons op de lange termijn wel moeten gaan richten op meer soorten AI-oplossingen, bijvoorbeeld in de vorm van telefonische consulten. ChatGPT 4.0 is bijvoorbeeld al in staat om met emotie te spreken en op het gemoed van de gesprekspartner in te spelen. Van der Laan: “Zo’n algoritme heeft eindeloos de tijd om met je in gesprek te gaan over wat een behandeling behelst of wat de complicaties zijn.”
Met de onderzochte technologie loopt momenteel een pilot in het ETZ en in het UMCG wordt er mee gewerkt in de kliniek. Een ambitie van het UMCG en het ETZ is om het scherm en toetsenbord helemaal uit de werkruimte van de specialist te laten verdwijnen. Er zou dan een microfoontje op het bureau komen te staan waarmee een AI het gesprek tussen de specialist en de patiënt registreert en omzet naar een tekstdocument. Van der Laan vertelt dat hier nog wel goed onderzoek naar moet worden gedaan.
Conclusie
De uitspraak van minister van VWS Fleur Agema klopt dus tot op zekere hoogte. Een onderzoek van het UMCG in samenwerking met het ETZ heeft uitgewezen dat een AI in staat is om het samenvatten van medische gegevens en notities uit een patiëntendossier binnen 15 seconden te verrichten, waar een medisch specialist 7 minuten nodig heeft. Dit is echter een deel van de administratie rondom een consult. De arts moet tijdens het consult nog wel zelf aantekeningen maken.
Bronnen
- Buitenhof. (2024, 13 oktober). Over personeelstekorten: is AI een oplossing? | Fleur Agema | Buitenhof [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 14 oktober 2024 via https://www.youtube.com/watch?v=zHxGNlBFU0U
- Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis. (2024, 14 augustus). Eerste werkbezoek Minister Agema: AI en innovatie bij het ETZ. Geraadpleegd op 15 oktober 2024 via https://www.etz.nl/actueel/eerste-werkbezoek-minister-agema-ai-en-innovatie-bij-het-etz/
- Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis. (z.d.). AI in het ETZ. Geraadpleegd op 14 oktober 2024 via https://www.etz.nl/over-etz/thema/ai-in-het-etz/
- Schoonbeek, R., Workum, J., Schuit, S.C.E., Doornberg, J., Laan, T.P. van der, Bootsma-Robroeks, C.M.H.H.T. (2024). Completeness, Correctness and Conciseness of Physician-Written Versus Large Language Model Generated Patient Summaries Integrated in Electronic Health Records. SSRN. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4835935
