Afgelopen maandag is het schooljaar in Libanon van start gegaan. Het fysieke onderwijs stond een aantal weken stil na de aankondiging van Minister van Onderwijs Abblas Halabi op 6 oktober, waarin hij meldde dat de scholen tijdelijk gesloten zouden blijven wegens de Israëlische luchtaanvallen. De heropening van de scholen geeft de kinderen weer een dagelijkse routine, maar zolang de situatie onveilig blijft, is het geen garantie voor een herstel van de psychische schade die door de oorlog is.

PTSS
Elke dag bommen horen vallen, omgaan met rouw en gebouwen die in elkaar storten; dit zijn beelden die een kind niet hoort te zien. Toch is dit de realiteit voor kinderen in Libanon. Muziektherapeut Martina Tobin, die werkt met kinderen uit conflictgebieden, licht toe hoe groot de impact van de traumatische ervaringen is op de mentale gezondheid: “Veel van deze kinderen hebben al PTSS, maar ze weten het niet. Ze zijn zwaar getraumatiseerd. Die bagage nemen ze elke dag mee,” vertelt Tobin. Voor het vaststellen en behandelen van PTSS is een diagnose nodig, maar in tijden van oorlog wordt deze diagnose niet gesteld. Deze trauma’s beïnvloeden het gedrag en hun emoties. “Als er geen diagnose gesteld wordt, worden ze alleen maar zieker en zieker. Ze worden agressiever, angstiger, depressiever of ze raken heel erg geïsoleerd,” benadrukt Tobin.

Libanon, dat al jaren getroffen wordt door geweld, is voor kinderen geen veilige en vertrouwde omgeving meer: “De Libanese kinderen lopen elke dag rond met de angst dat ze gebombardeerd worden. Ze werden opgevoed in een vertrouwde omgeving, maar die bestaat niet meer,” legt Tobin uit.

Stabiliteit

Ondanks de uitdagingen, kan school volgens Tobin ook een stukje structuur bijbrengen: “Structuur en regelmaat is altijd goed voor een kind. Het lijkt mij absoluut gezond voor kinderen om naar school te gaan, afleiding te hebben en zo door te kunnen gaan.” Voor kinderen in oorlogsgebieden kan routine helpen om te ontsnappen de aan angst en onzekerheid. Julia Verheul, politiek adviseur van Save the Children, onderstreept dit: “Ondanks de instabiliteit om hen heen, helpt onderwijs om iets van een routine te behouden.” School is voor kinderen in conflictgebieden volgens haar meer dan een plek om te leren: “In tijden van conflict bieden klaslokalen bescherming tegen exploitatie en het zien van geweld,” aldus Verheul.

Een stap in de goede richting

Hoewel het onderwijs kan bijdragen aan meer rust en stabiliteit in het leven van de kinderen, benadrukt Tobin dat het niet bijdraagt aan het proces van traumaverwerking: “School is een afleiding, maar niet een manier om trauma’s te verwerken.” Voor echte verwerking van trauma’s moeten kinderen zich veilig voelen, en die veiligheid is in Libanon niet gegarandeerd. De heropening biedt de kinderen een welkome afleiding en structuur in onzekere tijden, maar zoals Tobin en Verheul zal het niet direct het mentale welzijn verbeteren.

Benieuwd hoe de start van het Libanese schooljaar de kinderen een gevoel van stabiliteit en normaliteit geeft? Bekijk het in de reportage: