Zaterdag 16 november was de Mars voor het Leven. Op deze dag gaf SGP-fractievoorzitter Chris Stoffer ook een toespraak. Hierin zei hij onder andere het volgende: “Want ik denk dat we allemaal geschokt zijn over de abortuscijfers van vorig jaar. Meer dan 39.000 abortussen. Sindsdien de invoering van de abortuswet veertig jaar geleden, is het aantal abortussen in Nederland nog nooit zó hoog geweest.”
De Mars voor het Leven is een jaarlijkse demonstratie waarbij onder andere gedemonstreerd wordt tegen de huidige abortuswet en voor het aantal abortussen verminderen. Als eerste zegt Stoffer in zijn toespraak dat er vorig jaar meer dan 39.000 abortussen waren. Dit klopt inderdaad. In 2023 zijn er 39.332 abortussen uitgevoerd. Maar klopt het ook dat het sinds de abortuswet nog nooit zoveel zijn geweest? Dit ligt wat ingewikkelder. Ardjan Boersma, beleidsmedewerker Volksgezondheid, Sport en Welzijn heeft op de mail namens Stoffer gereageerd op zijn uitspraak tijdens de Mars voor het Leven. Hierbij gaf hij aan dat deze uitspraak gebaseerd is op de recente cijfers van 2023 van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de andere jaarrapportages over abortus van de IGJ.
Abortuscijfers 2023 vergeleken met andere jaren
De abortuswet werd in 1984 ingevoerd. De IGJ houdt sinds 1985 bij hoeveel abortussen er per jaar zijn uitgevoerd. Deze informatie verkrijgen zij via klinieken en ziekenhuizen, die zijn namelijk vanwege de Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ) verplicht om daar cijfers over te geven. Elk jaar brengt de IGJ een jaarrapport naar buiten met daarin de abortuscijfers over het afgelopen jaar. Als we de cijfers van de IGJ vergelijken over 39 jaar tijd, dan zijn de cijfers van vorig jaar inderdaad het hoogst tot nu toe. In 1985 waren er 37932 abortussen uitgevoerd. Daarna daalde dit, waarbij er rond 2001 weer een kleine stijging te zien was. Vanaf 2002 bleven de cijfers stabiel tussen de 30.000 en 32.000 abortussen. En pas sinds 2021 stijgen de abortussen weer. Voor de invoering van de abortuswet zijn er vrijwel geen cijfers bijgehouden over abortus. Dus is er niet voldoende informatie te vinden over de abortuscijfers voor het ingaan van de wet.
Stijging aantal abortussen
Eline Dalmijn is programma manager Ongewenste Zwangerschap bij Fiom. Fiom is een expertisecentrum op het gebied van ongewenste zwangerschappen, verwantschap en adoptie. Eline: “In 2022 zie je een stijging, en die zet zich verder voort in 2023. Het klopt in die zin dat het aantal abortussen in 2023 hoger is dan de eerste meting in 1985. In die zin klopt de uitspraak wel. Wat in 2023 gemeten is, is het hoogste aantal sinds de IGJ begon met het jaarlijks meten van het aantal abortussen. Alleen het is niet zo dat het sinds de invoering van de wet alleen maar is gestegen, omdat je ziet dat het een hele tijd stabiel is geweest maar dat het nu de laatste twee jaar wel gestegen is.”
Groei bevolking sinds 1985
Er is geen oorzaak gevonden voor deze stijging in het aantal abortussen. Wel is de bevolking ook met 3,3 miljoen gegroeid over de afgelopen 39 jaar. Dit gaf ook dr. Tanja Traag aan via de mail, Tanja is hoofdsocioloog van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het CBS verzamelt statistische data over de Nederlandse samenleving. Ook houden ze sinds 1900 bij hoe groot de Nederlandse bevolking is. Hierbij gaf ze aan het daarom niet helemaal een eerlijke vergelijking is.
Hierdoor is het lastig te zeggen of het aantal abortussen echt is toegenomen, omdat je heel moeilijk deze vergelijking kan maken. Eline: “Het klopt inderdaad dat het niet helemaal een eerlijke vergelijking is, want in 1985 waren er veel minder mensen in Nederland dan nu. Dus dan kan het zijn dat als je het percentage relativeert aan het aantal inwoners, dat het dan eigenlijk een minder groot percentage is.”
Conclusie:
- SGP-fractievoorzitter heeft gezegd dat het aantal abortussen nog nooit zo hoog is geweest sinds de invoering van de abortuswet in 1984.
- Volgens het jaarrapport 2023 in vergelijking met de andere jaarrapporten over abortuscijfers van de IGJ klopt deze uitspraak.
- Experts van het CBS en Fiom geven aan dat het niet helemaal een eerlijk vergelijking is wat Stoffer maakt, omdat de bevolking is gegroeid sinds 1985.
- Daarom is de bewering van Chris Stoffer waar, maar ligt het wel wat genuanceerder.
Mondelinge bronnen via mail en telefonisch:
- Tanja Traag, hoofdsocioloog van het CBS. Contact via de mail
- Ardjan Boersma, beleidsmedewerker Volksgezondheid, Sport en Welzijn SGP. Contact via de mail
- Eline Dalmijn, programma manager Ongewenste Zwangerschap Fiom. Telefonisch contact
Documentaire bronnen:
