Genderdysforie wordt geclassificeerd als een psychische stoornis in de DSM-5, dat is een uitspraak van Gideon van Meijeren tijdens een Kamerdebat eind februari over een initiatief dat conversiehandelingen strafbaar stelt. Dat klopt, want het staat inderdaad zo geclassificeerd in de DSM-5.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van de publicatie.
Bewering
Genderdysforie wordt aangemerkt als een psychische stoornis, zo staat het geclassificeerd in de DSM-5.
Oordeel
Waar
Bron van de bewering
Op 19 februari 2025 debatteerde de Tweede Kamer over een initiatiefwetsvoorstel om conversiehandelingen strafbaar te stellen, met als doel kwetsbare slachtoffers te beschermen. Kamerlid Gideon van Meijeren (FVD) had 20 minuten spreektijd. Tijdens het debat zei hij:
“Ik heb het al vaker gezegd en daar wordt vaak wat verontwaardigd op gereageerd door andere Kamerleden: feit is dat genderdysforie wordt aangemerkt als een psychische stoornis. Dat is geen mening. Dat is een medisch feit. Zo staat het geclassificeerd in de DSM-5, hét internationaal erkende classificatiesysteem voor psychische stoornissen. En nee, dat bedoel ik niet stigmatiserend. Als mensen het zo opvatten, dan vind ik dat vervelend,”
Waarom de bewering waar is
Van Meijeren verwijst in zijn bewering naar de DSM-5. De DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is het diagnostische handboek dat wereldwijd door psychiaters en psychologen wordt gebruikt.
Genderdysforie werd in 2013 officieel opgenomen in de vijfde editie van de DSM-5 als een psychiatrische diagnose. Dit betekent dat genderdysforie wordt erkend als een psychische stoornis binnen de diagnostische criteria van de DSM-5. Dit bevestigt een wetenschappelijk onderzoek van Yijang uit 2024 over de evaluatie van genderdysforie research. De classificatie heeft als doel om mensen die psychisch lijden ervaren door een verschil tussen hun geboortegeslacht en genderidentiteit te diagnosticeren en behandelen. Er bestaat een kloof tussen hoe genderdysforie in de DSM wordt gedefinieerd en hoe zorgprofessionals het in de praktijk diagnosticeren en behandelen.
Uit een artikel uit 2021 van adolescent psychiater Crocq blijk dat de opname van genderdysforie in de DSM-5 de toegang tot medische behandelingen vergemakkelijkt, zoals hormoontherapie en chirurgische geslachtsaanpassing. Toch blijft er kritiek op. Sommige critici stellen dat genderidentiteit een persoonlijke en sociale kwestie is en niet door medische autoriteiten zou moeten worden gesanctioneerd.
Looi van Kessel, universitair docent Literatuurwetenschap en Genderstudies aan de Universiteit Leiden, benadrukt dat de classificatie van genderdysforie in de DSM-5 grotendeels voortkomt uit zorgverzekeringsvereisten. Omdat zorgverzekeraars een diagnose nodig hebben om genderbevestigende zorg te vergoeden, blijft genderdysforie geclassificeerd als een psychische stoornis. Van Kessel wijst op de parallel met homoseksualiteit, dat tot in de jaren negentig in de DSM werd geclassificeerd als een psychische stoornis, maar later werd erkend als een normale variatie van seksualiteit. Hij stelt dat transactivisten en zorgverleners pleiten voor een herziening van de classificatie, omdat het pathologiseren van genderdysforie als een psychische stoornis stigmatiserend kan werken.
Tegelijkertijd heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in de elfde editie van de International Classification of Diseases (ICD-11) in 2019 de term “genderincongruentie” geïntroduceerd, waarbij deze niet langer onder psychische stoornissen valt, maar onder seksuele gezondheid, zoals blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek uit 2024 over de evolutie van genderdysforie. Dit werd gedaan om stigma te verminderen en transgender personen beter te ondersteunen. Daarnaast wordt verteld dat het hanteren van een diagnostische categorie onvoldoende recht doet aan de diversiteit van genderidentiteiten, waaronder genderfluïditeit en non-binaire identiteiten, die de afgelopen decennia steeds meer erkenning hebben gekregen.
Conclusie
Tijdens het debat in de Tweede Kamer op 19 februari 2025 over een wetsvoorstel om conversiebehandelingen strafbaar te stellen, beweerde Gideon van Meijeren dat genderdysforie in de DSM-5 als psychische stoornis is geclassificeerd. Deze bewering is waar, omdat de DSM-5 genderdysforie officieel erkent als een psychische stoornis, gericht op het diagnosticeren en behandelen van individuen die psychisch lijden door een verschil tussen hun geboortegeslacht en genderidentiteit. Hoewel er kritiek is op deze classificatie, vooral vanwege het stigmatiserende effect en de beperkte erkenning van de diversiteit van genderidentiteiten, blijft de classificatie in de DSM-5 bestaan, voornamelijk om toegang tot medische behandelingen zoals hormoontherapie en geslachtsaanpassende chirurgie mogelijk te maken.
