De twintig armste gemeenten van Nederland nemen veel meer asielzoekers op dan de twintig rijkste, dat zegt Jimmy Dijk, lijsttrekker van de SP. Dat blijkt niet waar. Volgens de laatste cijfers van het COA hebben de rijkste gemeenten juist meer opvangplekken dan de armste. We kunnen niet met zekerheid zeggen hoe de bezetting is van deze opvangplekken omdat deze cijfers niet constant worden bijgehouden. 

 

Félix Schussler Roemers

 

Deze publicatie is uitgevoerd op basis van beschikbare informatie op de datum van publicatie.

10 oktober 2025

 

Bewering

De twintig armste gemeenten van Nederland nemen twintig keer zoveel asielzoekers op als de twintig rijkste gemeenten.

 

Oordeel

Ongefundeerd

 

Bron van de bewering

29 oktober zijn de Tweede Kamerverkiezingen. In aanloop naar die verkiezingen verschijnen fractieleiders in tv-programma’s en debatten om de standpunten van hun partij onder de aandacht te brengen. Zo ook Jimmy Dijk van de SP. De partijleider zegt in een uitzending van WNL op 5 oktober 2025 dat de verdeling van asielzoekers over Nederland erg scheef is, want de armste gemeenten van Nederland vangen veel meer vluchtelingen op dan de rijkste.

Sterker nog: volgens Dijk worden in de twintig armste gemeenten twintig keer meer asielzoekers opgenomen dan in de twintig rijkste gemeenten.

 

“Opvang van asielzoekers gebeurt voor het allergrootste deel in de armste gemeentes van Nederland. Twintig keer meer vangen de twintig armste gemeentes op dan de rijkste gemeentes van Nederland” – Jimmy Dijk, SP

 

Dijk zegt later dat deze berekening alleen klopt als de gemeente Wassenaar niet wordt meegerekend.

 

Waarom deze bewering onwaar is

Ik heb de meest actuele lijst over de welvaart van gemeenten gebruikt, deze is berekend op het gemiddelde persoonlijk inkomen per gemeente.

Daarnaast staat op de website van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) een actueel overzicht van alle asielzoekerscentra in Nederland, en hoeveel opvangplekken deze hebben. De opvangplekken zijn onderverdeeld in structurele en tijdelijke plekken.

Sommige gemeenten hebben meerdere azc’s verspreid over verschillende steden of dorpen, deze heb ik bij elkaar opgeteld. 

Wat blijkt; de twintig armste gemeenten nemen inderdaad meer asielzoekers op dan de twintig rijkste. Maar dit verschil is niet zo heel groot. De rijkste gemeenten bij elkaar hebben 3.859 COA-opvangplekken, de armste 5.935. Hier vallen zowel structurele als noodlocaties onder. Dit is een verschil van 2.076 plekken. 

De uitspraak van Jimmy Dijk lijkt dus zwaar overdreven. Na navraag heeft de SP hun cijfers – die ze van het CBS en Allecijfers.nl hebben –  opgestuurd. Zelf stellen ze dat de rijkste gemeenten 2.851 opvangplekken hebben, en de armste 8.955. Bij het tot stand komen van deze cijfers heeft de SP de opvangplekken voor Oekraïners meegerekend. Hoewel Oekraïners die naar Nederland zijn gekomen door de oorlog vluchtelingen zijn, zijn het geen asielzoekers. Oekraïense vluchtelingen worden ‘ontheemden’ genoemd, ze vallen onder de zogeheten Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB). Hierdoor hebben ze direct recht op medische zorg, opvang en toegang tot de arbeidsmarkt. 

 

Ook kloppen de cijfers over het gemiddelde inkomen van de twintig rijkste en armste gemeenten niet. Volgens de SP is het gemiddelde inkomen van de twintig rijkste gemeenten 42.190 euro op jaarbasis, voor de armste gemeenten zou dit 29.025 euro zijn. Maar volgens de laatste cijfers van het CBS is dit 56.615 en 35.415 euro.

Waarschijnlijk baseert de SP zich op verouderde data waardoor dit niet correct is.

 

Conclusie

Hoewel het klopt dat de twintig armste gemeenten meer asielopvangplekken hebben dan de twintig rijkste, is de uitspraak van Jimmy Dijk overdreven en niet correct, ook als de gemeente Wassenaar niet wordt meegeteld. De SP baseert zich op niet correcte cijfers.