Het is 4 januari 2022, een koude winterdag, en Sijtje (89 jaar) heeft veel pijn aan haar rug. Op de vierde dag van het nieuwe jaar is de huisarts al langs geweest en de uitslag is duidelijk: de wervels in haar rug zijn ingezakt. Er zijn drie dingen die hiertegen helpen: pijnstillers, rust houden en fysiotherapie. Over vijftien dagen komt de fysiotherapeut voor het eerst. Tot die tijd dient Sijtje rust te houden en pijnstillers te nemen.
Op 19 januari 2022 komt de therapeut voor de eerste keer langs bij Sijtje. Hij voelt en masseert haar rug en denkt dat het gekneusd is. De fysiotherapeut geeft oefeningen mee, want het advies is duidelijk: ‘Blijf vooral in beweging, dat gaat helpen’, zo vertelde hij. In de daaropvolgende weken komt de therapeut twee keer per week langs. Ze doen samen oefeningen om de pijn in Sijtje haar rug te verminderen. Het lijkt heel voorzichtig te helpen, totdat het op woensdag 16 februari niet goed gaat.
Sijtje en de fysiotherapeut doen de oefeningen, maar zo halverwege de bijeenkomst komt de therapeut met een nieuwe oefening. Om de pijn in haar rug te verminderen, moet Sijtje haar armen zover mogelijk strekken. De fysiotherapeut helpt haar daarbij en gaat achter haar staan. Hij pakt haar handen vast en strekt ze omhoog. De 89-jarige Sijtje schreeuwt het uit van de pijn, waarna de therapeut direct stopt. ‘Hij tilde me gewoon op. Dat doe je toch niet? Ik gilde het uit. Het deed echt pijn’, vertelt zij later via de telefoon aan haar oudste dochter Thea.
Een dag na de therapie is de pijn niet minder geworden. Sterker nog, het wordt alleen maar erger. Sijtje kon amper lopen, had continu pijn en dan kwamen twee van haar dochters – Thea en Corrina – ook nog langs met een boodschap. ‘Mam, we hebben het er even over gehad, maar wij denken dat het beter is als we een ziekenhuisbed in de woonkamer neer laten zetten. Je kunt amper lopen, maar moet wel iedere avond de trap op. Dat is levensgevaarlijk en niet te doen’, vertelt Corrina. Sijtje wil er in eerste instantie niet aan denken, maar gaat uiteindelijk toch overstag. ‘Jullie hebben gelijk. Als ik er vanaf val, dan is het klaar. Dat wil ik niet, dus vraag dat ding maar aan…’
Daarnaast willen de kinderen ook dat hun moeder stopt bij de huidige fysiotherapeut. Daar is Sijtje het wel direct mee eens en een dag later belt zij de huisarts op. Ze vertelt wat er gebeurd is en geeft aan te willen stoppen met de fysiotherapeut. ‘In uw situatie is fysiotherapie juist ongelooflijk belangrijk. Daarom moet u voorlopig gewoon even doorgaan’, vertelt haar huisarts, waarna Sijtje aangeeft ook met een andere fysiotherapeut aan de slag te kunnen gaan. Daar wil de huisarts niets van weten. Deze therapeut heeft een verkeerde oefening gedaan, maar is verder goed en kan gewoon door.
Twee dagen later komt de fysiotherapeut ‘gewoon’ weer langs, maar het wordt een korte ontmoeting. In de afgelopen 48 uur is de pijn heftiger geworden. Sijtje ligt inmiddels in het nieuwe ziekenhuisbed in de woonkamer. Het voelt alsof haar rug kapot is en ze kan geen kant op. Sijtje is dan ook duidelijk en vertelt de therapeut dat ze ermee stopt. Hij hoort haar verhaal aan, biedt zijn excuses aan en vertrekt. In de daaropvolgende twee weken komt Sijtje alleen haar bed uit om naar de toilet te gaan en te eten. Haar kinderen komen vaak langs en zien dat hun moeder alleen maar achteruit gaat. Sijtje ziet er slecht uit en slaapt veel. Haar kinderen maken zich zorgen om hun moeder.
´Mijn familie en mijn negentigste verjaardag houden mij op de been´
Ondanks dat Sijtje alleen maar achteruit gaat, denkt ze soms weleens vooruit. Bijvoorbeeld naar 12 oktober 2022, de dag dat zij haar negentigste verjaardag hoopt te vieren. Het is de stip op de horizon waar ze naar uitkijkt. Zoals het er nu uitziet, wordt het echter nog spannend of ze dat gaat halen. Sijtje kan zelf niks meer en vier van haar kinderen – Thea, Corrina, Linda en Johan – zien dat het niet langer gaat. Er moet iets gebeuren en dus zoeken ze onder meer contact met een nieuwe fysiotherapeut. Het optillen was uiteraard niet goed voor haar, maar weken helemaal niet bewegen is nog slechter, stellen ze. Daarnaast wordt er op de achtergrond ook al gekeken naar een mogelijke plek in een revalidatiecentrum.
Begin maart 2022 komt de nieuwe fysiotherapeute. Zij treft een oude en breekbare vrouw, die vanwege de pijn niks kan ondernemen. De fysiotherapeute begint rustig en doet verschillende oefeningen. Hierdoor verdwijnt de pijn langzaam. Het voelt alsof de druk van ketel afneemt. Nadat de pijn minder wordt, wordt er naar andere dingen gekeken. Het is voor Sijtje een lijdensweg om uit het ziekenhuisbed te komen. Ze gaan dan ook oefenen hoe Sijtje het best uit bed kan komen. Ze moet het van de therapeute vaak oefenen en dat doet ze dan ook. Na drie weken kan Sijtje met pijn en moeite weer zelfstandig uit bed komen.
Daarna zet zij met de fysiotherapeute de volgende stappen. Het is voor Sijtje moeilijk om alleen te blijven staan. Ze is haar evenwicht soms kwijt en loopt dan ook vaak aan de arm van een van haar kinderen, of met een kruk. Het volgende doel is om eerst goed te leren staan en vervolgens de eerste stapjes te zetten. Sijtje doet haar oefeningen trouw en heeft daar ook een duidelijke reden voor. ‘Er zijn twee dingen die mij op de been houden. Allereerst mijn familie, met mijn kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen. Daarnaast wil ik in oktober ook graag mijn negentigste verjaardag vieren.’
Sijtje kan alleen staan en zet haar eerste stappen
Door haar familie en met haar negentigste verjaardag in het vooruitzicht, blijft Sijtje op de been. Dankzij haar oefeningen is er ook progressie te zien, dat geeft eveneens kracht om door te zetten. Na een tijdje kan ze alleen staan en worden de eerste stappen weer gezet. Doordat Sijtje – met hulp van de nieuwe fysiotherapeute – deze snelle stappen zet, hoeft ze niet meer naar een revalidatiecentrum. Toch was een eventuele verhuizing naar een revalidatiecentrum weldegelijk een optie. ‘Mijn moeder kon destijds niks. Doordat mijn moeder zo aan haar bed was gebonden, zagen we eigenlijk geen andere optie dan een tijdelijke verhuizing naar een revalidatiecentrum. Maar toen de nieuwe fysiotherapeute kwam, was er ineens snel verbetering te zien. Dat was prachtig en daardoor was het uiteindelijk ook niet meer nodig’, blikt haar oudste dochter Thea achteraf terug.
Nu Sijtje op eigen benen kan staan en langzaamaan de eerste stappen zet, is het mogelijk om verder vooruit te kijken. Het volgende doel is om weer naar buiten te gaan. Bijna vijf maanden kon ze nergens heen, zelfs niet de tuin in. Met behulp van een rollator en aan de hand van de fysiotherapeute gaat Sijtje op 6 juni 2022 voor het eerst weer naar buiten. Ze lopen een rondje door de straat, die ze maanden vanachter het raam zag. Sijtje hoort het gefluit van de vogels, voelt de zon op haar gezicht en herinnert zich weer hoe het is om frisse lucht in te ademen. Het is een nieuwe mijlpaal in haar revalidatie.
In de zomer van 2022 gaat Sijtje steeds vaker naar buiten, uiteindelijk zelfs zonder de fysiotherapeute. Ze loopt met haar rollator door haar straat, door het groen en door haar stad. Langzamerhand is ze weer de ‘oude’. Maar nog niet helemaal natuurlijk, want ze loopt achter een rollator en slaapt in de woonkamer. Dat eerste probleem hoort bij ouderdom en voor dat tweede probleem is er een oplossing aanstaande. Er komt een traplift, zodat zij na negen maanden eindelijk weer naar boven kan. Begin oktober wordt de traplift geïnstalleerd. Sijtje heeft haar hele huis weer terug. Ze kan in haar eigen bed slapen, boven rondlopen, zelf douchen en rustig achter haar naaimachine zitten.
Het stralende middelpunt op haar negentigste verjaardag
Negen maanden en acht dagen na haar eerste klachten is het een bijzondere dag voor Sijtje. Een dag waarvan ze in de afgelopen maanden meerdere keren heeft gedacht: zal ik hem wel halen? Haar negentigste verjaardag. Ze heeft hem gehaald, en hoe. Op 12 oktober 2022 viert ze haar negentigste verjaardag als een fitte en sterke vrouw. Ze is er bovenop en kan haar eigen leven weer leiden. Het is een zwaar jaar geweest, maar deze dag was een stip op de horizon. Op zondag 16 oktober 2022 viert ze haar verjaardag samen met familie en kennissen. Het is een mooie dag, waarop Sijtje als stralend middelpunt de feestvreugde beleeft en wordt toegesproken. ‘Mam, we zijn ontzettend trots op jou. Je bent een echte doorzetter. Hoe jij jezelf hebt terug geknokt, daar heb ik eigenlijk geen woorden voor. Alleen maar heel veel respect en ontzag’, spreekt Thea namens de familie. Sijtje reageert op de woorden. ‘Ik wil jullie bedanken. Jullie waren er elke dag, hebben mij altijd geholpen en zonder jullie was het nooit gelukt. Ik ben intens dankbaar dat we hier samen mijn negentigste verjaardag mogen vieren. Proost!’
