Het casten van mediapersoonlijkheden in films is al jarenlang wereldwijd aan de orde. Van Hollywood tot ons kleine kikkerlandje, er wordt gebruik gemaakt van grote publieke figuren. Na de grote opkomst van sociale media vind er ook op het gebied van film een grote verschuiving plaats. Vroeger was een bekendheid vaak een grote acteur of zanger, tegenwoordig vervullen onder andere YouTubers, Tiktokkers, topsporters, presentatoren en influencers deze rollen ook. 

Apps zoals YouTube, Instagram, en TikTok hebben ruimte geboden om een enorme en loyale fanbase voor jezelf te creëren. Grote Hollywood namen zoals, Jennifer Aniston hebben zich uitgesproken over het feit dat sociale media het idee van een filmster hebben verpest. Maar ook Huub Stapel, bekend van onder andere Amsterdamned, deelde deze mening van Aniston in een interview met de Telegraaf; “iedereen kan zich tegenwoordig zomaar acteur noemen.”

Het publiek laat zich steeds meer leiden door wat er wordt gezegd op sociale media, hierdoor kunnen publieke figuren met een groot bereik grote invloed uitoefenen op de omzet en kijkcijfers binnen de filmwereld. Zij kunnen hun eigen publiek zodanig sturen om iets te kijken of te kopen, en natuurlijk al helemaal als zij zelf ook nog op het doek weten te schitteren. Thijs Broekhuizen is hoofddocent innovatiemanagement aan de Rijksuniversiteit Groningen, en verdiept zich in de sociale invloeden binnen de filmindustrie. “Producenten stoppen een miljoenenbudget in zo’n film, dus die willen dan vaak ook wel een garantie hebben dat ze een bepaalde doelgroep aanspreken.” Het Nobody Knows principle, een term binnen de filmindustrie, gaat over de moeilijkheid van het voorspellen van het succes van een film. “Je kan heel veel bekende acteurs hebben maar dit geeft nog niet direct een garantie van succes.” Broekhuizen begrijpt daarom zeker de keuze van producenten om mediapersoonlijkheden een rol te geven in de speelfilms. “Wanneer deze personen een rol vertolken in een film, zullen ze dit ook delen onder hun volgers, dit zorgt ook weer voor extra publiciteit bij een doelgroep die zo’n film misschien in eerste instantie niet zal bereiken.”

Hoeveel mediapersoonlijkheden vertolkten een rol in een Nederlandse speelfilm?

De visualisatie biedt een overzicht per jaar van de aantal mediapersoonlijkheden in de Nederlandse speelfilms. Zo is te zien dat 2019 een goed jaar was, waarin 23 publieke figuren ook “acteur” toe konden voegen aan hun naam. Een jaar later, het eerste jaar van de corona-uitbraak, zakten deze cijfers enorm. Per film verschilt het gebruik van de hoeveelheid mediapersoonlijkheden enorm. In de film Just Say Yes uit 2021, vertolkten zo’n zes mediapersoonlijkheden een rol. Zo kregen rappers, zangers, en YouTubers de ruimte om naast de beroepsacteurs te schitteren op het witte doek. 

Welke mediapersoonlijkheden zien we het meest terug in de Nederlandse filmindustrie? 

In de tweede visualisatie is te zien, wie de grote spelers zijn binnen de Nederlandse filmindustrie. Op nummer één staat YouTuber en rapper Defano Holwijn. Hij speelde in de afgelopen zes jaar in vijf verschillende speelfilms. Ook presentatrice Britt Dekker en Youtuber Nienke Plas schitterden meerdere malen op het doek.

Dataverantwoording

De gevonden data zijn handmatig samengesteld, de journalist heeft hierbij een overzicht gemaakt van alle Nederlandse speelfilms in de periode 2018 tot 2023, in totaal 154 films. Hierbij heb ik gekeken naar de cast per film, en vervolgens een selectie gemaakt in mediapersoonlijkheden en beroeps-acteurs.

Hierbij lag voor mij het onderscheid door onder meer te kijken naar de werkzaamheden van mediapersoonlijkheden waarmee zij bekend zijn geworden, zoals TikTok, YouTube, sport etc. Vele mediapersoonlijkheden kunnen onderhand ook het woordje acteur toevoegen aan hun naam, maar beoefenden van origine andere werkzaamheden uit voordat zij gingen acteren. Daar ligt voor mij het onderscheid met beroepsacteurs, die bijvoorbeeld ook hebben gestudeerd aan de Toneelschool.