Na Covid-19 waren de bioscopen hard geraakt. Mensen konden niet meer naar buiten en bioscopen moesten hun deuren sluiten. Tegelijkertijd kwam er een andere speler de markt op; Video On Demand (VOD). Streaming platformen zoals Netflix en Amazon Prime namen de markt volledig over. Het aantal abonnees steeg in de miljoenen en het geld bleef maar binnenstromen. Na Covid-19 stabiliseerde deze verschuiving in de film-industrie weer. Bioscopen opende hun deuren en ze keerden langzaam terug naar het oude normaal. Toch had de overname van VOD tijdens de pandemie een blijvende verandering in de industrie aangebracht.
“Wij waren in de filmsector bang dat er een jongere generatie zou gaan ontstaan die de bioscoop niet meer zou leren kennen en helemaal gewend zou raken aan thuis kijken. Gelukkig wordt dat weer ingehaald. Maar als je kijkt naar de sector in het geheel dan is deze nog steeds aan het herstellen”. Zegt Jonathan Mees, onderzoeker bij het Filmfonds. Het is tegenwoordig veel normaler geworden om op de bank een film te kijken, iets wat voor corona nog niet als een alledaagse bezigheid werd gezien.
VOD heeft ook invloed op de films die worden vertoond in de bioscopen. Zij bezitten en maken tegenwoordig een groot aandeel van de films in de industrie. “Pathe heeft heel veel last van streaming-services die grote block-busters niet willen afspelen in de bioscoop. Dat iets waar kleinere bioscopen minder last van hebben omdat zij meer art-house films vertonen, maar ook daar is er een kleine impact te zien.” vertelt Jesse Heijnis, eindredacteur van Cineville. De komst van de streaming platforms heeft veel concurrentie met zich meegebracht waar de Nederlandse filmwereld en bioscopen onder lijden. Niet alleen gaat de normale bioscoopganger minder naar de bioscoop, maar er worden ook minder goede films gemaakt. Netflix en Amazon zijn winst gedreven bedrijven, hierdoor zullen zij vaak uitgaan op de soorten films die het meeste geld verdienen en dat zijn zelden hele goede films.
Er is gelukkig niet alleen slecht nieuws. Volgens de eindredacteur van Cineville leeft film meer dan ooit. ‘’Mensen kunnen tegenwoordig heel veel film kijken en ze worden steeds sneller fan van allerlei verschillende films en genres. En dat hebben we wel te danken aan de komst van VOD.”
De cijfers in dit artikel zijn afkomstig uit het rapport van het Nederlands Filmfonds over de film- en mediaconsumptie in Nederland, te vinden via https://assets.filmfonds.nl/fff_2022_v20_spreads.pdf. In dit rapport worden onder andere gegevens gepresenteerd over bioscoopbezoeken, bioscoopomzet, Video on Demand (VOD)-omzet en het aantal VOD-gebruikers. Deze cijfers geven inzicht in de veranderingen in het mediaconsumptiegedrag van de Nederlandse bevolking in de afgelopen vijf jaar, met bijzondere aandacht voor de invloed van de COVID-19-pandemie. De gekozen cijfers geven een duidelijk beeld van de verschuiving in consumptiepatronen als gevolg van externe factoren, zoals de COVID-19-pandemie. Het bioscoopbezoek en de bioscoopomzet zijn drastisch afgenomen tijdens de pandemiejaren (2020 en 2021), terwijl de VOD-omzet en het aantal VOD-gebruikers juist een sterke stijging laten zien. Deze trends illustreren hoe de pandemie niet alleen een tijdelijke impact had, maar mogelijk ook heeft bijgedragen aan een blijvende verandering in de mediaconsumptie. De cijfers zijn overgenomen zoals gepresenteerd in het originele rapport, zonder aanpassingen of berekeningen. Enkel de belangrijkste statistieken zijn geselecteerd om het verhaal te ondersteunen: het aantal bioscoopbezoeken, de bioscoopomzet, de VOD-omzet en het aantal VOD-gebruikers. Hoewel de cijfers afkomstig zijn uit een betrouwbare bron, kunnen andere factoren, zoals veranderende prijzen en demografische verschuivingen, ook een rol spelen in de gepresenteerde trends. Deze zijn niet volledig zichtbaar in de dataset en bieden daarmee ruimte voor verdere verdieping.
