Je kent het wel. Het is midden december en de lijst van de Radio 2 Top 2000 wordt bekendgemaakt. Als je kon wedden op welk nummer dat jaar bovenaan, ofwel top tien zou komen, zouden de wedkantoren de vermeerderingsfactor bij nummers als ‘Bohemian Rhapsody’ of ‘Hotel California’ wel heel laag hebben staan. De voorspelbaarheid van de top tien zorgt elk jaar wel weer voor kritiek, maar het is ook traditie geworden om af te sluiten met de gong (Bohemian Rhapsody) precies om 00:00. Toch valt het niet te ontkennen. Steeds weer diezelfde, hoogstgeplaatste nummers in onze culturele muzieklijst. Weinig verassing dus. Hoe zit dat met Radio 2 in een normale maand? Voor het gemak en ook de actualiteitsfactor in achting nemend, houden we een vergrootglas boven oktober.
In dit dataonderzoek wordt gekeken naar artiesten en hun het aantal nummers dat van hen in de hele maand oktober gedraaid is op de radio. Er is dus onderzoek gedaan naar welke artiest de meeste ‘verschillende’ titels op zijn naam heeft in maand oktober. Hoe vaak één nummer is gedraaid, is bij deze visualisatie niet relevant. Wanneer we kijken naar artiesten die de meeste nummers hebben, komen we uit bij een drietal dat samen de punten deelt. Amerikaan Michael Jackson, Britse band Queen en Ierse band U2 wisten alle drie 27 nummers op hun naam te zetten. Dat maakt dat deze artiesten een frequentie van bijna elke dag een verschillend nummer op de radio hebben. Niet ver daarachter volgt een ander drietal. Het Zweedse ABBA, de Amerikaanse Prince en de Britse The Rolling Stones. In de top vijftien die staat afgebeeld hieronder, komen wat recentere artiesten nog wel achter de grootmachten van de jaren 70 en 80. Het Britse Coldplay is met 19 verschillende nummers een modernere artiest, evenals P!nk.
Een tweede grafiek laat zien uit welk decennium deze verschillende nummers van de top 15-kandidaten komen. Dat het aantal niet overeenkomt met het totale aantal nummers opgeteld, is omdat de live-acts en dubbele artiesten (George Michael ft. Queen of Elton John of Queen ft. David Bowie) buiten beschouwing zijn gelaten. In de resultaten is te zien dat vooral de jaren 80 er bovenuit stijgen, met jaren 90 niet ver daarachter en als derde grootmacht de jaren 70. ‘Ik begon ook met Radio 2 luisteren door mijn ouders eigenlijk’, vertelt 20-jarige Radio 2-fan Lotte Klaase. ‘Je merkt wel dat de oude muziek de boventoon voert.’
Dat dat zo is, hoeft nog niet te betekenen dat de nieuwe generatie helemaal wordt vergeten, integendeel zelfs. Als we in de op Radio 2 gedraaide Top 5 artiesten op Spotify (een platform dat door veel mensen , maar ook vooral door de jongere generatie in overvloed wordt gebruikt) van dit moment bekijken, is te zien dat daar ook aardig wat ‘verschillende’ nummers per artiest worden gedraaid. Zo zie je dat Taylor Swift 10 verschillend gedraaide nummers heeft in de maand oktober en de TheWeeknd heeft er 9. Het is misschien niet zoveel als de bands en artiesten uit de jaren 80 en 90, maar helemaal niet divers, is Radio 2 niet. ‘Ik als muziekfan van zowel oude als nieuwe muziek, vind dat echt heel fijn’, vertelt Lotte. ‘Dat zorgt ervoor dat ik zowel met mijn ouders kan luisteren als gewoon zelf. Bovendien zit er altijd wel wat tussen.’
Dataverantwoording
Ik heb deze data zelf verzameld van de Radio 2 site. Hier heb ik handmatig en met de hulp van AI de ongeveer 8.100 nummers weten te verzamelen, al duurde dit heel lang. Dit heb ik gedaan door middel van kopiëren en plakken vanaf 1 oktober tot 31 oktober. Hierbij heb ik 0 nummers gemist, alles zit er dus in. Vervolgens heb ik nauwkeurig alle artiesten en de bijbehorende nummers in een excel bestand gezet, waar ik door middel van een draaitabel heb ondervonden hoeveel verschillende nummers alle artiesten in de maand oktober op Radio 2 gedraaid kreeg. Vervolgens heb ik op basis van die draaitabel nog annotaties gemaakt die ik heb gebruikt voor de visualisatie die te zien is in dit artikel.
