Het fenomeen ‘girlboss’ is onder veel millennials een herkenbare term geworden. Misschien herken je de trend wel: de hardwerkende vrouw die aan de top staat en geen man of situatie zich tegen laat houden. Voor veel vrouwen is het een grote inspiratiebron, maar deze mindset leidt vaak tot overwerken en kan zelfs leiden tot een burn-out. Ook Elise Schut kreeg een aantal jaar geleden te maken met een burn-out. Ze kwam erachter dat het systeem zich erg op mannen richt en besloot andere vrouwen te helpen om juist ook in hun vrouwelijke energie te staan.
Het is een ijskoude maandagochtend in januari. De zon, die net aan de hemel is geklommen, schijnt voorzichtig Elise’s woonkamer binnen. Elise Schut, 32 jaar, zit op haar grote, grijze bank, haar laptop open voor haar neus. Het ritmische getik op het toetsenbord verbreekt de stilte die in de woonkamer hangt. De werkdag voor Elise is alweer begonnen en de eerste clientcall heeft ze al achter de rug. “Het fijne is dat ik nu gewoon heerlijk mijn ding kan doen, zonder dat iemand steeds over mijn schouder kijkt.” Ze moet haar ogen knijpen wanneer ze naar de zon kijkt, en een tevreden glimlach verschijnt op haar gezicht.
Momenteel werkt Elise als coach en richt ze zich op vrouwen die worstelen met de balans tussen feminiene en masculiene energieën, vooral in een werkomgeving. Ze lacht als ze aan haar jongere zelf denkt. “Ik denk als ik toen wist dat ik coach zou worden, ik mijzelf keihard had uitgelachen. Ik vond coaches altijd zweverig.”
En dat was met een reden, want nog niet eens vijf jaar geleden zag Elise haar leven er compleet anders uit. “Ik had juist altijd al een connectie gehad met het bedrijfsleven.” Als jonge vrouw begon haar carrière als consultant in de corporate wereld begon, waar ze was komen werken nadat ze zo snel mogelijk haar studie had afgerond. Ze was een jonge, ambitieuze vrouw, die niet bang was om hard te werken, wat soms resulteerde in werkdagen van meer dan twaalf uur. De ‘girlboss’-mentaliteit was iets waarmee ze zichzelf wel identificeerde: hard werken, altijd doorgaan, geen excuses maken. “Ik was niet alleen bezig met het opbouwen van een carrière en het kopen van een mooie auto, maar ik stelde mezelf ook doelen zoals het vinden van een partner voor mijn dertigste, een eigen huis, kinderen, een goed sociaal leven, er goed uitzien en natuurlijk plezier maken op feesten. Kortom, ik wilde het hele plaatje en geloofde dat ik dat kon krijgen door gewoon hard genoeg te werken.”
Elise werkte soms meer dan 11 uur per dag. Ze had altijd het gevoel dat ze meer moest doen, harder moest werken, en daarbij tegelijkertijd moest voldoen aan het perfecte plaatje dat ze zichzelf had opgelegd. “Ik wilde bewijzen dat ik, als vrouw, hetzelfde kon bereiken als mannen om mij heen.”
Maar toen gingen dingen veranderen. Het begon subtiel: een lichte vermoeidheid na een drukke werkdag, een vage hoofdpijn die niet echt wegging, en het gevoel dat ze ‘s avonds uitgeput in bed lag, maar toch niet goed kon slapen. Maar ze bleef maar doorgaan. “Ik dacht bij mijzelf: het is vast tijdelijk.” Maar het werd steeds erger, ze verloor haar motivatie, kon zich niet meer concentreren en voelde zich emotioneel instabiel. “Ik had wel vaker gehoord over een burn-out, maar ik geloofde erin dat het mij nooit zou overkomen. Ik zag mezelf als een ambitieuze vrouw, had vrouwelijke rolmodellen zoals Sheryl Sandberg en Michelle Obama. Pas het moment dat mijn baas zei dat ik een stap terug moest nemen besefte ik; ik heb een burn-out.”
Cijfers
Het verhaal van Elise is niet uniek. Uit recent onderzoek van TNO en het CBS (2023) blijkt dat de burn-outklachten onder jongvolwassenen, vooral vrouwen, de laatste jaren sterk zijn toegenomen. Bijna één op de vier werkenden van 18 tot 34 jaar ervaart burn-outklachten, waarvan 33,4% vrouwen, wat bijna vijf procent hoger ligt ten opzichte van mannen.
Maar wat is de oorzaak? In het onderzoek komen verschillende factoren naar voren, zoals prestatiedruk, financiële onzekerheid en constante bereikbaarheid. Vooral jongvolwassenen voelen druk vanwege de verwachtingen die de maatschappij van hen heeft. “Gezond eten, sporten, sociaal leven, huis kopen, mooie inrichting, sociale media, up-to-date blijven met het nieuws en ontwikkelingen in het vakgebied, boeken lezen, hobby’s,” laat iemand uit het rapport weten. Dit is ook voor Elise herkenbaar.
Social-mediatrends zoals de ‘girlboss’ trend versterken daarbij ook deze druk. De term is bedacht door Sophia Amoruso in 2014 met haar boek #GIRLBOSS. De term staat voor een sterke, hardwerkende vrouw die haar eigen weg bewandelt en door hard te werken, alles krijgt wat ze maar wil. Het klinkt inspirerend, zelfs ‘empowering’. Het idee van een ‘powervrouw’ die alles kan bereiken en geen grenzen kent, lijkt voor veel jonge vrouwen ook iets waar ze naar streven. Maar dit soort trends hebben ook een keerzijde.
Diverse deskundigen laten weten dat het nastreven van zo’n beeld, onrealistisch is en er juist voor kan zorgen dat vrouwen vaker een burn-out krijgen. En ondanks dat de cijfers niet direct te linken zijn aan deze trends, laten deskundigen wel weten dat het nastreven van zo’n onrealistisch beeld er wel voor kan zorgen dat vrouwen een burn-out krijgen.
Carien Karsten, coach en auteur, ziet de gevolgen van deze trends in haar praktijk terug. “Social-mediatrends zoals de ‘girlboss’ beginnen vaak als een bron van inspiratie voor jonge vrouwen, maar zorgen daarna voor extra druk om alles perfect te moeten doen,” legt ze uit. Ze merkt op dat jonge vrouwen zichzelf vaak vergelijken met de perfecte plaatjes op sociale media, wat leidt tot een laag zelfbeeld en soms zelfs tot burn-outklachten “Veel jonge vrouwen voelen dat ze succesvol moeten zijn en ook alles perfect moeten doen. Dit veroorzaakt een enorme mentale druk op hen.”
Elise herkent dit beeld maar al te goed. “Ik dacht altijd dat ik, als ik maar hard genoeg werkte, hetzelfde kon bereiken als mijn mannelijke collega’s.” zegt ze.
Masculiene Maatschappij
Door de burn-out werd Elise gedwongen om rust te nemen en te onderzoeken wat haar energie geeft en wat haar juist uitput. Zo leerde ze meer over haar vrouwelijke energie en hormonale cyclus. “De wereld is ingesteld op mannelijke energie,” legt ze uit. “Mannen hebben een dagelijks hormonaal ritme en hebben elke dag hetzelfde niveau aan energie. Wij vrouwen doorlopen echter een cyclus van 28 dagen, waarbij onze energie, emoties en zelfs onze cognitieve functies beïnvloed worden. Maar in de werkomgeving wordt vaak niet rekening gehouden met die verschillen. Er wordt verwacht dat we elke dag hetzelfde kunnen leveren, en dat is gewoon niet realistisch.”
Deze realisatie veranderde alles voor Elise. Ze ontdekte hoe belangrijk rust, reflecteren en vooral luisteren naar je eigen lichaam helpt om een duurzamer leven te creëren. H Het werd haar missie om deze kennis door te geven aan andere vrouwen, zodat zij niet dezelfde fouten maakten. “Ik wilde altijd een ‘girlboss’ zijn, maar nu besef ik dat het niet alleen maar draait om presteren. Het gaat om balans. Het gaat om het luisteren naar je lichaam en het volgen van je eigen ritme.”
Van Workaholic naar Coach
Nu, drie jaar later, is Elise niet langer de werkverslaafde girlboss die ze ooit was. In plaats daarvan is ze coach geworden voor andere vrouwen die worstelen met balans te vinden tussen werk, gezondheid en hun grenzen. Ze helpt hen te begrijpen dat het niet erg is om pauzes te nemen, om niet altijd perfect te presteren, en om te luisteren naar wat hun lichaam nodig heeft. “Veel vrouwen, vooral vrouwelijke ondernemers, behandelen zichzelf op dezelfde manier als ze hun bedrijf runnen. Ze willen altijd meer doen, harder werken, sneller zijn, zonder stil te staan bij hun eigen behoeften. En uiteindelijk leidt dit vaak tot burn-out.”
Elise ziet het als haar missie om vrouwen te helpen begrijpen dat zowel mannelijke als vrouwelijke eigenschappen krachtig zijn, maar op verschillende manieren. “Wanneer we die twee eigenschappen combineren, kunnen we iets enorm krachtigs creëren, zowel voor onszelf als in onze werk- en privélevens,” legt ze uit. “Het gaat niet om het vervangen van het mannelijke, maar om het samenwerken van de twee energieën op een manier die voor ons allemaal werkt.”
Zo geeft ze een voorbeeld. “Een vriend van mij vertelde laatst over een vrouwelijke collega die financieel directeur is en veel op haar intuïtie en gevoel afgaat. Zij merkt bijvoorbeeld dat er iets niet klopt in een rapport of een verslag, en in plaats van te zeggen “dat is maar een gevoel”, gaat haar collega onderzoeken wat zij heeft opgemerkt. Wat bleek: wat zij intuïtief aanvoelde, werd later onderbouwd met feiten. Dit is een klein voorbeeld, maar het laat zien hoe krachtig het kan zijn wanneer mannelijke en vrouwelijke eigenschappen elkaar aanvullen.”
De ‘girlboss’-mentaliteit is nog steeds bekend, maar Elise heeft geleerd dat het niet de oplossing is voor elke vrouw. In plaats van te streven naar perfectie, heeft ze ontdekt dat het belangrijker is om trouw te blijven aan zichzelf. Ze is geen ‘girlboss’ meer, maar een vrouw die haar eigen kracht heeft gevonden, niet door harder te werken, maar door zichzelf te omarmen en haar eigen ritme te volgen.
Elise kijkt even naar haar laptop en opent haar agenda voor de volgende clientcall. Ze kijkt naar een oude foto van zichzelf die op de vensterbank staat en glimlacht. Ze beseft hoe erg ze veranderd is. “Ik ben blij dat ik geleerd heb dat echte kracht ligt in het luisteren naar je eigen behoeften – niet in het najagen van ideaalbeelden, maar in het omarmen van wie je werkelijk bent. En dat is een boodschap die ik aan iedere vrouw wil meegeven.”
Wil je meer over dit onderwerp weten? Bekijk dan onze explainer hier!
