Het licht dempt, schaduwen bewegen in slow motion over het toneel, mysterieuze muziek stijgt op uit de speakers. Je zit in het Isla Theater in Rotterdam, klaar voor een dansvoorstelling. Maar Opticana blijkt veel meer dan dat. Het is een spektakel, volledig in elkaar gezet door vierdejaars studenten van de opleiding Uitvoerend Danser van het Albeda College.

Een voorstelling die in alles laat zien: dit is niet ‘een schoolproject’. Dit is eigen werk, professioneel uitgevoerd, mysterieus van toon, en muzikaal en visueel verrassend. En vooral: het komt recht uit het hart van jonge makers.

Van concept tot uitvoering: volledig door studenten gemaakt

Het einde van het schooljaar nadert en dat betekent maar één ding: examens. Dat geldt ook voor de dansstudenten van het Albeda Danscollege in Rotterdam. Het examen van de studenten is in de vorm van een voorstelling. Wat deze voorstelling direct bijzonder maakt: alles is zelf gedaan. Geen externe choreografen, geen vaste regisseur. De studenten ontwierpen het decor, maakten zelf de choreografieën, hebben de muziek bij elkaar gezocht en gemixt, bedachten het lichtplan en deden zelfs de promotie en kaartverkoop. Dat maakt Opticana meer dan een dansshow. Het is een artistiek statement én een leerproject in één.

Het Isla Theater werd op woensdagavond 26 maart, voor de gelegenheid omgetoverd tot een mysterieuze wereld waarin niets vanzelfsprekend was. Zelfs de flyer zag eruit alsof je werd uitgenodigd voor een geheim genootschap, wat perfect past bij het thema van de voorstelling: het kaartspel Tarot waarin de kaarten symbolische afbeeldingen hebben. De kaarten kunnen inzicht geven in levensvragen en situaties, maar ze kunnen niet de toekomst voorspellen. De kaarten zijn bedoeld als metafoor voor het leven, voor strategie, toeval en rolverdeling.

Thematiek: dansen met het lot

Het overkoepelende thema, een kaartspel, komt in elke scène terug, soms subtiel, soms expliciet. Dansers voeren de verschillende stukken uit naar de inhoud van de verschillende kaarten. Er zit symboliek in de bewegingen, maar ook in de muziek en kostuums. Elk dansstuk lijkt te staan voor een andere rol in het spel.

Zo vertolkte een jazz-achtige solo een sensueel en onheilspellend stuk. Even later komt een duistere hiphop-choreografie langs waarin de dansers zich uiten als het kwaad. Er werd gespeeld met ritme, herhaling, synchroniciteit en chaos. Precies zoals een spel dat soms grillig en onvoorspelbaar verloopt.

Stijlmix: van latin tot modern

Wat de voorstelling extra spannend maakt, is de enorme variatie in dansstijlen. Opticana is geen standaard dansshow waarin één stijl wordt verkend. Het is een wervelwind. Je krijgt latin met vurige heupbewegingen, hiphop die dreunt in je borst, commerciële choreografieën à la videoclips, en moderne dans met abstracte vormen en veel lijfelijk contact.

Op papier zou dat alle kanten op kunnen gaan, maar in de praktijk voelde het verrassend coherent. De overgangen tussen de scènes waren soepel, en doordat het theatrale concept zo sterk was, werd het nooit een rommelige ‘showcase’, maar bleef het een geheel.

De studenten moeten elke stijl onder de knie hebben willen ze afstuderen. Daarom danst iedere student ook in bijna elk stuk mee. Zo kunnen ze aan hun docenten in de zaal laten zien dat ze alles in huis hebben om als professioneel, allround danser aan de slag te kunnen gaan. 

Sfeerschepping: mysterie en spanning

Wat vooral blijft hangen is de sfeer. Alles ademde mysterie: het donkere lichtplan, de onverwachte stiltes, de kostuums die fantastisch gelinkt waren aan de dansstukken en de thematiek daarvan. Je werd als toeschouwer constant op het verkeerde been gezet. Soms begon een dans in stilte, soms klonk ineens een lach of een fluistering uit de speakers. Het publiek werd meegenomen in een wereld waarin het onvoorspelbare centraal stond.

Je voelde dat de dansers zelf geloofden in hun verhaal. En dat maakt het verschil. Elke beweging droeg betekenis. Of het nu een tikje met een vinger was of een sprong door de lucht. Er zat emotie in, overtuiging, urgentie. Dat maakte de voorstelling niet alleen indrukwekkend, maar ook oprecht ontroerend, wat af en toe zorgde voor een opkomende traan. 

Hoogtepunten en verrassingen

Een absoluut hoogtepunt was een duet tussen twee dansers dat begon als een soort schaakspel op muziek: ze daagden elkaar uit, blokkeerden elkaars passen, en uiteindelijk vielen ze synchroon samen neer als twee kaarten in een val. De muziek hier was minimalistisch en dreigend, en het publiek hield hoorbaar de adem in.

Ook opvallend: het gebruik van projectie. In een van de scènes werden de symbolische kaarten op een doek geprojecteerd. De dansers gebruikten dit doek in de dans als attribuut en leken één te worden met wat er op het doek gepresenteerd werd. Innovatief en goed uitgevoerd. Er werd ook fantastisch gebruik gemaakt van spotlights. Zo stonden er bijvoorbeeld al acht dansers op het podium maar was er maar één te zien omdat daar de spotlight op scheen. De rest van de dansers verdwenen in het donker. De spotlights schoten van danser naar danser wat het stuk heel onverwachts maakte. Dit zijn technieken die je eerder zou verwachten bij professionele producties, niet bij een eindexamenvoorstelling.

Publiek en sfeer

Het publiek bestond uit familie, vrienden, medestudenten, maar ook vakgenoten en nieuwsgierige theaterliefhebbers. De sfeer in de zaal was warm, maar ook verwachtingsvol. Na afloop was het applaus overweldigend. Niet alleen voor het dansniveau, maar ook voor het lef en de creativiteit die van het podium spatten. Je voelde dat iedereen iets bijzonders had meegemaakt, iets wat verder ging dan alleen een dansavond.

Verborgen parels in het theateraanbod

Wat Opticana ook zo bijzonder maakt, is dat het toegankelijk is voor een breed publiek. Vaak denken we bij dansvoorstellingen aan grote gezelschappen of bekende choreografen in schouwburgen, maar dit soort eindexamenshows bewijzen dat ook dansopleidingen voorstellingen op hoog niveau kunnen neerzetten. En niet onbelangrijk: tegen een veel vriendelijkere prijs.

Het voelt bijna als een goed bewaard geheim. Dat je voor een paar euro naar een avondvullende show kunt, uitgevoerd door dansers die al vrijwel op professioneel niveau presteren. Veel van deze studenten staan over een paar jaar of zelfs nu al op grote festivals of in bekende producties. Veel van deze dansers zijn nu al op televisie te zien bij talentenjachten als achtergronddanser. Anderen dansen bij de Ladies of Soul en de Toppers. Hier zie je ze nog puur, rauw, vol passie en met een sterke eigen stem.

Dus wie op zoek is naar iets nieuws, iets verrassends, doet er goed aan af en toe eens te kijken wat er speelt bij de dansacademies. Voorstellingen als Opticana zijn niet alleen een examenmoment, maar ook een volwaardige culturele avond uit.

Een veelbelovende toekomst

Als dit het niveau is van afstudeerstudenten, dan belooft dat veel voor de toekomst van de Nederlandse danswereld. Opticana was perfect, op het ene kleine technische lichtfoutje na, maar altijd boeiend en doordacht. De voorstelling toont aan dat jonge makers barsten van het talent én de visie. En dat je voor verrassend, vernieuwend theater soms gewoon naar een klein theater in Rotterdam moet gaan, waar studenten hun dromen op de vloer zetten.