De afgelopen vijfentwintig jaar is het aandeel vrouwelijke regisseurs in de filmwereld langzaam maar zeker gegroeid. Uit onderzoek, gebaseerd op IMDb-data, blijkt dat sommige genres populairder zijn bij vrouwelijke makers dan andere. 

Vrouwen winnen langzaam terrein

Om een goed beeld te krijgen, heb ik data uit IMDb geanalyseerd over de periode 2000–2025. Per genre bekeek ik de 50 populairste films, omdat juist deze films het grootste publiek bereiken en dus de meeste invloed hebben. Daaruit blijkt dat vrouwen vooral actief zijn in documentaires en romantische films, terwijl actie-, sport- en misdaadfilms bijna alleen door mannen worden geregisseerd. Dit kan erop wijzen dat vrouwen eerder kiezen voor genres die toegankelijker zijn of waar de instapdrempel lager ligt.

De macht van geld en gatekeepers

Willemien Sanders, docent Media- en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit Utrecht, vertelt dat het lage aandeel vrouwelijke regisseurs vooral te maken heeft met structurele en culturele factoren. Ze vertelt: “We zien en horen dat vrouwen vaak als een risico worden gezien, ook als ze dezelfde opleiding en/of ervaring hebben als mannen. Grote genres zoals actie of thrillers zijn duur om te produceren, waardoor vrouwen daar vaak minder kansen krijgen, terwijl documentaires juist toegankelijker zijn en vaker door vrouwen geregisseerd worden.” Sanders legt uit dat sport en actie cultureel vooral als masculien worden gezien, romantiek als feminien. De traditionele genderpatronen zijn diep geworteld, waardoor het lastig is om deze los te laten.

Documentaires als ingang tot verandering

Voor documentaires, het genre met de meeste vrouwelijke regisseurs, is de ontwikkeling over tijd geanalyseerd in vijf periodes van vijf jaar, omdat veranderingen binnen dit genre goed zichtbaar worden. In 2000–2005 werden vier van de 50 populairste documentaires door vrouwen geregisseerd, in 2010–2015 waren dat er negen, en in 2020–2025 steeg dat aantal naar tweeëntwintig. Dat laat zien dat er vooruitgang is, maar dat echte gelijkheid nog ver weg is.

Beleid en initiatieven voor meer gelijkheid

De lage vertegenwoordiging van vrouwen in actie- en sportfilms hangt samen met hoge productie budgetten, bestaande netwerkstructuren en traditionele ideeën over welke genres bij mannen of vrouwen passen. Het Nederlands Filmfonds probeert dit te veranderen met stimuleringsprogramma’s die vrouwen meer kansen bieden, en houdt al enkele jaren bij hoe de verdeling tussen mannen en vrouwen in de filmsector eruitziet. Zo kunnen ze betere plannen maken om meer gelijkheid te bereiken. Jonathan Mees, manager Research & Communication Projects bij het Filmfonds, zegt: “Eind 2026 moet bij minimaal de helft van de toekenningen voor ontwikkeling twee derde van de makers vrouw zijn. Wordt dat niet gehaald, dan overwegen we een quotum. Tegen eind 2028 moet ook het aantal toekenningen voor realisering beter in balans zijn.”

Kortom, dit onderzoek laat zien op welke punten vooruitgang is geboekt, waar nog verbetering nodig is, en laat zien hoe belangrijk maatschappelijke veranderingen zijn om gelijke kansen voor vrouwelijke filmmakers mogelijk te maken.

Data verantwoording

Voor mijn onderzoek heb ik data verzameld via IMDb. Ik heb gekozen voor de periode 2000 tot 2025, omdat dit een duidelijk en actueel tijdsbestek is. 

Om te bekijken welke genres vaker door vrouwelijke regisseurs worden gemaakt, heb ik per genre de 50 populairste films genomen. Ik koos voor populaire films omdat die het meest gezien worden en zo ook het meeste invloed hebben. Het aantal 50 is groot genoeg om een goed beeld te krijgen, maar klein genoeg om handmatig te onderzoeken. Alle gegevens heb ik zelf in Excel gezet en zo een eigen dataset gemaakt. Daarna heb ik per genre opgeteld hoeveel vrouwelijke regisseurs er zijn, en dit samengebracht in een overzichtelijke dataset. 

Ook heb ik gekeken naar de ontwikkeling door de tijd heen. Hiervoor heb ik gekozen voor de genre documentaire, omdat in dit genre de meeste vrouwelijke regisseurs voorkomen en zo veranderingen goed laten zien. De periode 2000–2025 heb ik verdeeld in vijf blokken van vijf jaar. Dit maakt het makkelijker om trends te vergelijken. In elk blok heb ik weer de 50 populairste documentaires genomen, die ik opnieuw in Excel heb verwerkt. Daaruit heb ik een compacte dataset gemaakt door te tellen hoeveel vrouwelijke regisseurs er waren.

Tot slot heb ik alleen gekeken naar de verdeling tussen man en vrouw. Andere genderidentiteiten zijn in deze dataset niet meegenomen, omdat deze informatie niet beschikbaar of eenduidig geregistreerd is op IMDb.