In een tijdperk waarin bijna alles digitaal beschikbaar is, grijpen jongeren opnieuw naar vinylplaten en cd’s. Uit de Muziekmonitor van de NVPI, de brancheorganisatie van de muziek- en filmindustrie, blijkt dat ongeveer één op de vier jongeren tussen de 15 en 34 jaar het afgelopen jaar een fysieke plaat kocht. Vooral 15–17-jarigen springen eruit: bijna 28% van hen gaf aan vinyl of cd’s te hebben gekocht, de hoogste score van alle leeftijdsgroepen.

Dat is opvallend in een generatie die muziek vooral streamt via Spotify of ontdekt op TikTok. Jongeren luisteren digitaal, maar kopen fysiek. Wat zegt dat over hoe ze muziek beleven?

De digitale generatie zoekt iets tastbaars

Volgens Koen Beerkens van de NVPI is het moeilijk om precies te verklaren waarom juist jongeren teruggrijpen naar fysiek bezit. “Er is nog geen onderzoek dat de motivatie van die groep echt aantoont,” zegt hij. “Maar wat we wél zien, is dat de interesse structureel is. Vinyl groeit niet meer zo hard, maar blijft wel stabiel dat is een teken dat het niet zomaar een hype is.”

Beerkens vermoedt dat de digitalisering van het dagelijks leven hier een rol speelt. “Jongeren zijn opgegroeid met schermen en eindeloze digitale toegang. Misschien verlangen ze juist daarom weer naar iets wat ze kunnen vasthouden. Vinyl en cd’s bieden een fysieke, bewuste manier van muziek beleven.”

Dat verlangen lijkt niet alleen symbolisch. Een plaat vraagt tijd en aandacht: uit de hoes halen, de naald neerzetten, luisteren zonder te skippen. Het is het tegenovergestelde van de vluchtige TikTok-soundbites waarmee veel jongeren muziek ontdekken.

Oude muziek, nieuw publiek

De NVPI ziet in de vinyl top 30 een opvallende mix van oude en nieuwe artiesten. Namen als Taylor Swift en Billie Eilish staan naast Fleetwood Mac, Queen en Kate Bush. Die heropleving van klassiekers komt deels door social media. Beerkens noemt het voorbeeld van Running Up That Hill van Kate Bush, dat dankzij de serie Stranger Things viral ging op TikTok. “Jongeren die die muziek niet kenden, ontdekten het daar voor het eerst. Dat heeft direct invloed op wat ze vervolgens kopen in de winkel.”

De cijfers achter de comeback

De populariteit van vinyl begon al tijdens de coronaperiode, toen mensen meer tijd thuis doorbrachten. Maar volgens Beerkens is het niet bij een tijdelijke piek gebleven: de verkoop is stabiel gebleven. Alleen de omzet daalde licht, vooral door hogere prijzen en het feit dat de tweedehandsmarkt buiten de officiële cijfers valt. “We meten niet wat er via Marktplaats of platenbeurzen wordt verkocht,” legt hij uit. “Maar die handel laat wel zien dat vinyl leeft.”

De data uit de Muziekmonitor bevestigt dat beeld. Terwijl streamingdiensten de belangrijkste bron van muziek blijven, is fysieke muziekverkoop een cultureel statement geworden. Jongeren ontdekken muziek digitaal, maar willen iets bezitten dat meer betekenis heeft dan een afspeellijst.

Van niche naar breed publiek

Ooit was vinyl vooral populair bij rock-, indie- en countryfans, vertelt Beerkens. “Tegenwoordig brengen ook pop- en zelfs volksartiesten hun albums op vinyl uit. Het wordt weer de moeite waard en relevant.” Die verschuiving laat zien dat fysiek bezit niet alleen nostalgisch is, maar ook commercieel en cultureel toekomstbestendig.

De cijfers en verhalen samen tonen een generatie die niet terugverlangt naar het verleden, maar juist zoekt naar betekenis in een digitale wereld. Vinyl biedt iets wat streaming niet kan: tastbaarheid en identiteit.