Er bestaat geen ‘perfecte’ manier om een kind op te voeden. Er zijn dan ook veel verschillende opvoedstijlen. De laatste tijd kiezen mensen er wel eens voor hun kind genderneutraal op te voeden.

Bij een genderneutrale opvoeding worden kinderen niet opgevoed op basis van geslacht, maar bieden de ouders de middelen die hun kinderen nodig hebben om zich vrij te ontwikkelen en zelf hun eigen identiteit te ontdekken. Zo mogen zij bijvoorbeeld met alle soorten speelgoed spelen, ongeacht of dit ‘voor jongens’ of ‘voor meisjes’ is.

Waarom wel of niet genderneutraal?

Uit onderzoek blijkt dat genderneutraal opvoeden een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van een kind. Zo hebben genderneutraal opgevoede kinderen meer respect voor mensen die ‘anders’ zijn, omdat zij van jongs af aan al hebben meegekregen dat iedereen zich op zijn eigen manier mag uiten. Daarnaast zijn zij over het algemeen zelfverzekerder en krijgen ze op lange termijn minder snel te maken met klachten als depressie en overgevoeligheid. 

Echter zijn er ook veel tegenstanders van deze opvoedstijl. Het is dan ook een vrij controversieel onderwerp. “Veel mensen zijn sceptisch”, vertelt pedagoog Hannah van ‘t Wout. “Het is een hele nieuwe manier van opvoeden, en het staat ook nog eens recht tegenover de traditionele opvoeding die veel mensen gewend zijn.” Veel tegenstanders vinden dat deze manier van opvoeden tegennatuurlijk is omdat er van nature een rolverdeling tussen jongens en meisjes zou zijn. Ook zouden ouders hun kind op deze manier teveel sturen. 

De meningen verschillen dus over de genderneutrale opvoedstijl. Overweeg jij je kind genderneutraal op te voeden? Dan volgen hier wat tips.

Taalgebruik

Bij de term ‘genderneutraal’ denken de meesten meteen aan voornaamwoorden. Je kunt ervoor kiezen om je kindje aan te spreken met hen of die, maar dat hoeft niet. “Het is ook prima om bijvoorbeeld je zoontje alleen met hij en hem aan te spreken, totdat hij zelf aangeeft of hij al dan niet anders genoemd wil worden”, aldus Hannah. “Zo lang je je kind maar genoeg vrijheid en tijd biedt om dit te ontdekken.”

Verder is het belangrijk om stereotiepe uitspraken te vermijden. “Dit kan in het begin misschien lastig zijn doordat de genderstereotypen diep in de samenleving zitten ingeworteld, maar het is wel essentieel bij een genderneutrale opvoedstijl. Vertel ook een jongetje eens dat hij er mooi uitziet. Of zeg tegen een meisje dat je haar stoer vindt.”

Speelgoed

Geef je kind de mogelijkheid om met verschillende soorten speelgoed te spelen. “Beperk het speelgoedaanbod niet alleen tot bijvoorbeeld Barbies of autootjes, maar laat je kind met beide kennismaken. Spelen hoort leuk te zijn, dus geef je kinderen de vrijheid om met het speelgoed te spelen dat zij zelf willen, zonder dat zij door genderstereotypen worden tegengehouden.” Speelgoed is niet alleen leuk, maar ook nog eens heel leerzaam. Door met verschillende soorten speelgoed te spelen, leert je kind namelijk ook verschillende vaardigheden. 

Speelgoed wordt ook steeds vaker genderneutraal geadverteerd. Kijk bijvoorbeeld naar Baby Born , waarbij zowel een jongetje als een meisje te zien zijn in de reclames. 

Van: Baby Born – Bad & Toilet, Zapf Creation Benelux

Speelt je dochter toch echt het liefst met poppen en laat zij de blokken links liggen? Dan is dat ook helemaal geen probleem. “Het is niet zo dat je opvoeding is mislukt als je dochtertje de blokken en autootjes toch niet leuk vindt. Ieder kind is anders! Ze heeft in ieder geval wel de vrijheid gekregen om haar eigen interesses te ontdekken en dat is het belangrijkst.”

Kleding

Wat voor speelgoed geldt, geldt ook voor kleding. Over genderneutrale kleding zijn echter nog veel misverstanden. “Veel mensen denken bijvoorbeeld dat jongetjes dan worden gedwongen om jurkjes te dragen, maar dat is verre van waar. Net als bij het speelgoed gaat het erom dat je kind de mogelijkheid om kleding te dragen die het wil, ongeacht het stereotype. Kinderen worden nooit gedwongen, ze hebben juist een vrije keuze”, legt Hannah uit. 

Rachel (20) werkt in een kledingwinkel en ziet dat er al veel ouders zijn die hun kinderen zelf laten kiezen wat zij mooi vinden. “Ik krijg vaak genoeg jonge meisjes aan mijn kassa die shirts kopen van Spiderman of Star Wars. De ouders lijken dit ook geen probleem te vinden.”

Ook merkt zij op dat ouders met pasgeboren baby’s minder vaak voor roze of blauw gaan maar juist voor neutrale kleuren als geel, rood, groen of wit. 

Sommige kledingwinkels hebben al genderneutrale of unisex (kinder)kleding in de winkels hangen. Kijk bijvoorbeeld naar HEMA en H&M.

Buitenschoolse activiteiten

Tevens is het belangrijk dat je je kind niet beperkt in de hobby’s die het wil uitoefenen. Echter kan dit vooral in de sport nog weleens lastig zijn. Veel sporten worden namelijk nog als ‘voor jongens’ of ‘voor meisjes’ gezien. Kijk bijvoorbeeld naar voetbal: afgelopen seizoen zaten er bijna vijf keer meer jongens dan meisjes op voetbal. 

https://public.flourish.studio/visualisation/8519154/

Daarnaast luidt nog de vraag: zet je je kind in een jongens- of meisjesteam? “Dat is vaak een lastige beslissing. Met name omdat genderscheiding binnen de sport nog erg genormaliseerd is, en bij een aantal sportclubs jongens en meisjes niet bij of tegen elkaar mogen sporten. Voor zo ver het kan is het het beste om te kijken welk team het beste bij je kind past qua niveau, maar soms kan het echt niet anders”, zegt Hannah. 

School

Een veelvoorkomend argument tegen een genderneutrale opvoedstijl is dat een kind dan gepest zal worden op school. Volgens Hannah is het daarom belangrijk om aan de klas en de leraar van je kind uit te leggen dat het bij jullie thuis net even anders gaat. “Door het erover te hebben op school, wordt het minder snel als ‘raar’ gezien. Het is best een ingewikkeld onderwerp, dus geef de leraar en de kinderen ook de mogelijkheid om vragen te stellen.”

Ook voor leraren heeft Hannah een tip: “Leg aan de klas uit dat iedereen verschillend is, en dat het niet erg is om ‘anders’ te zijn. Herinner de kinderen hier ook regelmatig aan om buitensluiting en pesten zo veel mogelijk te voorkomen. Niet alle kinderen krijgen dat namelijk thuis te horen.” 

Wat doe je als anderen het niet begrijpen?

Er zullen gegarandeerd mensen zijn die je kritiek geven als je ervoor kiest je kind genderneutraal op te voeden. “Het is nieuw, het wordt steeds populairder en het is het tegenovergestelde van wat men gewend is. Dan kun je zeker kritiek verwachten”, aldus Hannah. Ook komt de negativiteit volgens haar doordat velen niet begrijpen wat de opvoedstijl inhoudt. “Veel mensen denken dat als je je kind genderneutraal opvoedt, je je zoon dwingt om prinsessenjurken te dragen en je dochter niet meer met Barbies mag spelen. Maar het gaat juist om vrijheid en eigen keuze.” Dus de uitspraak ‘je mag tegenwoordig niks meer’ die je veel tegenstanders vaak hoort zeggen, is niet terecht.

Maar hoe moet je nu reageren op die kritiek? “Het beste wat je kunt doen is uitleggen wat de opvoedstijl inhoudt en waarom jij ervoor kiest”, aldus Hannah. “Er bestaat een kans dat die persoon het dan nog steeds niet begrijpt of het gewoon ronduit onzin vindt. Dat is vervelend, maar daar moet je mee om leren gaan. Het belangrijkste is dat je je niet door anderen laat vertellen wat je wel en niet moet doen. Het is jouw kind en uiteindelijk ben jij degene die het beste weet wat het nodig heeft.”