De NFT-wereld is nog nieuw, volop in ontwikkeling en krijgt steeds meer aandacht. Sommige makers en verzamelaars nemen de gok en duiken in de diepe wereld van deze technologie. Maar hoe toegankelijk is deze virtuele kunstmarkt eigenlijk voor nieuwe leden? Hoe verschilt deze kunstmarkt met de traditionele kunstmarkt? En hoe makkelijk is het om erin te stappen en eraan mee te doen? Om achter de antwoorden te komen, vragen we verschillende kunstenaars, verzamelaars en experts naar hun ervaringen of bevindingen binnen de NFT-wereld.

Tegenwoordig neemt het kopen van onlinekunst steeds meer toe. Uit cijfers van Artsy, een online kunstmakelaardij, blijkt in 2021 dat 27% (een kwart van de verzamelaars) hun kunstwerken weleens online hebben gekocht. 34% van de respondenten heeft dat nog niet gedaan, maar zegt wel van plan zijn dit te gaan doen. De kunstwereld lijkt wel te verschuiven naar de digitale wereld, onder andere door het op het moment zo populaire begrip NFT-kunst. Het fenomeen bestaat al sinds 2017, maar werd pas de afgelopen tijd écht ontdekt, onder andere door de gigantische geldbedragen die voor bepaalde NFT’s worden betaald, zoals kunstwerken Everyday van Beeple (57,8 miljoen) en The Merge van Pak (81 miljoen).

Geen verschil

In een artikel uit de Volkskrant werd in maart 2021 onderzocht hoe je als kunstenaar kunst als NFT kunt verkopen. Samen met behulp van een kunstenaar concludeert de journalist dat de NFT-kunstmarkt helemaal niet zo open en transparant is als dat in eerste instantie lijkt. Kunstenaars zouden veel moeten investeren en hard moeten werken om hun kunst aan de man te brengen en om bekendheid te creëren. Iets wat uit de traditionele kunstwereld wordt herkend.

Promovendus in onder andere blockchain kunst Inte Gloerich vindt ook dat er weinig verschil is te merken tussen de reguliere- en NFT-kunstmarkt. “Sommige kunstenaars zijn bekend en kunnen hun kunst voor heel veel miljoenen verkopen. Andere kunstenaars zijn minder bekend en krijgen dan ook veel minder voor hun werk. Dan zie je eigenlijk dat er vaak dezelfde machtsverhoudingen in stand blijven in de NFT-wereld”, legt ze uit.

Co-eigenaar van Community Dutch NFT Drops Hardy Damen erkent ook dat er wel wat voor nodig is om ‘ertussen te komen’ en dat het ook op deze virtuele kunstmarkt uitmaakt of je al naam hebt gemaakt. “Wanneer je nog niet bekend bent, is het moeilijk om gezien te worden op de NFT-markt. Simpelweg omdat er zo enorm veel uitgebracht wordt”, aldus Damen. “De traditionele kunstmarkt is qua moeilijkheid precies hetzelfde. Je moet daar ook moeite doen om naam te maken. Maar wat wel mooi is aan NFT, is dat wanneer je op de goede kanalen terecht komt, de hele wereld jouw kunst kan kopen. Ook is het moeilijker om in een kunstgalerij te komen, dan om een NFT op de markt te brengen. De NFT-kunstmarkt moet je zien als één grote kunstgalerie. En dat is de wereld.”

De eerste keer  

Beeldend kunstenaar Frank Tjepkema vertelt zijn bevindingen als beginnend kunstenaar in de NFT-kunst. Hij richtte in 2001 zijn studio Tjep. op. Sindsdien maakt hij verschillende kunstwerken, van sieraden en producten tot interieurs en grote installaties in openbare ruimten. Sinds kort heeft hij ook het maken van NFT’s aan dat lijstje toegevoegd. Afgelopen zomer begon hij spontaan met animaties te maken van zijn al bestaande fysieke kunstwerk BlingBling. Hij had toen nog geen intentie om hier NFT’s van te maken.

 

 

 

[aesop_video src=”youtube” id=”KjhLN6-M7Fw” width=”100%” align=”center” disable_for_mobile=”on” loop=”off” controls=”on” mute=”off” autoplay=”off” viewstart=”off” viewend=”off” show_subtitles=”off” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]

De NFT-wereld is voor kunstenaars door bepaalde aspecten aantrekkelijk. Het komt onder andere door het feit dat ze makkelijk hun werk openbaar kunnen maken volgens Tjepkema. Onder andere omdat de lijn naar de potentiële verzamelaar veel korter is worden. Je zit in de digitale wereld, waardoor de transactie niet meer via een galerie of via een tussenpersoon hoeft. “Je hebt gewoon niemand anders meer nodig om je eigen geld te verdienen”, aldus Tjepkema. Ook Damen ziet voordelen. “Ik vind het mooi dat kunstenaars nu makkelijker beweging en geluid kunnen inzetten voor hun kunst. Een kunstenaar kan daardoor al veel meer bieden dan in de traditionele kunstmarkt, als ‘ie dat wil. Het is echt een verrijking en verbreding van het spectrum.”

Technische know-how

Maar, als leden mee willen doen met de NFT-markt, zal dat niet meteen makkelijk zijn. “Er is een soort van technische know-how die je moet hebben om mee te kunnen spelen in deze wereld. Dat is natuurlijk ook niet voor iedereen weggelegd”, benadrukt Gloerich.

Toch ziet Tjepkema voordelen als kunstenaar, maar ook als verzamelaar binnen de NFT-wereld. “Het feit dat het een wereldwijde markt is, die 24 uur per dag aanstaat, is heel aantrekkelijk. Je hoeft in principe niet naar Miami te reizen vanuit Bazel, als je interesse hebt in het kopen van een kunstwerk. Het is allemaal super bereikbaar doordat het digitaal is.” Tjepkema begon namelijk een paar maanden terug niet alleen met het maken van NFT’s, maar ook met het verzamelen ervan. In deze video vertelt hij zijn bevindingen als beginnend verzamelaar in de NFT-kunst.

 

 

 

[aesop_video src=”youtube” id=”YhKmLtal4wY” width=”100%” align=”center” disable_for_mobile=”on” loop=”off” controls=”on” mute=”off” autoplay=”off” viewstart=”off” viewend=”off” show_subtitles=”off” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]

 

Klik hier om meer te lezen over wat NFT is en hoe het werkt: NFT-kunst: Authentiek of niet?

 

Marktplaats

Volgens Tjepkema is de NFT-wereld zeer toegankelijk voor nieuwe leden. Alleen waarschuwt hij wel dat het eerste moment dat je instapt toch een wat hoge drempel heeft. “Stel, je wilt een kunstwerk in een galerie kopen. Dan is de drempel letterlijk de voordeur. Je kiest, je betaalt en je gaat naar huis met het schilderij. Dat zijn allemaal zaken die vrij simpel zijn, die iedereen in principe kan. Bij NFT heb je een aantal stappen die het hoogdrempelig maken, maar die wel makkelijk te overkomen zijn binnen een paar uur.” De extra stappen waar Tjepkema hier op doelt, zijn bijvoorbeeld het aanmaken van een metamask, het aanmaken van een digitale portemonnee en hoe je eigenlijk omgaat met cryptogeld. Deze stappen zijn hetzelfde voor zowel nieuwe kunstenaars als nieuwe verzamelaars. Aangezien je deze nodig hebt wanneer je een NFT wil kopen, maar ook als je een NFT wil verkopen. Maar Tjepkema vergelijkt het met nieuw lid worden bij Marktplaats. Wanneer je ergens nieuw lid wordt, moet je ook de eerste keer een account aanmaken en inloggen. Het verschil met de NFT-markt is volgens hem alleen dat het werkt met een nieuwe vorm van geld. Die vorm moet je eerst begrijpen.

Nieuwe wereld

Kunstadviseur Jeanette ten Kate weet uit eigen ervaring ook dat de eerste keer binnen deze wereld stappen, niet heel makkelijk is. Ook zij doelt dan op praktische stappen zoals het aanmaken van een digitale portemonnee. Volgens haar is het logisch dat het de eerste keer niet meteen makkelijk is. “Bij elk nieuw fenomeen in de kunstwereld, zoals ook bij fotografie en internetkunst, komt er wel iets moeilijks om de hoek kijken, want het is nieuw.” Al noemt zij de NFT-wereld wel echt een radicale vernieuwing.

Volgens blockchainexplorer Maarten Smakman, is het wat moeilijk binnenkomen in de NFT-wereld inderdaad logisch. Maar het zou volgens hem juist best laagdrempelig zijn. “Het moeilijkste bruggetje is een metamask aanmaken. Daar komt bij dat het hele concept van internetgeld voor mensen vaak moeilijk te begrijpen is. Heb ik nou betaalt? Is het nu van mij? vragen mensen zich af. Het is een kwestie van nieuwsgierig zijn naar de technologie en het is ook een stukje gewenning denk ik.” Door het gewoon eens te doen, leer je volgens Smakman steeds beter om te gaan met deze nieuwe wereld.

Revolutie

We kunnen concluderen dat de kunstwereld nogal verdeeld over de toegankelijkheid van de NFT-wereld denkt. Het nieuwe fenomeen lijkt in vergelijking met de traditionele kunstwereld qua sociaaleconomische zin redelijk hetzelfde te zijn. De machtsverhoudingen zoals de kunstwereld die kent, zullen blijven bestaan, is de verwachting van Gloerisch. Wat ook blijkt, is dat de meeste kunstenaars en verzamelaars het binnenkomen van de NFT-wereld niet als ‘moeilijk’ ervaren. Er lijken wel wat extra stappen en een technische know-how nodig te zijn. Maar wanneer je het eenmaal een keer gedaan hebt, gaat er een wereld voor je open. Voor zowel kunstenaars als verzamelaars zou de NFT-wereld heel open zijn en veel mogelijkheden bieden.

Smakman gelooft dan ook dat de NFT-wereld de ultieme revolutie zal ontketenen. “Uiteindelijk neigen we met zijn allen naar decentrale systemen. Hoe decentraler het is, hoe minder ‘poortwachters’ (grote schakels met macht) er zijn, hoe toegankelijker het is voor iedereen. Ik geloof dat dit de ultieme revolutie is. Die revolutie is zo groot en schopt zoveel heilige huisjes en denkmodellen omver. Dat is spannend, want we zitten er middenin.”