De zoektocht naar een eigen woning of huis, iets waar vooral de jonge generatie enorm tegen aanloopt. De woningmarkt staat al een lange tijd op knappen, te hoge huurprijzen en lange wachtlijsten voor (sociale) huurwoningen maakt de jongeren gefrustreerd. Wat zich sinds de afgelopen jaren uit in tal van woonprotesten in Nederland. Een eigen woning vinden met vastigheid is voor veel jongeren zo normaal nog niet. 

‘Ik ga uit huis’

“Als ik 18 ben, ga ik uit huis. Dit heb ik altijd gezegd. Ik wil mijn eigen boodschappen doen, meer ruimte hebben, mijn eigen plek kunnen inrichten en wonen in mijn eigen huis.” Met deze woorden begint de achttienjarige Satyavati Bloos haar zoektocht naar haar eigen woning. Ze heeft dit altijd al gewild en kan niet wachten tot ze met beide benen in haar eigen woning staat.

Met een droom en een overtuiging zoekt Satya al een tijdje naar een eigen woning. Ze zou heel graag in een ‘normale’ huurwoning terecht willen komen, maar door de lange wachtlijsten kan ze dat wel vergeten. Daarom heeft ze in haar omgeving het woord verspreid over het wonen in antikraakpanden en haar interesse hiervoor.

Het is een paar maanden na haar 18^e verjaardag in januari, en er lijkt licht aan het einde van een tunnel te zijn. Satya krijgt een verassend berichtje van haar oom:  “Ik heb een adresje voor je en volgens mij kan je hier terecht.” Satya is door het dolle heen. Via haar oom krijgt Satya het nummer van de huidige bewoonster, Lynn. Een goede bekende van de neef van Satya haar oom. Na appcontact en gesprekken met Lynn hebben ze beide een goede klik met elkaar gekregen. En voelde Satya als een vertrouwelijke en verantwoordelijke opvolger voor de ruimte van Lynn. Lynn woont namelijk in een antikraakpand en daarbij is het belangrijk dat je aangedragen wordt, om in aanmerking te komen voor de ruimte.

Een maand later op 5 juni gaat Satya het antikraakpand voor het eerst bezoeken, en haar ouders gaan mee. Wanneer ze aankomen bij het pand kijkt Satya haar ogen uit. Want het is niet zomaar een antikraakpand, maar een oud basisschoolgebouw waar Satya zal gaan intrekken. Haar ouders wisten niet wat ze konden verwachten, maar lopend door het gebouw heen valt de leegte en ruimte die de school heeft gelijk op.

Wonen in een schoolgebouw

Het schoolgebouw zit aan de rand van een wijk met uitzicht op het grote park in Alkmaar. Het gebouw is al meer dan vijftig jaar oud. De kozijnen van de ramen bij de ingang, zijn al deels aan het beschimmelen. En de deuren kraken enorm. Toch heeft de plek iets magisch. “Dit is zo cool en bijzonder. Ik zie zoveel bomen als ik naar buiten kijken en heb zelfs een soort eigen tuin”, zegt Satya tegen haar ouders. Haar ouders zien een gelukkig meisje en zijn heel blij voor haar. Satya vindt de plek perfect  en het voelt voor haar als een soort paradijsje. Ze omarmt de grote ruimte, waarbij ze twee klaslokalen helemaal voor zichzelf heeft, met een groot krijtbord, en een keukenblok wat er nog staat.  In de overige klaslokalen wonen er verspreid nog twee huisgenoten. De school zal telkens alleen maar bewoond worden door drie mensen.

Na de rondleiding door het schoolgebouw met de beheerders van het pand, is het antwoord voor Satya makkelijk. Ze zegt volmondig ja. De beheerder feliciteren haar met de woning en haar ouders omhelzen Satya. Ze zijn trots op haar besluit en de gedurfde sprong in het diepe die Satya neemt. Na haar bezoek aan de school is ze door de beheerders aangemeld via de stichting om daar antikraak te gaan wonen. Satya ziet haar droom in werkelijkheid gaan. Ze krijgt te horen dat ze in september het pand kan binnentreden en kan haast niet wachten tot deze maand is aangebroken. In de tussentijd begint ze met veel enthousiasme alvast verhuisdozen in te pakken en heeft ze geregeld dat ze wat spullen kan overnemen van Lynn. Een bankstel en wasmachine staan in ieder geval al klaar.

De sleutel tot haar eigen paradijsje

De eerste zomer in de pandemie komt aan een eind, de scholen zijn net weer begonnen. Met nog twee weken tot de herfst, fiets Satya op deze grijze, regenachtige dag naar het schoolgebouw. Ze is een tikkeltje aan de late kant en fiets in een ramp tempo door de stortregen naar het schoolgebouw. Want vandaag 7 september, is de dag. Satya mag eindelijk in het antikraakpand gaan wonen. Het voelt bijna surrealistisch voor Satya wanneer ze aankomt bij het schoolgebouw. “Wow, ik ga hier zo gewoon wonen”, denkt Satya. Ze parkeert haar fietst en loopt het gebouw binnen. Het voelt best gek aan, omdat beide klaslokalen waar Satya zich gaat nestelen helemaal leeg waren, zonder meubilair.

Ze treft een best emotionele Lynn aan, die het er best moeilijk mee heeft om afscheid te nemen van haar voormalige woning. Lynn heeft net haar laatste spullen nog verhuisd.  Na een kort gesprek nemen Satya en Lynn afscheid van elkaar. Waarnaar Satya de sleutel overhandigd krijgt van de beheerders van het gebouw en het contract ondertekend. Ze voelt zich overweldigd. “Ik ben 18 en heb mijn eigen huis.”, denkt ze bij zichzelf. Ze vindt het best stoer dat ze nu gewoon de sleutels tot haar eigen huisje in ontvangst neemt en een contract tekent. De beheerders overhandigen haar het contract en schudden de hand met Satya.

Ze stapt snel weer haar fiets op richting het huis van haar oom en tante in Alkmaar. Haar oom heeft een grote bus om  Satya haar spullen te verhuizen van haar ouderlijk huis in Schagen naar het antikraakpand in Alkmaar. Door veel mankracht en de goede voorbereidingen die Satya heeft getroffen gaat alles best voorspoedig en zijn ze net wanneer de avond is aangebroken al klaar met het verhuizen. Om deze vreugdevolle en onvergetelijke dag voor Satya af te sluiten gaat ze met haar ouders, vrienden en familie die hebben meegeholpen gezellig nog patat halen en eten in het schoolgebouw.

Nestelen

De eerste nacht in het antikraakpand is aangebroken, en Satya heeft met haar moeder afgesproken dat ze blijft slapen. Omdat het Satya een veiligheidsgevoel geeft en ze het toch best spannend vindt om de eerste nacht alleen te slapen in het schoolgebouw. Aan de andere kant vindt ze het best wel gek om met haar moeder in een groot bed te slapen, omdat het al zo lang geleden is voor haar. Maar het voelt vertrouwd, en als vanouds.

De volgende ochtend wordt Satya voor het eerst wakker in haar eigen huisje. Een magisch gevoel. Het uitzicht op de bomen en het groen is nog mooier in de vroege ochtend. Samen met haar moeder gaat ze aan het ontbijt. Ze drinken een kopje thee en eten een zelfgesmeerd broodje, met de ramen wijd open. Waar de zachte geur van de nat geregende struiken en bomen naar binnenvalt.

Het huis moet nog verder ingericht worden, gelukkig is dit iets waar Satya haar passie ligt en graag doet. Daarom besluiten moeder, dochter en tante om verschillende kringloopwinkels af te struinen. Met succes, want Satya vindt allerlei leuke snufjes en handigheidjes. Zoals mokken, vaasjes, een tapijt, en planten. Haar woning begint steeds meer kleur te krijgen. In de tweede avond en de volgende avonden blijft Satya haar vriend slapen. Het geeft haar een fijner gevoel wanneer ze niet alleen is. Samen kunnen ze uren genieten van het uitzicht. ‘s Avonds vertelt ze hem dat dit de allerbeste eerste woning ooit is. En dat ze niet beter of mooier had kunnen krijgen. Een grote ruimte, op een unieke locatie en  een betaalbare prijs, niets wat ze nog meer had willen hebben.

Na de eerste paar weken voelt Satya zich steeds meer als een vis in het water. Wanneer ze de fiets opstapt naar school toe, kan ze eigenlijk al niet meer wachten om weer thuis te zijn. Na haar les heeft ze geen zin om op school of te buiten te hangen, maar fietst ze in vreugde weer naar huis, om lekker thuis te zijn. Ze zet de muziek hard aan, want dat kan nu. Ondertussen rommelt ze in haar huis en frummelt ze aan de plantjes, die overal en nergens wel te vinden zijn in de kamer.

Aan het einde van de middag fietst ze via het park voor haar huis naar de supermarkt om boodschappen te doen. Een heerlijk gevoel. Op de terugweg komt ze nog wat buurtbewoners tegen waar ze alledaagse gesprekken mee heeft. En altijd vol nieuwsgierigheid vragen over het wonen in het schoolgebouw. Wanneer ze weer thuis aankomt staat de zon al laag maar het schijnt door haar kamer naar binnen. De groenen bladeren van de bomen glinsteren tegen de grote ramen aan. Het is niet super benauwd of heet in de kamer maar wel lekker warm. De schaduwen van de bladeren vallen tegen de muur aan.  Tegenover haar ruimte zit de nooduitgang. Satya heeft de twee grote klaslokalen gekregen waar vroeger groep 8 en 7 zaten. Soms opent ze de deur van de nooduitgang om buiten een shag te doen. Wanneer de avond aanbreekt gaat ze samen met haar vriend koken. Zo komt ze haar dagen wel door.

[aesop_image img=”https://svjmedia.nl/specialisaties/wp-content/uploads/sites/735/2022/06/IMG-20220616-WA0005.jpg” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”Beeld: Satyavati Bloos ” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]

Stille nachten

Satya merkt dat het pand overdag als een paradijsje aanvoelt, maar in de avonden voelt het voor haar toch best eng. Het is een groot schoolgebouw waar maar drie mensen in wonen. En het is erg donker en stil in de avonden. De andere twee huisgenoten zijn er niet altijd, hierdoor valt de stilte in het grote gebouw nog meer op. Ze heeft vaak het idee dat er monsters onder haar bed zitten. “Dan ben je serieus achttien en denk je dat je zo meteen wordt aangevallen door een monster”, denkt Satya wanneer ze in bed ligt.

Ondanks dat haar vriend er vaak is, voelde het voor Satya soms toch wel eenzaam wanneer hij er overdag niet is. Ook doordat het grote schoolgebouw zo onbewoond was.  En het is toch wennen om voor het eerst echt alleen, in je eigen woning te zijn. In de familie-groepsapp ziet ze overdag allerlei berichten tussen haar ouders en broertje voorbij komen. “Mam ik ben zo thuis!” “Wat eten we vanavond?” Dit voelt best gek, dat ze nu niets meer van haar ouderlijk huis meemaakt. Ze merkt dat het thuis een stuk gezelliger is, en er altijd wel geluid is. Hier overrompeld de eenzaamheid haar soms.  “Ik zit in me eentje binnen, maar iedereen heeft het leuk buiten.” “Waarom belt niemand me, en hoezo heeft iedereen het leuk samen maar zit ik hier alleen.” Allemaal gedachten en twijfels die Satya binnenstromen wanneer ze alleen thuis zit.

Een vervallen pand

Naar mate de maanden verstrijken gaat het wonen in het schoolgebouw bergafwaarts. De contrasten tussen dag en nacht worden groter. Het wordt stiller in het gebouw en van de overige twee huisgenoten is er steeds minder te bekennen. Het schoolgebouw begon te vervallen en was er bijna aan toe om gesloopt te worden. Het onderhouden van het pand gaat steeds lastiger. De door de beheerders geplaatste douchecabines was niet meer schoon te houden. Er kwam steeds meer schimmel in de verschillende ruimtes. En de muren lijken wel op haar af te lopen. Satya wilt er eigenlijk niet meer zijn. Het voelt alsof ze in een lege loods zit, met alleen haarzelf en een bed. De leegte begint te overheersen.

Satya besluit daarom het roer om te gooien, het is juli 2021 en ze woont nu ruim tien maanden in het schoolgebouw maar vindt dat het tijd is voor iets nieuws. Ze wilt voordat haar examens beginnen verhuisd zijn. In de zomer struint ze het internet af  en vraagt ze veel in haar omgeving rond of mensen een beschikbare antikraak- of tijdelijke huurruimte kennen. Na een maandje komt Satya te weten over vrijstaande, voormalige kantoorpanden aan de rand van Alkmaar. Op 23 augustus bezoekt Satya het pand, maar ze krijgt geen warm gevoel van het huis. Het voelt niet als een thuis voor haar. Maar dit was voor nu de snelste optie die er was. Hoe vreugdevol Satya haar contract voor het antikraakpand tekende, hoe gefrustreerd en met verdriet ze nu besluit het contract voor de tijdelijke huurruimte te tekenen.  Ze kan nu echt niet zonder huis zitten en moet nu wel voor deze optie gaan.

Een stap achteruit om vooruit te gaan

Een paar weken later, op 9 september 2021 gaat Satya haar nieuwe woning binnen. In het kantoorgebouw wonen nog tien andere huisgenoten. Maar de sfeer is niet altijd zo gezellig. Ze heeft nog steeds niet een echte klik met haar huisgenoten, op enkele na. Buiten de mensen om voelt Satya ook geen connectie met het gebouw. Het kantoorpand was ook een stuk kleiner dan het antikraakpand waar Satya eerst woonde. Het heeft nog een typische kantooraankleding, waar Satya niet vrolijk van wordt. Met lamellen voor het raam, tl-lampen  aan het plafond en een tapijten vloer.

Na slechts vijf maanden in het kantoorpand gewoond te hebben krijgt Satya in Februari een onverwacht telefoontje, net voor haar presentaties op school beginnen. Het zijn de eigenaren van het kantoorgebouw. Ze vertellen dat Satya het pand moet gaan verlaten, omdat het beschikbaar gesteld gaat worden als een COVID teststraat.  Na het gesprek schiet Satya in de stress. Hetgeen waar ze juist zo voor vreesde komt nu uit. Ze zit midden in haar examens en moet verhuizen. Na haar presentaties gaat ze aangeslagen naar huis toe. Ze besluit om zich een paar dagen af te melden voor school en volop opzoek te gaan naar een nieuwe ruimte. De onzekerheid met deze vorm van wonen slaat nu echt toe. Beheerders en eigenaren van panden die zelf kunnen bepalen wat ze met een pand doen en wanneer ze dit doen, dit frustreert Satya.

Toch is er altijd hoop. Al snel komt er iets moois op Satya haar pad, wat helemaal niet zo ver van huis lijkt te zijn. Een paar straten verderop is er een ander complex beschikbaar. Waar ook tijdelijke huurwoningen beschikbaar zijn gesteld. Satya besluit het pand te bezoeken, en komt het gebouw met een glimlach uit. Dit is ruimer, mooier en een stuk beter ingedeeld. Ze heeft een glazenwand in haar kamer en een mooi uitzicht op het kanaal van Alkmaar. De ruimte waar ze nu zal intrekken blijkt eerst onderdeel te zijn geweest van een huisartsenpraktijk . Wel is de huur een stuk duurder. Maar Satya besluit een bijbaantje te nemen om de huur te kunnen betalen. Want dit wilt ze niet weggeven. Satya zit nu toch een stapje hoger in haar woonavontuur. Ze is twintig en heeft een tijdelijke huurwoning met een contract van anderhalf jaar, wat haar meer vastigheid en zekerheid geeft. Hier kan ze niet zo snel uitgezet worden. Gelukkig maar denkt ze, want ze merkt toch dat al dat verhuizen steeds vervelender wordt, naarmate ze ouder wordt.

 

 

Kader:  De woningnood is een internationaal probleem, waar niet alleen Nederland maar ook  Duitsland, Engeland en Frankijk mee kampen. In Duitsland kopen jongeren pas rond hun vijfendertigste hun eerste huis vanwege het woningtekort in de steden. En in Engeland worden de huurprijzen alleen maar hoger. Door deze moeilijkheden op de woningmarkt besluiten mensen soms om voor een uitzonderlijke of alternatieve woonvorm te kiezen, zoals het antikraak wonen.  Nederland was lang een van voorlopers  in het bewonen van antikraak woningen, in vergelijking met andere Europese landen.  Door de jaren heen is deze woonvorm vaker opgedoken in andere landen zoals, Engeland.