Drugscriminaliteit is al tientallen jaren een bekend verschijnsel. Niet alleen in Amsterdam of in Nederland, maar over de hele wereld. In Amsterdam is het aantal drugsmisdrijven in 2020 en 2021 echter sterk afgenomen ten opzichte van de jaren daarvoor. Het opvallende daaraan, is dat dit alleen lijkt te gaan om harddrugsmisdrijven. Misdrijven waar softdrugs bij komen kijken, verschillen in 2020 en 2021 nauwelijks van de jaren daaraan voorafgaand.

Link naar visualisatie: https://public.flourish.studio/visualisation/11756709/

Het aantal drugsmisdrijven binnen de gemeente Amsterdam heeft nooit een hoger punt bereikt dan in het jaar 2014. Toen waren het er namelijk maarliefst 1600. De jaren daarop leken een lichte verbetering te laten zien met een daling tot 1280 drugsmisdrijven in 2017, maar in de twee jaren daarna (2018 en 2019) steeg het aantal drugsmisdrijven weer. In 2020 en 2021 was er echter een opvallend grote daling. In 2020 was het aantal drugsgerelateerde misdrijven voor het eerst onder de duizend, namelijk 985. Het jaar daarop was er wederom een daling, deze keer een lichte: 930 meldingen.

De opvallende trend is hier dat de cijfer softdrugsgerelateerde misdrijven al sinds 2017 nagenoeg hetzelfde zijn. Sinds 2017 tot en met 2021 zijn die cijfers respectievelijk 280, 285, 285, 275 en 280. Daar zit bijna geen verschil. Ter vergelijking: het aantal misdrijven dat ging over harddrugs in diezelfde jaren is 985, 1050, 1130, 695 en 650. Hier is in 2020 duidelijk een forse daling te zien.

Dat is logisch verklaarbaar, zo zegt Jack Kalf. Hij is manager van een karaokebar in het centrum van Amsterdam en krijgt dus regelmatig (ongewenst) te maken met mensen die drugs gebruiken. “Ja, het gebeurt en gebeurde vooral regelmatig dat ik mensen de bar uit zet omdat ik ze op de wc betrap tijdens het gebruiken van harddrugs. In 2020 en ’21 zijn we natuurlijk vaak dicht geweest vanwege de coronamaatregelen. Het nachtleven lag grote delen van het jaar helemaal stil en dus kon er ook hier niet gefeest worden. Ik denk dat harddrugs toch vooral genuttigd worden tijdens het uitgaan, of op festivals. Omdat dat niet mogelijk was in die tijd, worden er natuurlijk ook minder harddrugs gekocht en daarom zullen de cijfers van misdrijven zo gedaald zijn.”

Ook voor het feit dat de cijfers van softdrugsmisdrijven nagenoeg hetzelfde zijn gebleven in diezelfde tijd, heeft Kalf een verklaring: “Ik woon zelf ook in Amsterdam, en ik zie softdrugs voornamelijk bij daklozen of jongeren op straat voorkomen. Terwijl alle bars en clubs dicht waren, leefden de daklozen natuurlijk nog steeds op straat en jongeren zagen ook wel manieren om nog steeds samen te komen in de weekenden. Wat dat betreft is het logisch dat er daar weinig is veranderd in de cijfers.”

Verantwoording data

De data zijn verwerkt in een grafiek die de cijfers van het aantal drugsmisdrijven binnen de gemeente Amsterdam tussen 2013 en 2021 laat zien. Toen ik de cijfers ontdekte, heb ik onderzoek gedaan naar of er al ergens was bericht over de opvallende trend die te zien was in de cijfers. Dat was niet het geval, dus besloot ik om de cijfers toe te passen in een grafiek. De cijfers zijn hier te vinden.