De eindtoetsen van de basisschoolkinderen zijn weer in zicht. Op 1 maart hebben alle groep 8 leerlingen een voorlopig advies gekregen. Het schooladvies wordt definitief na de resultaten van de eindtoets op 18 en 19 april. In Amsterdam zijn de verschillen in schooladviezen groot. In Stadsdeel Zuidoost wordt het vaakst het laagste advies gegeven.

Schooladviezen worden gemaakt om een kind een richting in te sturen voor een middelbare school. Leraren maken een advies aan de hand van de testresultaten en werkhouding van het kind. De laagste adviezen zijn praktijkonderwijs (Pro), vmbo-b (basis) en vmbo-k (kader). De gemeente Amsterdam publiceerde in 2019 cijfers over de verschillende soorten adviezen die kinderen in de stadsdelen van Amsterdam ontvingen. Dit zijn de meest recente cijfers. Uit onderstaande visualisatie is te zien welk stadsdeel hier het laagst op scoort:

Minimahuishoudens

Stadsdeel Zuidoost schiet ver boven het gemiddelde van Pro/vmbo-bk adviezen uit. In het centrum is dit het minst 7,2 procent. Dit zijn grote verschillen, maar hier blijkt ook een verklaring voor te zijn. In 2019 deed de gemeente Amsterdam onderzoek naar het aantal jongeren in minimahuishoudens in Amsterdam, dit betreft het jaar 2018. Dit zijn gezinnen die leven van een minimaal inkomen. Armoede in stadsdeel Zuidoost is groter in vergelijking met de andere stadsdelen. Zo is het aantal huishoudens met een minimuminkomen in Zuidoost 23,9 procent.

https://public.flourish.studio/story/1888680/

(klik op de link voor de visualisatie)

Rol van Armoede

Armoede kan een significante rol spelen in de ontwikkeling en het functioneren van een kind. “Armoede kan op vele vlakken negatieve invloed hebben, niet alleen neurologisch (denk aan een overlading aan stress die ouders kunnen overbrengen op hun kinderen), maar zeker ook sociologisch. Een kind kan zich schamen en dit kan leiden tot gevoelens als woede of verdriet, waardoor dit hun vermogen om te concentreren of als de rest van de kinderen te functioneren beïnvloedt,” zegt PhD-kandidaat Al-Aldahir in sociologische wetenschappen.

Het Centraal Planbureau pleit voor een betere vergelijkbaarheid van de toetsadviezen. De toetsen zijn niet voor elk kind een goede indicatie van hun niveau volgens het CPB. Toetsadviezen die niet goed vergelijkbaar zijn, zorgen ervoor dat de eindtoetsen niet optimaal gebruikt kunnen worden. Meerdere factoren kunnen het potentieel van een kind weerhouden. Zo werden de streefniveaus ook niet behaald. In het jaar 2018/2019 waren de streefniveaus lager dan het gemiddelde.Het gemiddelde van kinderen die dit behaalden in Amsterdam was voor rekenen 45%, leesvaardigheid 73%, en taalvaardigheid 59%. In Zuidoost was dit voor rekenen 32%, leesvaardigheid 59% en taalvaardigheid 52%, volgens het factsheet van Zuidoost. De Cito-toets bestaat uit deze drie vakken.

Ook moeder Johanna Santana Rosia die in Zuidoost woont, maakt zich zorgen over de komende Cito-toetsen. “Kinderen kunnen veel invloed op elkaar hebben. Misschien zouden de kinderen veel beter scoren als ze meer worden begeleid. Scholen kunnen niet altijd evenveel aandacht geven aan elk kind en de situatie rondom het kind. Ik ken genoeg andere kinderen die een lager advies hebben gekregen, maar waarschijnlijk veel meer kunnen. De toetsen zijn bijna dus ik ben benieuwd.”

De gemeente Amsterdam publiceerde de Gebiedsgerichte Uitwerking 2023, waarin ze de plannen tot en met 2040 benoemen. Zo willen ze meer steun bieden aan kwetsbare kinderen door middel van programma’s en bijeenkomsten met ouders.

Dataverantwoording:

Mijn dataset over de basisschooladviezen is afkomstig van het Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Hier worden verschillende kerncijfers weergegeven. Ik heb gefilterd op onderwijs, advies en gebied in het jaar 2019, wat het jaar van 2018 betreft, omdat dit de meest recente cijfers zijn. Ik heb gekozen voor schooladviezen pro-k-b omdat dit de laagste adviezen zijn en goed weergeven hoeveel kinderen laag scoren. Kinderen met dit advies hebben vaker concentratie- en gedragsproblemen.

Daarnaast heb ik de dataset van de gemeente Amsterdam: Minimahuishoudens naar stadsdelen, 2016-2018 geraadpleegd (Jongeren 0 t/m 17 jaar) in minimahuishoudens naar stadsdelen, 2016-2018). Ik heb alleen gefilterd op het jaar 2018. Ondanks dat er voor de armoedemonitor nieuwe cijfers zijn, heb ik toch het jaar 2018 aangehouden om vergelijking mogelijk te maken met de schooladviezen, omdat die gaat over het schooljaar 2018.

Ik heb een kaart als visualisatie gekozen om elk stadsdeel duidelijk weer te geven. Zo kan precies worden gezien om welk gebied het gaat. Vervolgens heb ik ervoor gekozen beide datasets in één te voegen om de vergelijking duidelijk te weergeven. Zo kan in één oogopslag worden gezien welk stadsdeel het laagste inkomen heeft en welke het laagste schooladvies heeft. Ik heb ook informatie gehaald uit het factsheet Zuidoost van de gemeente Amsterdam over het schoolniveau van het jaar 2018/2019, omdat de Cito-toets bestaat uit de drie vakken. Deze datasets heb ik door middel van Flourish gevisualiseerd