Gehaast kom ik 1 minuut voor tijd de zaal binnen gelopen. De acteurs staan op het toneel en kijken hoe het publiek zijn plek zoekt op de tribune. Jasper Stoop kijkt mij even voor een langere seconde aan en met een klein knikje ga ik zitten op mij plek.

De spotlights gaan aan en de musical begint.

Demugmetdegoudentand maakt hun allerlaatste voorstelling The making of Soros the Musical. We volgen hier George Soros, een wereldwijd begrip uit de financiële wereld. Hij is een zakenman maar ook filantroop, activist en speculant. Op de vloer lopen de spelers Lineke Rijxman, Jasper Stoop en Vincent van der Valk te ijsberen. Ondertussen kijken ze het publiek een voor een aan. Op het toneel staat een donker oranje fluwelen kapotte bank en een groot poppenhuis op de achtergrond, wat die uiteindelijk voor een toevoeging heeft gehad in het stuk is mij niet helemaal duidelijk geworden. Grote koffers met opschriften als “Soros show” laten zien dat we ons in een voorbereiding van een theaterstuk bevinden waar de repetities in volle gang zijn. Mugmetdegoudentand presenteert hun allerlaatste voorstelling The making of Soros the musical

Die grote koffers dus met de “Soros show”, een regisseur en George zelf die in de eerste instantie even komt checken wat er met de miljoen euro is gebeurd die hij heeft overgemaakt naar Rijxman om een musical te maken over zijn Open Society foundations.

George Soros is een groot econoom maar vooral een Hongaarse-Amerikaanse filantroop die heel veel goede organisaties heeft gefinancierd. Zoals veel organisaties tegen totalitaire regimes maar ook activistische bewegingen zoals Black Live Matters.

Hij vergaarde zijn fortuin met zijn speculaties, in 1992 werd hij wereldwijd bekend als de man die de bank of Engeland brak. Hij verdiende in een dag, op de zogeheten Black Wednesday, één miljard dollar door te speculeren op de koersdaling van het Britse pond.

In de voorstelling staan ze met z’n drieën op het podium, Vincent van der Valk is Soros. Lineke Rijxman speelt de regisseuze en Jasper Stoop is de acteur die Soros in de musical vertolkt. Het uitgangspunt van de musical is Soros die in de eerste instantie even komt checken wat er met de miljoen euro is gebeurd die hij heeft over gemaakt naar Rijxman om een musical te maken over zijn Open Society foundations.

Soros komt binnen en vraagt zich af hoe het met de vorderingen van de musical gaat. Hij verwacht een spektakel met dansers, liedjes een groot decor maar komt in een vervallen theater terecht met één reggiseuze en één acteur die hem zou moeten vertolken. Soros weigert een diepte-interview met de makers van het theater omdat hij niet wil dat de voorstelling over zijn persoonlijke leven gaat. Hij wil daarentegen dat de musical gaat over zijn conspiracytheorieën en het idee van een open en democratische samenleving. De makers hebben zo daar hun eigen ideeën over en in een soort sketches laten ze met dans en geweldige nummers de scenes zien die tot nu toe zijn bedacht, waar Soros dan weer zijn eigen kritiek op kan geven.

George Soros is een invloedrijke Joodse miljardair die heel goed weet hoe hij iemand om de vinger kan winden. Zijn filantropische werk begon in 1979, toen Soros in Zuid-Afrika schoolbeurzen voor zwarte Afrikaanse universiteitsstudenten ging financieren. Daarna legde hij zijn aandacht op Oost-Europa, waar hij tegenstanders van het Sovjetregime steunde. Communistische landen beschouwde hij als het ultieme voorbeeld van gesloten samenlevingen.

In het stuk komen we ook steeds meer van deze persoonlijke kanten over George Soros te weten. Zoals zijn kindertijd in Hongarije tijdens de Tweede Wereldoorlog. De joodse achtergrond en de Joodse achtergrond van Lineke Rijxman zelf worden naast elkaar gelegd. Die worden gespeeld in de geschetste pijnlijke situaties. Dat brengt het publiek in een verlegenheid en zorgt ervoor dat het een persoonlijk verhaal wordt. Hoe deze man met zijn aparte theorieën wordt beschreven en gespeeld, zorgt er ook voor dat je gaat nadenken over de verschillende teksten die in de voorstelling worden gebruikt.

“I was a confirmed egoist but I considered the persuit of self-interest as to narrow a base for my rather inflated self. If truth be known, I carried some rather potent messianic fantasies with me from childhood which I felt had to control, otherwise they might get me into trouble. But when I had to control, otherwise they might get me into trouble. But when I had made my way in the world I wanted to indulge my fantasies to extent that I could afford.”

Deze vertaalde teksten met zijn duidelijke filantropische ideeën worden prachtig gecombineerd met feitjes uit zijn leven en het enorme spelplezier van de spelers zelf. Op een gegeven moment lijkt het verhaal van Lineke Rijxman als persoon en haar verleden samen te komen met de filantropische man. Hoe ze als klein meisje een weg probeert te vinden binnen de ongemakken die hij en zijn theorieën  haar familie heeft aangedaan.

Het wordt dan heel persoonlijk en de rollen vallen daar in een beetje weg. Eerst zag je een theatermakerster die het achterste van haar tong liet zien tegenover een man die ze niet kon waarderen, om zich vervolgens aan de kant te laten zetten. Het samenkomen van spel en persoon is mooi om te zien en maakt het stuk een waardige laatste voorstelling van de groep.

Dat het de laatste voorstelling is, wordt bevestigd aan het eind. “Jij houdt van een goed einde, hé” zegt Jasper Stoop tegen Lineke Rijxman. Met z’n drieën ploffen ze op de bank waarin we het drietal van Demugmetdegoudentand zien wegrijden, happy end verschijnt in rode letters op het doek, en dat is het.

****

The of Making Soros, the Musical

Demugmetdegoudentand

Gezien in Theater Bellevue 19 april 2023

Demugmetdegoudentand is opgericht door regisseur Jan Ritsema in 1985. Uitgangspunt is maatschappelijk inhoud geven aan de voorstelling met vernieuwende zienswijze als makers. Meningen afwegen, projectie en werkelijkheid, verstand en onderbuikgevoel, vorm en inhoud. Na wisselende bezetting vormt vanaf 2009 het drietal  Marcel Musters, Joan Nederlof en Lineke Rijxman de artistieke leiding. Na vele theatersuccessen en televisieproducties besluit de groep dat het “op” is.

https://mugmetdegoudentand.nl/nieuws/wij-gaan-stoppen/

Uit de bekendmaking: “De Mug is trots op haar verleden, maar maakt nu graag plaats voor nieuwe generaties theatermakers die mede voort kunnen bouwen op de legacy van de Mug. Het motto van de groep is ‘Het Is Nu’; en hoewel met pijn in het hart is het nu tijd voor de eigen opheffing en een nieuwe toekomst.