Leeftijd en geslacht zijn cruciale factoren voor het succes van artiesten in de muziekindustrie. Een analyse van de top 50 artiesten uit 1980 en nu toont aan dat de jaren tachtig gedomineerd werden door jonge artiesten tussen de 15 en 30 jaar, terwijl de huidige leeftijdsverdeling veel breder is. Vroeger waren mannen sterk oververtegenwoordigd, maar tegenwoordig is er meer ruimte voor vrouwelijke en non-binaire artiesten. Deze veranderingen zijn te danken aan technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, evenals de gewijzigde rol van platenlabels.
In de jaren tachtig was jong talent een belangrijke drijfveer voor de muziekindustrie. Het overgrote deel van de artiesten in de hitlijsten was jong, vaak in hun late tienerjaren of begin twintig. Deze focus op jongere artiesten kwam grotendeels doordat platenlabels toen nog de primaire poortwachters waren van succes. Labels richtten zich specifiek op de ontwikkeling van jong talent, omdat ze daarmee een langdurige carrière konden opbouwen en vormgeven. Zoals Pay Kolmüs, muziekjournalist en muziekdocent, aangeeft: “Labels waren vroeger meer van de talentontwikkeling. Ze pikten jong talent op en hielpen hen om hun carrière op te bouwen.”
Tegenwoordig ligt de focus op jonge artiesten minder sterk; het onderzoek naar de huidige top 50 toont een bredere leeftijdsverdeling aan. Dit komt doordat platenlabels niet langer de enige weg naar succes zijn. Kolmüs legt uit: Labels zijn nu meer gericht op artiesten die al succes hebben, in plaats van jong talent op te pikken. Maar je kunt tegenwoordig zelfstandig muziek uitbrengen. Hierdoor kunnen artiesten van alle leeftijden hun muziek uitbrengen en een publiek opbouwen zonder afhankelijk te zijn van een label.”
Een belangrijk verschil tussen de jaren tachtig en nu is de rol van geslacht in de muziekindustrie. In de jaren tachtig waren de meeste succesvolle bands, zoals ACDC en Beastie Boys, mannelijk, terwijl vrouwelijke artiesten in de minderheid waren. Kolmüs merkt op: “Vrouwen zijn altijd ondervertegenwoordigd geweest in de muziekindustrie. Het was vroeger veel moeilijker voor vrouwen om door te breken.” Dit blijkt ook uit het onderzoek naar de top 50 van toen, waar mannen de overhand hadden. Hoewel er enkele succesvolle vrouwelijke artiesten waren, zoals Tina Turner, bleef de industrie voornamelijk door mannen gedomineerd. Kolmüs voegt toe: “Ik merk zelfs nu nog steeds dat vrouwen niet eens durven te proberen.”
De huidige top 50 toont een verschuiving. Er zijn tegenwoordig meer vrouwelijke artiesten zichtbaar in de hitlijsten, en ook non-binaire artiesten beginnen hun plek te vinden in de industrie. Kolmüs ziet een duidelijke verbetering: “Er is absoluut een verschuiving. Vrouwen hebben nu meer mogelijkheden om zelfstandig muziek te maken en hun carrière op te bouwen.” Dankzij technologie zoals muziekproductiesoftware en de mogelijkheid om via digitale platforms muziek te verspreiden, kunnen vrouwen en non-binaire artiesten hun creativiteit uiten zonder afhankelijk te zijn van traditionele mannelijke machtsstructuren in de industrie. De maatschappelijke verandering rond genderdiversiteit heeft de muziekindustrie opengezet voor artiesten buiten de traditionele man-vrouwcategorieën, wat leidt tot een grotere diversiteit aan artiesten.
Ook speelt de technologische ontwikkeling een cruciale rol in de veranderingen die zichtbaar zijn in leeftijd en geslacht. Kolmüs benadrukt dat technologie het veel eenvoudiger heeft gemaakt om als soloartiest muziek te maken en uit te brengen: “Met een computer en de juiste software kun je tegenwoordig zelf muziek produceren, zonder een band of label nodig te hebben.” Dit heeft niet alleen geleid tot minder traditionele bands, maar heeft ook bijgedragen aan een grotere onafhankelijkheid van artiesten. Daardoor kunnen zowel jongere als oudere artiesten en artiesten van verschillende genders makkelijker toegang krijgen tot de muziekscene.
