‘Narcose via een mondkapje stoot 700 keer zoveel schadelijke stoffen uit dan normale ademhaling’. Dit werd geclaimd op radio 1 tijdens een uitzending van De Nieuws BV, maar bleek eigenlijk nergens op gebaseerd. 

 Wat ging hier mis? 

Op 14 maart 2025 beweerde presentator Stephan Komduur in de radio-uitzending van De Nieuws BV dat narcose via een mondkapje 700 keer meer schadelijke stoffen uitstoot dan normale ademhaling. Dit zonder bronnen, wat vragen oproept over de juistheid. Later besprak Trouw-journalist Maarten van Gestel de verschillen tussen narcose via een mondkapje en een infuus, evenals duurzame anesthesie-innovaties. De oorspronkelijke vergelijking werd niet behandeld.  

Na contact op te nemen met de redactie van De Nieuws BV werdt een Trouw-artikel als bron opgegeven. Het artikel stelt dat sommige narcosegassen 500 tot 7000 keer sterker zijn dan CO₂ als broeikasgas. Dit betekent echter niet dat narcose direct 700 keer meer schadelijke gassen uitstoot dan normale ademhaling. De vergelijking gaat over de impact van specifieke gassen, niet over de totale hoeveelheid uitgestoten gassen. 

Milieuimpact 

Het klopt wel dat anesthesiegassen schadelijke broeikasgassen zijn. Volgens Getinge vormen narcosegassen tot 35% van de broeikasgasuitstoot van een ziekenhuis  

Hoewel anesthesiegassen een aanzienlijke milieu-impact hebben, is de claim dat narcose via een mondkapje 700 keer meer schadelijke gassen uitstoot dan normale ademhaling nog niet direct onderbouwd. Studies, zoals die van Andersen et al. (2010), tonen de hoge broeikaswerking van deze gassen aan, maar maken geen cijfermatige vergelijking met normale ademhaling. 

Wat leert de praktijk? 

Anesthesist Meike Peters legt uit dat de keuze voor anesthesie afhangt van zowel duurzaamheid als het welzijn van de patiënt. “Bij kinderen gebruiken we vaak een kapje, en bij volwassenen een infuus”, zegt ze. Ze erkent dat inhalatie-anesthesie schadelijk is voor het milieu, maar benadrukt dat er bewust zuinig mee wordt omgegaan. “We proberen de impact zo klein mogelijk te houden door verschillende technieken te gebruiken.”  

Over de claim van de Nieuws BV is ze sceptisch. “Die vergelijking is niet zo zwart-wit. Je ademt altijd CO₂ uit, of je onder anesthesie bent of niet, en dat verandert niet door narcose.” Ze legt uit dat niet de ademhaling zelf, maar vooral het anesthesieapparaat verantwoordelijk is voor de uitstoot. “Het gas dat gebruikt wordt, komt grotendeels vrij via het beademingssysteem, niet doordat de patiënt het genereert.” Volgens Peters is propofol via een infuus de duurzamere optie, maar blijft de keuze afhangen van wat medisch het beste is.  

Anesthesie vs. normale ademhaling 

Om de claim echt te toetsen, moeten we de uitstoot van anesthesiegassen vergelijken met de CO₂-uitstoot van normale ademhaling.  

Volgens onderzoek door Yasny en White (2012) is de CO₂-uitstoot per operatie afhankelijk van het gebruikte anestheticum, laten we de verschillende soorten bekijken: 

• Propofol: ongeveer 100 gram CO₂ per operatie. 

• Sevofluraan: ongeveer 9 kg CO₂ per operatie. 

• Desfluraan: ongeveer 300 kg CO₂ per operatie  

Normale ademhaling produceert volgens Venticare gemiddeld 900 gram CO₂ per dag, wat neerkomt op ongeveer 37,5 gram per uur. Bij een operatie van gemiddeld twee uur zou een persoon dus ongeveer 75 gram CO₂ uitstoten via normale ademhaling. 

Nu we deze cijfers hebben verkregen, kunnen we de uitstoot gaan vergelijken: 

• Bij gebruik van desfluraan (300 kg CO₂ per operatie) is de uitstoot dus ongeveer 4000 keer hoger dan de uitstoot van normale ademhaling gedurende dezelfde periode (75 gram CO₂ voor twee uur). 

• Bij gebruik van sevofluraan (9 kg CO₂ per operatie) is de uitstoot dus ongeveer 120 keer hoger dan bij normale ademhaling. 

• Bij gebruik van propofol (100 gram CO₂ per operatie) is de uitstoot slechts 1,3 keer hoger dan normale ademhaling. 

Conclusie 

De bewering dat narcose via een mondkapje 700 keer zoveel schadelijke stoffen uitstoot als normale ademhaling blijkt dus onjuist en ongefundeerd. De claim werd niet onderbouwd met concrete cijfers en bleek te zijn gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de klimaatimpact van anesthesiegassen. 

Uit beschikbare wetenschappelijke cijfers blijkt dat de milieu-impact van anesthesiegassen sterk afhankelijk is van het gebruikte gas en de gebruikte techniek. Bij gebruik van desfluraan kan de uitstoot duizenden keren hoger zijn dan normale ademhaling, terwijl propofol nauwelijks meer CO₂ produceert dan iemand die gewoon ademt. 

Hoewel anesthesiegassen dus een serieuze impact hebben op het milieu, is de specifieke vergelijking van 700 keer misleidend en onjuist versimpeld. 

Voor het controleren van deze claim zijn de volgende bronnen geraadpleegd: