Sportpsycholoog Joost Pluijms ziet het steeds vaker: sporters die na hun carrière vastlopen. De burn-out van Klaas-Jan Huntelaar is volgens hem geen uitzondering, maar een teken van hoe zwaar de mentale druk in en ná de topsport kan zijn.

Dat Huntelaar na jaren in de spotlights nu als technisch manager uitvalt met een burn-out, verrast Pluijms niet. “Zo zie je maar weer dat het zijn van voetballer of eentje als staflid hele andere vaardigheden vraagt,” zegt hij. “En het zou ook zomaar kunnen zijn dat zijn omgeving, dus waar hij in acteerde, ook zeer wisselend was.”

Pluijms ziet de topsport als een plek waar psychische klachten snel kunnen ontstaan: “Ik zie de topsport ook soms als een soort van snelkookpan. Als daar dingen niet helemaal lekker gaan en iemand is er ook nog gevoelig voor, dan komt dat vaak wat sneller naar boven.”

Uit onderzoek van TeamNL blijkt dat 40 tot 50 procent van de sporters en coaches op een moment in hun carrière mentale klachten ervaart, zoals angst of somberheid. “Dat wil niet meteen zeggen dat je een burn-out hebt,” legt Pluijms uit, “maar het duidt wel op een dip, zeker als het langer dan twee weken duurt.”

Veel van zijn werk richt zich op preventie: het wapenen van sporters tegen de mentale storm. “Je zou zeggen: die zijn mentaal gezond. En die willen nog een stap maken en zich eigenlijk alvast wapenen voor als het een keer minder gaat. Want dat dát een keer gebeurt, ergens in hun carrière, is dus ongeveer een zekerheidje.”

Hij traint sporters om veerkracht te ontwikkelen: hoe herken je vroegtijdig signalen? Wat kun je doen om te herstellen? En wie staat er voor je klaar als het even niet lukt? “Soms klinkt het makkelijker gezegd dan gedaan,” erkent hij, “maar het helpt al om af en toe gewoon te vragen: hoe was je week? Als je vier van de vijf trainingen nergens plezier in had en slechter slaapt, dan weet je: nu moet ik aan herstel gaan werken.”

Volgens Pluijms wordt het mentale aspect gelukkig steeds serieuzer genomen in de topsport. “Dat herstellen, zeker in de topsport, is echt superbelangrijk. En dat is wel nog een aspect wat soms onderbelicht is – maar waar je veel mee kan voorkomen.”