04-01-2025
Een recente Instagram-post van gezondheidsinfluencer Mark Verest van LeefBewustNederland waarschuwt dat je nooit je telefoon of laptop moet gebruiken terwijl die aan de stroom hangt, omdat je daarmee jezelf zou blootstellen aan schadelijke elektromagnetische straling (EMF). Maar klopt dat wel?
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe ik gewerkt heb.
Bewering
Mark Verest stelt op zijn Instagram- en TikTok account, met duizenden volgers, dat je nooit moet werken met je telefoon of laptop terwijl ze aan de stroom hangen. Dit zou volgens hem een enorme hoeveelheid elektromagnetische straling (EMF’s) veroorzaken, wat zou kunnen leiden tot kanker, slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde vruchtbaarheid en DNA-schade op lange termijn.
Oordeel
De bewering is onwaar
Bron van de bewering
De bewering werd op 1 april 2025 gedaan door Mark Verest van het Instagram-account: LeefBewustNederland, dat ruim 166.000 volgers heeft. Daarnaast werd exact dezelfde post gedeeld op zijn TikTok-account, waar de video inmiddels meer dan 137.000 keer bekeken is. Dit account heeft een groot bereik en kan dus impact hebben op de samenleving.
Waarom is de bron onwaar?
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat gebruik van een telefoon of laptop aan de lader leidt tot schadelijke blootstelling aan elektromagnetische straling. Elektromagnetische velden (EMF) van deze apparaten vallen in het niet-ioniserende deel, wat betekent dat ze geen DNA-schade kunnen veroorzaken zoals röntgenstraling dat kan.
Prof.dr.ir.J (Hans) Kromhout, hoogleraar aan het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), ontkracht deze claim van Verest en stelt dat hij een heleboel dingen door elkaar heen haalt. ‘Nee daar klopt niet zoveel van. Het klopt dat er iets gebeurt in het lichaam als je apparaten aan de stroom gebruikt, maar de elektromagnetische velden die dan vrijkomen zijn zéér laag en niet schadelijk.’
Een praktijkstudie naar EMF-blootstelling werd uitgevoerd onder buschauffeurs door het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS, Universiteit Utrecht, hetzelfde instituut waar Kromhout aan verbonden is. In deze studie werd de dagelijkse blootstelling aan zowel extreem-laagfrequente (ELF) als radiofrequente (RF) elektromagnetische velden gemeten bij 78 chauffeurs in elektrische bussen. Uit dit onderzoek blijkt dat de chauffeurs die zich blootgesteld hebben aan elektromagnetische velden in hun elektrische bussen, geen ongezonde hoeveelheden straling ontvangen. De gemeten waarden blijven ruim binnen de internationale veiligheidsgrenzen.
Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden stelt hierover op hun website dat er geen bewijs is over de schade van EMF: ‘Er is geen wetenschappelijk bewijs dat blootstelling aan EMV door mobiele telefoons of 5G-zendmasten gezondheidsklachten veroorzaakt. De meeste studies tonen geen negatieve effecten aan.’ (Zendmasten En Mobiele Telefoons, n.d.)
Daarnaast geeft ook de Rijksoverheid op haar website aan dat er tot nu toe geen informatie bekend is die de claim ondersteunt: ‘Voor zover bekend zijn elektromagnetische velden niet gevaarlijk voor de gezondheid van mensen. Wetenschappelijke organisaties doen nog onderzoek naar de effecten op de lange termijn.’ (Ministerie van Algemene Zaken, 2024)
Ook officiële gezondheidsorganisaties hebben op dit moment geen inzichten die de bewering van Verest ondersteunen. Gemma van den Boog, Woordvoerder KWF Kankerbestrijding, laat weten dat zij zich baseren op Gezondheidsraad. ‘Wij volgen hierin de adviezen van de Gezondheidsraad,’ zegt ze.
De Gezondheidsraad geeft aan: ‘Het klopt dat de Gezondheidsraad in het verleden een aantal adviezen heeft uitgebracht over elektromagnetische straling, maar het laatste dateert uit 2014. Wij hebben op dit moment geen commissie die zich bezighoudt met dit onderwerp,’ vertelt Silvia Viergever, woordvoerder Gezondheidsraad in een schriftelijk antwoord. Er is dus momenteel geen wetenschappelijke bevestiging van de geclaimde gezondheidsrisico’s.
Conclusie
De bewering dat je ziek kunt worden van het gebruiken van een laptop of telefoon terwijl deze aan de lader hangt is onwaar. Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat dagelijkse blootstelling aan elektromagnetische velden van dit soort apparaten ruim binnen veilige grenzen blijft. Er is op dit moment geen overtuigend bewijs dat dit soort EMV-blootstelling leidt tot kanker, vermoeidheid, vruchtbaarheidsproblemen of DNA-schade. Kortom: de claim is onjuist.
Geraadpleegde bronnen:
Knack. (2024, September 24). Alles wat u moet weten over de Factcheck van Knack – Knack. https://www.knack.be/alles-wat-u-moet-weten-over-de-factcheck-van-knack/
Mike Verest | Leef Bewust Nederland (@leefbewustnederland) • Instagram-reel. (n.d.). Instagram. https://www.instagram.com/p/DH6OXEVNlqv/
Mike Verest | Leef Bewust Nederland (@leefbewustnederland) • Instagram-foto’s en -video’s. (n.d.). https://www.instagram.com/leefbewustnederland/
TikTok – Make your day. (n.d.). https://www.tiktok.com/@leefbewustnederland/video/7488374935992241440
De Groot, R. & Institute for Risk Assessment Sciences. (2021). Extreem-laagfrequente (ELF) en radiofrequente (RF) elektromagnetische velden (EMV), blootstelling van buschauffeurs in elektrische- en dieselbussen. In H. Kromhout, Institute for Risk Assessment Sciences, Universiteit Utrecht. https://studenttheses.uu.nl/bitstream/handle/20.500.12932/42029/Elektromagnetische%20velden_Buschauffeurs_IRAS_2022.pdf?sequence=1&isAllowed=y
IRAS. (n.d.). Universiteit Utrecht. https://www.uu.nl/organisatie/faculteit-diergeneeskunde/over-de-faculteit/departement-population-health-sciences/iras
Zendmasten en mobiele telefoons. (n.d.). https://www.kennisplatform.nl/5g-zendmasten-en-mobiele-telefoons/
Ministerie van Algemene Zaken. (2024, September 30). Zijn elektromagnetische velden gevaarlijk voor mijn gezondheid? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/straling/vraag-en-antwoord/zijn-elektromagnetische-velden-gevaarlijk-voor-mijn-gezondheid
Tegen kanker. Voor het leven. (2025, April 17). KWF Kankerbestrijding. https://www.kwf.nl/
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2025, March 11). Gezondheidsraad – Gezondheidsraad. https://www.gezondheidsraad.nl/
