In, wat lijkt op, een nieuwe aflevering van de podcast Kukuru beweert gezondheidsinfluencer Lars van den Nieuwenhoff dat overgewicht vooral te maken heeft met wanneer je eet, en minder met wat je eet. Eten na zonsondergang zou volgens hem leiden tot vetopslag, verstoorde hormonen en gewichtstoename, zelfs als je gezonde voeding kiest. De reden zou liggen in het verstoren van je biologische klok.

Het idee dat laat eten ongezonder is, is niet nieuw, maar de stelligheid waarmee Van den Nieuwenhoff dit beweert wél. Volgens hem draait gewichtstoename niet om calorieën of voeding, maar om het tijdstip waarop je eet. Deze uitspraak vraagt om een check, want veel mensen volgen gezondheidsadviezen van influencers zonder de wetenschappelijke context te kennen.

Onderzoek
Ons lichaam heeft een biologische klok die processen als verbranding en hormoonhuishouding regelt. ’s Avonds, als het lichaam zich voorbereidt op rust, reageert het anders op voeding dan overdag. Volgens het Voedingscentrum is daar nog geen hard bewijs voor. Gewichtstoename ontstaat vooral door een langdurige positieve energiebalans: meer calorieën eten dan je verbrandt. Toch wijzen verschillende onderzoeken erop dat laat eten ongunstige hormonale en metabolische effecten kan hebben, zoals blijkt uit deze overzichtsstudie in Proceedings of the Nutrition Society.

Volgens voedingswetenschapper en diëtist Coen Dros is dat goed te verklaren:
‘Als je laat op de avond eet, zien we dat het energieverbruik lager ligt, omdat je lichaam zich voorbereidt op een periode van vasten,’ legt Dros uit.
‘Ook raken je honger- en verzadigingshormonen verstoord en zie je een slechtere reactie van je glucose- en vetmetabolisme.’ Dat beeld wordt ondersteund door onderzoek naar insulinegevoeligheid en metabole processen, waaruit blijkt dat ons lichaam ’s avonds minder efficiënt omgaat met energie.

Dat betekent niet dat één late maaltijd direct leidt tot overgewicht. Maar er zijn wél duidelijke signalen dat later eten invloed heeft op processen die gewichtstoename kunnen aanwakkeren.

Dros nuanceert de link tussen timing en vetopslag dan ook: ‘Ik ben het eens met Lars dat de biologische klok belangrijk is. Maar ik ben het níet eens met de strekking dat calorieën er dan niet meer toe doen. Of je 500 kcal in de ochtend of avond eet, maakt in gewicht op korte termijn vaak weinig uit.’

Praktijk
In de praktijk ziet Dros wel degelijk een verband tussen laat eten en ongezonde gewoontes: ‘Mensen die laat eten snacken vaak meer, slapen slechter, en raken sneller uit balans. Dat leidt eerder tot overgewicht dan het tijdstip zelf,’ zegt hij. Dat sluit aan bij bevindingen uit onder meer Libelle en Trouw, waarin experts waarschuwen dat laat eten vaak samengaat met verminderde zelfcontrole en calorierijke keuzes.

Uit een overzichtsstudie in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the Nutrition Society blijkt dat laat en onregelmatig eten mogelijk bijdraagt aan het ontstaan van metabole aandoeningen, zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten (McHill & Wright, 2020). Deze studie benadrukt dat onze interne klok invloed heeft op hoe we voeding verwerken, en dat eten op ‘verkeerde’ momenten kan leiden tot verstoring van glucose- en vetstofwisseling.

Dros bevestigt: ‘Maaltijdtiming is ook belangrijk voor je algemene gezondheid, bijvoorbeeld om het risico op diabetes type 2 en hart- en vaatziekten te verlagen,’ zegt hij. ‘We zien in de praktijk dat mensen die op vaste tijden eten en de avondmaaltijd beperken, vaak stabieler zijn in energie, verzadiging en gewicht.’

Voor specifieke groepen zoals nachtwerkers is het effect nog duidelijker. Bij hen is het ritme vaak structureel verstoord. Uit onderzoek van onder andere het Voedingscentrum blijkt dat nachtelijk eten het risico op overgewicht en gezondheidsproblemen verhoogt.

Gezonde hap in de avond
Volgens Dros hoeft een gezonde maaltijd in de avond niet meteen een probleem te zijn, ‘als je om negen uur nog een gebalanceerde maaltijd eet, binnen je energiebehoefte, is dat geen ramp. Maar liever eten we niet meer in de avond, om zo een natuurlijk ritme van voeding en vasten te bewaken.’

Hij voegt eraan toe dat je bij laat eten vaker verhoogde bloedvetten en bloedsuikers ziet, plus hormonale verstoringen die het hongergevoel versterken. Niet ideaal, zeker niet op dagelijkse basis.

Conclusie
De uitspraak van Van den Nieuwenhoff is deels gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. Het klopt dat ons lichaam voeding anders verwerkt afhankelijk van het tijdstip, en dat laat eten ongunstige effecten kan hebben. Maar het is onjuist om te stellen dat calorieën er dan niet meer toe doen of dat je van elke avondmaaltijd automatisch aankomt.

‘Timing is vooral een aanvullende factor,’ oordeelt Dros. ‘Het kan net dat beetje extra helpen om gezond en op gewicht te blijven, maar het totaalplaatje blijft belangrijker: wat je eet, hoeveel, hoe je slaapt, en hoeveel je beweegt.’

Eindoordeel: Gedeeltelijk waar
Hoewel het klopt dat laat eten invloed kan hebben op je stofwisseling, hongerhormonen en vetverbranding, blijft de totale energie-inname doorslaggevend voor gewichtstoename. Maaltijdtiming speelt dus een rol, maar is niet belangrijker dan wat en hoeveel je eet.

Methodologie
Voor deze factcheck is gesproken met voedingswetenschapper en diëtist Coen Dros, expert op het gebied van maaltijdtiming, stofwisseling en leefstijl. Daarnaast zijn wetenschappelijke artikelen en publicaties geanalyseerd, waaronder een overzichtsstudie uit Proceedings of the Nutrition Society. Ook is gebruikgemaakt van actuele informatie van het Voedingscentrum en journalistieke bronnen uit onder andere De Morgen, Trouw en Libelle om zowel de wetenschappelijke als maatschappelijke context van de claim in kaart te brengen.

Bronnenlijst (APA)

• Callahan, A. (2024, 5 januari). Is het slecht om ’s avonds laat te eten? De Morgen. Geraadpleegd op 23 april 2025, van https://www.demorgen.be/beter-leven/is-het-slecht-om-s-avonds-laat-te-eten~be33c556/
• Timmer, S. (2024, 30 juli). Nieuw onderzoek: om deze reden kun je ’s avonds laat beter niet meer snacken. Libelle. Geraadpleegd op 23 april 2025, van https://www.libelle.nl/gezond-afvallen/s-avonds-laat-beter-niet-snacken~b4309368/
• Voedingscentrum. (z.d.). Kom je aan van eten na 8 uur ’s avonds? Geraadpleegd op 23 april 2025, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/afvallen-en-gewicht/kom-je-aan-van-eten-na-8-uur.aspx
• Voedingscentrum. (z.d.). Chrono-nutrition. Geraadpleegd op 23 april 2025, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/chrono-nutrition.aspx
• Tenret, L. (2025, 18 april). De late avondsnack, hoe ongezond is die? Trouw. Geraadpleegd op 23 april 2025, van https://www.trouw.nl/zorg/de-late-avondsnack-hoe-ongezond-is-dat~b779bb99/
• McHill, A. W., & Wright, K. P. (2020). Is the timing of eating relevant for weight loss? Proceedings of the Nutrition Society, 79(1), 1–9. https://doi.org/10.1017/S0029665119000634