In het rapport *‘Het Windmolendrama’, van de klimaat sceptische lobbyclub Clintel, staat onder andere, dat windturbines leiden tot ecologische schade, gezondheidsklachten bij omwonenden en geluidsoverlast. BBB-kamerlid Henk Vermeer heeft naar aanleiding van het rapport schriftelijke Kamervragen gesteld.

Vooral dat eerste gedeelte is interessant. Professor Willem Bouten heeft jarenlang gewerkt aan het instituut voor biodiversiteit en ecosystemen, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam (UVA). Hij plaatst bij het ‘ecologische gedeelte’ een kanttekening. “Het is maar net hoe je ecologische schade definieert”, geeft Bouten aan. “Ja, er komen vogels om het leven door windmolens, maar vogels komen ook om het leven door katten.”

Vogeltrekkaarten

Onderzoekers aan de UVA hebben vogeltrekkaarten gemaakt om de massale vogeltrek die ‘s nachts plaatsvindt te monitoren. Deze ‘onzichtbare’ trek vindt voor een groot gedeelte op de hoogte van windturbines plaats. De conclusie? Vogels die in de herfst hun trektocht maken, hebben, net zoals de ‘onzichtbare’ groep, een verhoogd risico om door een windmolen om het leven te komen.

Verschillende eisen

De overheid stelt aan de bouw van windturbines, op zee, verschillende eisen. De bouw wordt beoordeeld aan de hand van de: ‘Wet Natuurbescherming’. Deze wet baseert zich op de ‘Europese Vogel- en Habitatrichtlijn.’ Hierin staat dat lidstaten van de EU Natura 2000-gebieden moeten aanwijzen, negatieve effecten die eventuele (bouw)plannen in dat gebied zullen hebben moeten vermeden worden én er mag niet schadelijk gehandeld worden tegen bepaalde beschermde diersoorten.

Ook moet er voor windparken op zee altijd een’ Milieueffectenrapportage’ worden opgesteld en worden, aan de hand van het ‘Kader Ecologie en Cumulatie’, de cumulatieve effecten van windparken op beschermde natuurgebieden beoordeeld. Moeilijke woorden die simpel gezegd aangeven dat de overheid kijkt naar de totale effecten op een beschermd gebied.

Onderzoek

Hoeveel aanvaringsslachtoffers er per jaar vallen door windturbines, is lastig aan te geven. Van de cijfers die online te vinden zijn, is het merendeel een schatting. De cijfers verschillen van vijf tot misschien wel twintig vogels die ieder jaar per windturbine de dood vinden. Onderzoeks- en adviesbureau *Ecosensys heeft in opdracht van de provincies Groningen en Fryslân gedurende 2022 een onderzoek uitgevoerd op 13 kleine windmolens verspreid door verschillende plekken in de gemeenten.

Deze kleine windturbines hadden allemaal een tiphoogte van minder dan 25 meter. De conclusie van dit rapport? In totaal werden er dertig slachtoffers genoteerd. Tussen die slachtoffers zaten 21 vogels en negen vleermuizen. Bouten geeft daarom ook aan: “Je moet het deel over ‘ecologische schade’ vooral in perspectief plaatsen. Ook het verkeer eist regelmatig slachtoffers onder vogels, maar daar worden verder geen maatregelen voor getroffen.

Fysieke klachten

De claim van Clintel heeft ook nog een tweede gedeelte, namelijk: ‘windturbines leiden tot gezondheidsklachten bij omwonenden en geluidsoverlast.’ De GGD GHOR Nederland behartigt de publieke gezondheid en veiligheid in Nederland en schrijft over de relatie tussen windturbines en gezondheidsklachten, dat er ‘geen bewijs is van gezondheidsklachten door windturbines, maar dat de hinder die mensen door de turbines ervaren, wél kan leiden tot gezondheidsklachten.’

Het RIVM geeft op haar website bovendien aan dat omwonende de negatieve effecten, lees: gezondheidsklachten, die mensen ervaren door windturbines ook kunnen ervaren wanneer zij niet worden betrokken bij de beleidsvorming.

Concluderend, wat betekenen al deze feiten voor de claim van ‘Clintel?’ Ja, het klopt dat windmolens ecologische schade veroorzaken, doordat er vogels om het leven komen wanneer zij hier tegenaan vliegen, maar het moet in perspectief worden geplaatst, aangezien andere factoren ook bijdragen aan vogelsterfte. Ook blijkt er geen direct bewijs voor schade van omwonende door windturbines, maar ervaren omwonenden wel hinder door deze turbines. De hinder die zij ervaren kan wel voor gezondheidsklachten zorgen.

1: Het rapport van ‘Clintel’ valt na registratie via deze website te downloaden: https://eds6.mailcamp.nl/page/lp-inschrijving-rapport-elze

2: Het rapport van Ecosensys is via deze link te bekijken:  https://cuatro.sim-cdn.nl/fryslan/uploads/jonge_poerink_et_al._2023._monitoring_aanvaringsslachtoffers_kleine_windmolens_2022_-_definitiefv4.pdf