Onderzoek van de TransActual, een organisatie die opkomt voor de belangen van transgender mensen, wijst erop dat het aantal Britse huisartsen dat weigert recepten voor HRT (hormoonvervangingstherapie) aan trans mensen uit te schrijven sinds april dit jaar flink is gestegen. Dit heeft grote consequenties voor degenen die hierdoor hun toegang tot deze therapie verliezen, het kan in sommige gevalen leiden tot levensbedreigende situaties.
‘We onderzoeken regelmatig de staat van de transzorg in het VK’, vertelt jane faye, directeur van TransActual (faye spelt haar naam zonder hoofdletters, red.). ‘In onze enquete afgenomen in april en mei signaleerden we ongeveer 70 gevallen van huisartsen die toegang tot deze zorg blokkeerden. Toen we dit onderzoek in oktober herhaalden vonden we 213 gevallen. Een drievoudige toename. Onze cijfers kunnen niet aantonen hoe groot het probleem in absolute zin is, maar er is hier wel echt iets aan de hand.’
HRT is voor de meeste transgender mensen een belangrijk onderdeel van hun transitie. De medicijnen die bij deze zorg horen, voor transmasculiene mensen veelal testosteron, en voor transfeminiene mensen testosteronblockers in combinatie met oestrogeen, vervangen de hormonen die de gebruikers van nature aanmaken. Dat vermeld Transvisie, een Nederlands kenniscentrum rond transgenderzorg, op haar website. Het gebruik van deze medicijnen resulteert in veranderende secundaire geslachtskenmerken zoals vetverdeling, de vorm van het gezicht, borstgroei en gezichts- en lichaamsbeharing, en heeft vaak ook een psychologische effect.
Er is niet één oorzaak van de groei van deze groep weigerende huisartsen, volgens faye. ‘Er is van alles aan de hand rond transzorg. Er heerst een erg vijandig klimaat ontstaan in de VK, opgebouwd door de media. Ook gaan er verhalen rond over ‘detransitioners’ (mensen die gebruik hebben gemaakt van transzorg maar later ontdekken dat dit toch niet bij hen past, red.) die zaken zouden aanspannen tegen hun artsen voor het verlenen van deze zorg. Dat alles maakt dat huisartsen en hun verzekeraars nerveus.’
‘In april, de maand waarin dit probleem lijkt te zijn opgekomen, is er een nieuwe professionele richtlijn van het RCGP uitgebracht (een overkoepelend orgaan voor Britse huisartsen, red.). Daarin staat min of meer dat als ze zich niet zeker voelen over het verlenen van deze zorg, huisartsen het niet hoeven te doen. Huisartsen die eigenlijk toch al liever geen HRT zouden voorschrijven lijken dit als groen licht te hebben opgevat om ermee te stoppen.’
Dit heeft een enorme impact op de mensen die hierdoor geraakt worden, vertelt faye. ‘Het wegnemen van HRT heeft diverse effecten. Ten eerste een gigantische psychologische impact. Het is alsof iemand tegen je zegt: “We geloven niet dat je echt bent wie je zegt dat je bent”. Je identiteit wordt in twijfel getrokken. En er zijn ontwenningsverschijnselen. Je lichaam is gewend aan een bepaalde hormoonbalans, en die wordt onderbroken. Zelf moest ik één keer tijdelijk stoppen met HRT. Dat had een gigantische, bijna fysiologische impact op me, vergelijkbaar met menopauze bij cis vrouwen.’
‘Het meest schokkende dat we in onze enquêtes zagen is dat er aan tenminste acht post-op trans vrouwen (trans vrouwen die geslachtsbevestigende operaties hebben ondergaan, red.) HRT is geweigerd. Na deze operatie maak je zelf geen hormonen meer aan. Je lichaam heeft hormonen nodig om te functioneren. Door deze vrouwen HRT te weigeren riskeren huisartsen dat ze hen doden.’
In de reportage hoor je Flora, studente, huisartsassistente en trans vrouw, en jane faye, directeur van TransActual.
