Op 10 mei 1940 vielen de Duitse troepen Nederland binnen. Vijf dagen later na het bombardement van Rotterdam gaf Nederland zich over. Veel Nederlanders sloten zich aan bij het verzet, ook vrouwen. Maar historicus Mart van de Wiel vindt dat er te weinig te horen is over vrouwen in het verzet.
Volgens het Historisch Nieuwsblad hebben 45.000 mensen zich aangesloten bij het Nederlandse verzet. Dat was toen ongeveer een half procent van de bevolking. Veel verhalen zijn bekend, maar dan gaat het bijna altijd over mannen. En dat is niet terecht volgens Mart van de Wiel. ‘Vrouwen hebben ook een hele belangrijke rol gespeeld in het verzet.’
‘Vrouwen zagen hun acties vaak als hulp en noemden het zelf geen verzet’, vertelt Van de Wiel in een interview met EenVandaag. ‘Doordat ze zichzelf niet zagen als onderdeel van het verzet worden hun verhalen over het hoofd gezien.’
Volgens het Atria, het kenniscentrum voor emancipatie en vrouwengeschiedenis, was er in de naoorlogse jaren bijna alleen maar aandacht voor de heldhaftige daden van mannelijke verzetsstrijders. ‘Verhalen van vrouwen in het verzet ontbraken bijna volledig. Alleen het verhaal ‘’het meisje met het rode haar’’ -Hannie Schaft- is bekend bij veel mensen.’’
Historicus Rianne Oosterom heeft onderzoek gedaan naar de activiteiten die veel vrouwen hebben gedaan in het verzet. Het verschilt maar weinig met wat de mannen hebben gedaan in die tijd. Het werk van de vrouwen hield vooral het volgende in: het helpen van onderduikers of het smokkelen van Joodse kinderen en het maken van de illegale krant op een stencilmachine.
Op de dodenherdenking van 4 mei 2023 is voor het eerst stilgestaan bij de vrouwen in het verzet. Voor het eerst is er toen een krans voor de vrouwen gelegd op de Dam in Amsterdam. Er is dus progressie te zien, alleen is het wel opmerkelijk dat dit pas is gebeurd in 2023. En in 2024 was er geen krans voor de vrouwen.
Luister hieronder nog naar een reportage over het verzet.