Aan de moord op de 28-jarige Roshin uit Apeldoorn wordt vaak de term ‘eerwraak’ gekoppeld, ondanks dat dit begrip wellicht niet de beste keuze is. Suggereert die term namelijk niet onterecht dat er iets eervols aan de daad zou zitten? Rechtbankverslaggever van de Telegraaf Saskia Belleman vindt in ieder geval van niet.
“Het doden van iemand heeft niks met eer te maken, ik vind het eigenlijk zelfs eerloos!”, vertelt Belleman. Toch gebruikt zij zelf in haar artikelen ook het woord ‘eerwraak’. “De daders gebruiken het zelf, maar het is natuurlijk gewoon een specifieke vorm van femicide.” Internationaal wordt femicide gebruikt om moorden op vrouwen te beschrijven die voortkomen uit structurele ongelijkheid en onderdrukking. Femicide, ook wel vrouwenmoord genoemd, is volgens Belleman een betere overkoepelende term voor het woord ‘eerwraak’.
Wel moet volgens Anke van Dijke, werkzaam bij expertisecentrum Fier voor relationeel geweld, de kanttekening gemaakt worden dat er ook eerwraakgeweld is bij mannen. “Mannen kunnen zelf slachtoffer worden, bijvoorbeeld wanneer zij vanwege hun seksuele geaardheid of het overtreden van rolpatronen als eerbedreigend worden gezien.”
Bij Fier komen regelmatig meldingen binnen van vrouwen uit andere culturen. Van Dijke: “Het komt veel voor in het Midden-Oosten, maar ook in Aziatische landen, Noord-Afrika of in de Hindoestaanse cultuur. Daar is het wel in een andere vorm. Zo worden vrouwen daar bijvoorbeeld gedwongen om zelfmoord te plegen.”
Eergerelateerd geweld kwam vroeger ook voor in Nederland, bijvoorbeeld in christelijke gezinnen. Het was toen niet zo dat dit uiteindelijk tot moord leidde, maar wel tot bijvoorbeeld uitsluiting van de familie wanneer een vrouw wilde scheiden. Eergerelateerd geweld is echter niet direct te linken aan religie. Er staat in de Koran of de Bijbel namelijk niets over moord op iemand die een zonde begaat.
De moord op Roshin en de rechtszaak tegen haar familieleden onderstrepen niet alleen het belang van een bredere discussie over de juiste terminologie, maar ook van een gerichte aanpak om eergerelateerd geweld, in welke vorm dan ook, te voorkomen en slachtoffers beter te beschermen.
Beluister hieronder de audio-reportage over eerwraak en religie.
