Influencer Lars van den Nieuwenhoff promoot op sociale media een alternatieve kijk op zonlicht. Als ‘Mr Light’ beweert hij dat de huid een natuurlijk beschermingsmechanisme heeft en dat zonnebrandcrème eerder schadelijk dan nuttig is. Zijn visie is dat we ons lichaam beter kunnen laten wennen aan zonlicht, in plaats van het te vermijden of te blokkeren met crèmes.

Dit is een opmerkelijke claim, aangezien dermatologen en gezondheidsinstanties zoals KWF Kankerbestrijding en de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) al jaren waarschuwen voor de gevaren van UV-straling en het belang van zonnebrandcrème benadrukken.

Om te toetsen of er wetenschappelijke basis is voor Lars’ uitspraken, hebben we dermatoloog Martijn Meijs (BovenIJ Ziekenhuis en Skinvision) geraadpleegd en bestaande literatuur onderzocht.

Pigmentatie als bescherming

Lars stelt dat de huid zich op natuurlijke wijze kan beschermen tegen de zon door middel van pigmentatie. Dit zou betekenen dat als we geleidelijk aan meer zonlicht wennen, onze huid minder snel verbrandt en we zonnebrandcrème niet nodig hebben.

Volgens dermatoloog Martijn Meijs bevat deze uitspraak een kern van waarheid, maar ontbreekt het aan nuance en volledigheid. “Door te wennen aan de zon wordt de huid dikker en bruiner en bouwt daardoor meer bescherming op,” legt hij uit. “Maar dat wil niet zeggen dat er geen schade meer opgelopen kan worden.” Hij benadrukt dat het moeilijk is om precies te weten wanneer de huid voldoende bescherming heeft opgebouwd. “Vooral niet verbranden is cruciaal,” waarschuwt hij.

De Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) bevestigt dat pigmentatie slechts een beperkte bescherming biedt. Een gepigmenteerde huid heeft een beschermingsfactor van ongeveer SPF 13, terwijl dermatologen SPF 30 of hoger adviseren. Dit betekent dat, ondanks een toename van melanine, de huid nog steeds kwetsbaar blijft voor DNA-schade door UV-straling.

Bovendien meldt KWF Kankerbestrijding dat herhaalde blootstelling zonder bescherming het risico op huidkanker vergroot UV-straling dringt diep in de huid door en veroorzaakt DNA schade die zich op lange termijn kan opstapelen.

Zonnebrand is schadelijk

Een andere uitspraak van Van den Nieuwenhoff is dat zonnebrandcrème schadelijke stoffen bevat en essentiële zonnestralen blokkeert die het lichaam nodig heeft. Dit idee wordt regelmatig verspreid op sociale media, maar wordt tegengesproken door dermatologische experts.

“De stoffen (nanodeeltjes) die in de huid kruipen zouden daar kankerverwekkend zijn, maar daar is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor,” zegt Martijn Meijs. Wel erkent hij dat sommige mensen allergisch kunnen reageren op bepaalde chemische zonnefilters. “Op fysische filters, zoals zinkoxide en titaniumdioxide, komen minder vaak allergische reacties voor.”

Het Journal of the American Academy of Dermatology stelt dat zonnebrandcrème een bewezen bescherming biedt tegen schadelijke UV-straling. Wel wordt er in sommige studies onderzocht of bepaalde chemische filters, zoals oxybenzone, hormoonverstorende effecten kunnen hebben. De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en Waarzitwatin.nl, een site van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, melden echter dat er geen sluitend bewijs is dat zonnebrandcrème bij normaal gebruik schadelijk is voor de gezondheid.

Voor wie zich zorgen maakt over chemische filters, zijn fysische zonnefilters een veilig alternatief. Deze blijven op de huid liggen en dringen deze niet binnen.

Zonnebrand blokkeert vitamine D-aanmaak

Van den Nieuwenhoff beweert dat de zonnebrandcrème vitamine D-aanmaak in de huid blokkeert. Volgens dermatoloog Meijs mist deze bewering nuance. “Vitamine D wordt door de huid gemaakt met behulp van zonlicht, maar je hebt niet zoveel zonlicht nodig om voldoende aan te maken,” legt hij uit. “Een halfuurtje op een zonnige dag is in principe al genoeg.”

Hij benadrukt dat het niet hoe meer zonblootstelling hoe meer vitamine D productie betreft en dat bij gebruik van zonnebrandcrème nog steeds voldoende zonlicht de huid bereikt voor vitamine D-aanmaak. Dit wordt ondersteund door Harvard Medical School, die stelt dat normale blootstelling aan daglicht meestal voldoende is, zelfs met zonnebrandcrème.

Daarnaast heeft de zonnebrandcrème volgens Meijs een ander belangrijk voordeel: het voorkomt huidveroudering. “Huidveroudering wordt ook ingezet door zonlicht,” zegt hij. “Zonnebrandcrème is daar de beste crème tegen.”

Meer de zon in?

Van den Nieuwenhoff zegt: ‘Het probleem niet de zon is, maar dat we vergeten zijn hoe we er op een natuurlijke manier mee om moeten gaan’. Hij stelt dat we juist langer en vaker de zon in moeten.

Volgens Meijs is dit deels waar, maar moet het in perspectief worden geplaatst. “De maatschappij is zodanig gemoderniseerd dat we overal heen kunnen vliegen,” legt hij uit. “Op exotische plekken in de zon liggen—daar is onze huid niet op ingesteld.” Hij benadrukt dat verstandig omgaan met de zon belangrijk is, in plaats van extreme blootstelling op te zoeken.

Conclusie

Van den Nieuwenhoff baseert zijn uitspraken deels op bestaande wetenschappelijke concepten, maar trekt conclusies die niet worden ondersteund door onderzoek.

De huid kan zich tot op zekere hoogte aanpassen aan zonlicht door pigmentatie en verdikking, maar dit biedt slechts een beperkte bescherming tegen UV-straling. Dermatologen benadrukken dat deze natuurlijke aanpassing niet voldoende is om huidkanker of DNA-schade te voorkomen.

Het idee dat zonnetraining een effectieve vervanging is voor zonnebrandcrème is daarom onjuist. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat zonnebrandcrème een bewezen bescherming biedt tegen UV-straling en huidveroudering, en er is geen overtuigend bewijs dat het schadelijk is voor de gezondheid. De bewering dat zonnebrandcrème een ‘scam’ zou zijn, is daarom misleidend.

Eindoordeel: Onwaar. Hoewel zonlicht een belangrijke rol speelt in onze gezondheid, blijven bescherming en een gebalanceerde blootstelling noodzakelijk om schade en huidkanker te voorkomen.

Methodologie

Voor deze factcheck is gesproken met dermatoloog Martijn Meijs (BovenIJ Ziekenhuis), expert op het gebied van zonbescherming en zonschade. Daarnaast zijn wetenschappelijke artikelen en rapporten geanalyseerd van instanties zoals KWF Kankerbestrijding, de NVDV en het Journal of the American Academy of Dermatology.

Lars van den Nieuwenhoff is om reactie gevraagd, maar tot op heden is daar geen response op gekomen.