Op 13 maart werd op radio 538 beweerd dat “buikslapers het vaakst last hebben van rug- en nekklachten”. Deze bewering werd gedaan aan de hand van ‘een onderzoek van een slaapcentrum’. Het desbetreffende onderzoek en slaapcentrum, wordt verder niet benoemd. Voor verduidelijking heb ik contact opgenomen met radio 538, helaas hebben zij niet tijdig kunnen reageren. Om alsnog te onderzoeken of deze uitspraak juist is, heb ik verschillende wetenschappelijke onderzoeken geraadpleegd.

Uit een publicatie van het UZ Leuven blijkt dat op je buik slapen niet wordt aanbevolen. “Wanneer u op uw buik slaapt, ligt de nek gedraaid. Hierdoor worden de banden en de spieren van de wervelkolom meer belast, terwijl deze juist zouden moeten ontspannen. Ook de kromming in de lenden vergroot: u ligt met een te holle rug. Vroeg of laat zal deze houding rug- en/of nekklachten veroorzaken,” aldus het rapport van het Belgische onderzoekscentrum (UZ Leuven, 2023).

De visie van Professor Dankaerts

Professor revalidatiewetenschappen Wim Dankaerts (KU Leuven), ziet in de praktijk dat buikslapen bij patiënten met nekproblemen de klachten in stand houdt en zelfs kan verergeren: “In de studie van Doug Carey en Kathy Briffa werd vastgesteld dat mensen met cervicale klachten vaak langduriger in een provocatieve houding lagen, waarbij buikslapen als één van de uitlokkende factoren werd geïdentificeerd. Klinisch zien we dat bij patiënten met nek gerelateerde problematiek buikslapen vaak een onderhoudende en provocerende factor is.” Het is belangrijk te benadrukken dat individuele ervaringen sterk kunnen variëren. ‘’Sommige buikslapers ervaren mogelijk nooit rug- of nekklachten, terwijl anderen met een andere slaaphouding wel problemen kunnen ondervinden. De algehele slaapkwaliteit, inclusief factoren zoals stress en dagelijkse activiteiten, speelt ook een cruciale rol in het ontstaan van klachten. Een holistische benadering van slaapgezondheid is daarom essentieel.” Aldus Dankaerts.

Analyse van de bevindingen

Ook een grootschalig onderzoek uitgevoerd door de Vrije Universiteit Amsterdam onder leiding van slaaponderzoeker Hulshof, biedt inzicht in de relatie tussen slaaphouding en klachten. In het onderzoek werden de slaappatronen van 16.000 Nederlanders geanalyseerd, waarbij zij gezamenlijk 60.000 nachten registreerden. Uit de data blijkt dat de meerderheid van de mensen op hun zij slaapt (60%), gevolgd door de rug (30%) en de buik (10%). “De meeste mensen slapen op hun zij of rug, wat over het algemeen als de beste slaaphoudingen wordt gezien,” stelt Hulshof. “De buikhouding en tussenhoudingen, zoals gedraaide posities, worden vaker geassocieerd met klachten” (Hulshof et al., 2022).

Deze onderzoeken en expertises wijzen erop dat buikslapers last kunnen krijgen van rug-en nekklachten, alleen is dat niet genoeg om deze claim te kunnen bevestigen. Er is namelijk geen onderzoek dat duidt dat buikslapers het vaakst last hebben van rug-en nekklachten.

Oordeel: Ongefundeerd

Conclusie: Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is dat buikslapers het vaakst last hebben van rug- en nekklachten, wijzen diverse onderzoeken en experts erop dat op je buik slapen kan bijdragen aan dergelijke klachten. Er zijn meerdere factoren die een rol spelen, zoals de kwaliteit van het matras, de algemene slaapgewoonten en de fysieke conditie van de slaper. De bewering dat buikslapers het vaakst klachten hebben, kan daarom niet als volledig juist worden beschouwd.

Bronvermelding:

Voor deze factcheck heb ik gesproken met Professor revalidatiewetenschappen Wim Dankaerts (KU Leuven)

Cary, D., Briffa, K., & McKenna, L. (2019). Identifying relationships between sleep posture and non-specific spinal symptoms in adults: A scoping review. BMJ Open, 9(6), e027633. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-027633

Balfoort, S. (2025b, March 14). Meer dan een derde van de Nederlanders heeft slaapklachten. Sleeptrade. https://www.sleeptrade.nl/meer-dan-een-derde-van-de-nederlanders-heeft-slaapklachten/

Cary, D., Jacques, A., & Briffa, K. (2021). Examining relationships between sleep posture, waking spinal symptoms and quality of sleep: A cross sectional study. PLoS ONE, 16(11), e0260582. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0260582

DPG Media Privacy Gate. (n.d.-b). https://www.hln.be/gezondheid/last-van-snurken-of-rugpijn-deze-slaaphouding-kan-je-nachtrust-verbeteren-buikslapers-hebben-de-minst-natuurlijke-slaappositie~ad0c03fa/#:~:text=%E2%80%9CBij%20spannings%2D%20en%20pijnklachten%20in,de%20kans%20om%20te%20herstellen