Dit jaar leven we al tachtig jaar in vrijheid. Annie (98) vertelt hoe het was voor haar in de tijd van de tweede wereldoorlog.

´We hebben het heel slecht gehad in de oorlogstijd, ik woonde gewoon in Utrecht toen. Er was nauwelijks eten. Het was iedere dag maar weer afwachten of je wat te eten kon vinden. Je was blij met het kleinste beetje dat je ergens kon krijgen. Ik heb toen dingen gedaan die ik anders nooit zou hebben gedaan, maar ja, je moest wel. Ik zorgde ook voor mijn broertjes en zusjes, we waren toen nog met zijn zevenen. Als je de kinderen ziet honger lijden, dan doe je alles wat nodig is om aan eten te komen.

Ik heb weleens gestolen, ja. Wortels, bloemkool, van het land van de boer. Je deed dat met een hele hoop mensen. Als de boer even niet keek, gingen we het land op en trokken we wat uit de grond. Je veegde het een beetje schoon aan je broek en dan at je het zo op. Niet omdat je het lekker vond, maar omdat je honger had. Je moest wel oppassen dat je niet gepakt werd met stelen, want dan was je nog niet jarig.

Soms kreeg je wat van de boeren, hoor. Die zeiden dan dat het voor de kinderen was en dan kreeg ik wat aardappels of groenten mee. Die begrepen ook wel dat het niet anders kon. Als ik dan wel geld had kocht ik het gewoon eerlijk

Je moet als moeder toch iets kunnen geven. Het deed zeer om te zien hoe mijn kinderen honger hadden. Maar het deed nog meer zeer als je niks had om te geven. Je deed wat je kon. Soms liep je kilometers om ergens wat te halen of te vragen, van boerderij naar boerderij. En als je niks kreeg, dan ging je toch ’s nachts dat land op. Ja, en dan hoopte je maar dat je niet betrapt werd, dat risico nam je dan maar. Alles voor de kinderen.

Ik was niet de enige. Iedereen deed het. De hele buurt eigenlijk. Je kende elkaar niet eens zo goed, maar op dat moment hielp je elkaar. Iedereen had hetzelfde doel: zorgen dat je de volgende dag weer wat had om te eten. Iedereen hielp elkaar ook een beetje.

We hadden constant angst. Het was niet alleen de honger, het was ook die voortdurende angst. Ik heb heel wat pillen geslikt voor de angst. Maar het hielp niks. Die angst bleef in je lijf zitten. En toch moest je naar buiten, want je moest eten zoeken.

En toen het voorbij was, dat was echt een opluchting. Die eerste dag dat het vrede was, dat vergeet ik nooit meer. We waren allemaal zo blij, dat vierden we dan op onze manier. We maakten slingers en hadden siroop. Daar maakten we dan limonade van. En we dansten. Het is zo fijn dat we doen en laten kunnen wat we willen. Als ik iets lekkers wil dan koop ik dat en dan kan dat gewoon. Heerlijk is dat.´