Het aantal jongeren dat in Stichtse Vecht gebruikmaakt van jeugdzorg met verblijf is de afgelopen jaren flink toegenomen. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het percentage jongeren in deze categorie gestegen van 7,6 procent naar 12,8 procent in vier jaar tijd. Dit is opvallend, omdat het landelijke percentage juist is afgenomen in dezelfde periode.
Jeugdhulp met verblijf betekent dat de jongere formeel niet thuis slaapt bij het eigen gezin. ‘We proberen jongeren altijd bij een gastgezin te plaatsen als dat kan, zodat er nog een echt gezinsgevoel is’, zegt Ylva van den Hengel van Jeugdzorg Nederland. Van den Hengel benadrukt ook dat niet altijd alle jongeren die hulp nodig hebben, direct uit huis geplaatst worden. ‘Dat kan niet. Er wordt eerst gekeken naar alle andere mogelijkheden.’
Dat deze cijfers in Stichtse Vecht dus wel toenemen is verontrustend. ‘Als je jeugdhulp met verblijf in een regio zou toenemen, dan kan ik me voorstellen dat de complexiteit van de problematiek ook toeneemt’, zegt Van den Hengel. De toename van verblijfshulp zou volgens haar kunnen komen door een gebrek aan passende hulp voor complexe situaties. Er zou niet genoeg passende hulp beschikbaar zijn voor de jongeren met een complexe hulpvraag. Als deze hulp niet wordt geboden, komen jongeren sneller in aanmerking voor jeugdzorg met verblijf, als ze niet eerder geholpen worden.
TIM Stichtse Vecht is een plek waar mensen terecht kunnen voor al hun vragen over zorg en ook hulp kunnen vinden. Het is ook het regionale samenwerkingsverband voor jeugdzorg. Een woordvoerder zegt het volgende: ‘Elke regio kent zijn uitdagingen, wij zetten sterk in op samenwerking met scholen, wijkteams en andere zorgpartners om problemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken. Zo hopen we te voorkomen dat jongeren uit huis geplaatst moeten worden.’
Hoewel de cijfers in Stichtse Vecht sterk stijgen, laat het landelijke beeld een ander patroon zien. Hieronder zijn de verschillen duidelijk naast elkaar gezet.
Volgens Van den Hengel neemt de instroom van jeugdzorg landelijk toe, maar juist meer in lichte ambulante hulp. Verblijfshulp groeit minder. Dit verschil geeft aan dat in Stichtse Vecht wellicht zwaardere problematiek speelt of dat er regionale tekorten zijn in ambulante hulp. Het betekent dat problemen in gezinnen mogelijk complexer zijn geworden, of dat hulp aan huis niet voldoende beschikbaar is om situaties op tijd te verbeteren.
Een uithuisplaatsing is voor een jongere vaak ingrijpend. Jongeren worden uit hun vertrouwde omgeving gehaald, raken soms hun sociale netwerk kwijt en worden geconfronteerd met het leven in een vreemd gezin of een instelling. Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid, onzekerheid en stress. Ook is het risico aanwezig dat jongeren te maken krijgen met wisselingen van verblijfplaats, wat de onrust en onzekerheid verder kan vergroten. Daarom wordt er in de jeugdhulp altijd geprobeerd om eerst lichtere hulpvormen in te zetten en verblijfshulp te voorkomen.
De stijging van jongeren in jeugdzorg met verblijf in Stichtse Vecht is dan ook een zorgelijke ontwikkeling die vraagt om extra aandacht. Gemeenten en samenwerkingspartners in de regio zullen moeten kijken hoe zij deze toename in cijfers kunnen keren.
