Één op de vijf Nederlandse vrouwen is kinderloos en 10 procent daarvan doet dit vrijwillig, is een bewering van Liesbeth Rasker. De uitspraak bestaat uit twee delen. Aan beide delen van de uitspraak valt te twijfelen.

 

Deze fact-check is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie, 21 november 2024

 

Bewering

Een op de vijf Nederlandse vrouwen krijgt geen kind en tien procent daarvan doet dit vrijwillig.

 

Oordeel

Gedeeltelijk juist, niet verifieerbaar

 

Bron van de bewering

Liesbeth Rasker – Eva 18 november 2024

 

Kinderloosheid in Nederland

 

We moeten van het taboe af wat hangt rond kinderloosheid bij vrouwen. ‘Één op de vijf Nederlandse vrouwen krijgt geen kind en tien procent daarvan doet dit vrijwillig’, dit meldt Liesbeth Rasker in de aflevering van Eva op 18 november 2024. Rasker is schrijfster, podcastmaker en columniste. Er worden hier twee claims gedaan namelijk dat een op de vijf vrouwen in Nederland kinderloos is en dat 10 procent hiervan een bewuste keuze hiervoor maakt.

 

Volgens cijfers van het CBS is het aantal kinderloze vrouwen in Nederland sinds 1935 flink gestegen. In dat jaar was 11,7% van de vrouwen in Nederland kinderloos. In 2022 was dit 24,3%. Deze cijfers zijn het laatst gewijzigd op 15 december 2023. Tanja Traag, hoofdsocioloog van het CBS, geeft duiding bij deze cijfers. Zij vertelt dat deze cijfers gaan over vrouwen ouder dan 55 jaar, dus vrouwen die niet meer vruchtbaar zijn. ‘Dit is geen beeld van alle vrouwen in Nederland’, stelt Traag.

 

‘Het lijkt of de cijfers van vrouwen van nu komen, maar dit weten wij eigenlijk niet’, zegt Traag, ‘want een groot deel kan nog kinderen krijgen’. Tegenwoordig krijgen vrouwen namelijk pas later kinderen. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. In de cijfers is te zien dat vrouwen de afgelopen jaren steeds vaker kinderen krijgen tussen de leeftijd van veertig tot vijfenveertig jaar.

 

 

Bewust kinderloos

 

Rasker stelt niet alleen dat één op de vijf vrouwen kinderloos is, maar ook stelt zij dat 10 procent hier bewust voor kiest. Dit betekent dat het niet gaat om het niet kunnen krijgen van kinderen. Een reden wat de keuze op het wel of niet krijgen van kinderen beïnvloed is volgens Ivanova & Balbo, 2024 de mate van maatschappelijk pessimisme bij koppels.

 

Maatschappelijk pessimisme houdt in dat mensen met een algemeen negatief gevoel naar de toekomst van de samenleving kijken. Volgens het onderzoek geldt des te hoger de maat van pessimisme des te groter de kans dat een koppel kinderloos blijft. Zij baseren hun cijfers op gegevens vanuit een onderzoek van LISS panel. LISS is gebaseerd op een steekproef van onafhankelijke particuliere huishoudens. Het steekproefkader dat wordt gebruikt is het landelijke adressenbestand dat het CBS bijhoudt.

 

In een artikel van het AD/Utrechts Nieuwsblad vertelt Kirsten van der Veen, ervaringsdeskundige op het gebied van kinderloosheid, over haar bewuste keuze om geen kinderen te krijgen. Zij haalt hier aan dat ze niet weet hoe de wereld eruit gaat zien. Dit slaat aan op het onderzoek van Ivanova & Balbo over het pessimistische beeld van de maatschappij.

 

Drs. Evelien Isabelle de Jong, oprichtster van de www.wilikeenkind.nl,  beweert op haar site dat tien procent van de vrouwen die kinderloos is hier bewust een keuze voor heeft gemaakt. Dit ondersteunt de bewering van Rasker. Echter zijn de cijfers van Drs. de Jonge niet verifieerbaar. Andere bronnen die de bewering, tien procent van de vrouwen is bewust kinderloos, ondersteunen zijn niet gevonden. De Jonge is gevraagd om een reactie en verantwoording van bronnen, maar tot op heden is er geen reactie ontvangen.

 

Conclusie

De uitspraak dat één op de vijf Nederlandse vrouwen kinderloos is gedeeltelijk juist. Volgens de cijfers van het CBS klopt het dat ongeveer één op de vijf Nederlandse vrouwen kinderloos is mits wordt vermeld dat dit geldt voor vrouwen boven de vijfenvijftig. Het tweede deel van de bewering, tien procent van de vrouwen kiest bewust kinderloos te blijven, valt niet te verifiëren met de informatie die op dit moment beschikbaar is. Hiervoor zal op reactie van Drs. de Jong moeten worden gewacht.

 

 

Bronnen

• Eva : uitzending Eva 18 november 2024
• CBS : Kerncijfers geboorte; waarneming en prognose, geboortegeneratie
• CBS : Geboorte; kerncijfers vruchtbaarheid, leeftijd moeder, regio
• Ivanova & Balbo, 2024 : Societal Pessimism and the Transition to Parenthood: A Future Too Bleak to Have Children?
• LISS panel : LISS archive
• AD/Utrechts Nieuwsblad : Kirstin (36) kiest er bewust voor om kinderloos te blijven
• site : Wil ik een kind – Kinderloosheid de cijfers anno 2021