Tweede Kamerlid Lidewij de Vos (FVD) zegt: ‘Meer CO₂ betekent meer plantengroei, zoals vorige maand nog werd bevestigd in een wetenschappelijke studie van Wageningen Universiteit & Research. Ook meer stikstof betekent meer groei. Hoewel stikstof en CO₂ steevast worden afgeschilderd als vervuilende stoffen, zijn ze in werkelijkheid juist een voorwaarde voor het voorbestaan van ons land en onze natuur. Het moge dan ook duidelijk zijn dat het Forum voor Democratie een groot tegenstander is van het terugdringen van de uitstoot van deze beide stoffen.’ De uitspraak van De Vos in een debat over uitstootreductie blijkt ongegrond, want De Vos laat een aantal belangrijke details achterwege.

• Anne Marit Mulder

13 maart 2025, leestijd 6 minuten

Let op; Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Bewering

Meer CO₂ zorgt voor meer plantengroei.

Oordeel

Ongefundeerd

Bron van bewering

Tweede Kamerlid Lidewij de Vos (FVD) beweerde in een recent debat over uitstootreductie dat “CO₂ goed is voor plantengroei” en gebruikte daarbij een onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) als onderbouwing. Daardoor zou zowel Nederland als de rest van de wereld opgelucht adem kunnen halen, want dit impliceert dat CO₂ vooral voordelen zou hebben. Ook maakt de Vos duidelijk dat het Forum voor Democratie daarom ook niet meewerkt aan het verminderen van de uitstoot van CO₂. Volgens De Vos worden stoffen als CO₂ steevast afgeschilderd als vervuilende stoffen, maar zijn ze in werkelijkheid juist een voorwaarde voor het voorbestaan van ons land en onze natuur.

De Vos baseert haar uitspraak over plantengroei op een studie die de invloed van verhoogde CO₂-concentraties in de lucht op tropische bomen onderzoekt. Dit onderzoek van WUR, waar Prof. Dr. Pieter Zuidema aan meewerkte, analyseerde hoe tropische bomen in Bangladesh, Thailand en Australië reageerden op stijgende CO₂-concentraties gedurende de afgelopen eeuw. De onderzoekers vonden dat de efficiëntie van fotosynthese in deze bomen toenam, omdat het enzym dat CO₂ uit de lucht bindt minder fouten maakte bij dit proces, door de hogere concentratie CO₂ in de lucht. Dit lijkt op het eerste gezicht de uitspraak van De Vos te ondersteunen. Maar de conclusie dat meer CO₂ automatisch leidt tot meer plantengroei, komt niet overeen met de bevindingen van het onderzoek.

Waarom is deze uitspraak ongefundeerd?

Het onderzoek van WUR richtte zich op fotosynthese-efficiëntie, en niet op daadwerkelijke plantengroei zoals de Vos stelt. Zo legt Prof. Dr. Zuidema uit: ‘Dat extra CO₂ onder ideale omstandigheden leidt tot extra fotosynthese, is al langer bekend.’ Om te bekijken of de uitspraak van de Vos gegrond is of niet moeten we duidelijkheid hebben over twee begrippen; plantengroei en fotosynthese. Fotosynthese is een proces binnen planten, terwijl plantengroei het uiteindelijke resultaat is van meerdere factoren, waaronder fotosynthese. Zo speelt CO₂ dus niet de enige bepalende rol in plantengroei. Factoren zoals licht, water en voedingsstoffen zijn vaak net zo belangrijk.

Naast CO₂ noemde De Vos ook stikstof als iets positief voor plantengroei. Echter, stelt Zuidema dat een overmaat aan stikstof juist schadelijk is voor biodiversiteit en ecosystemen. ‘Extra stikstof leidt tot grote problemen in de natuur, zoals onderzoek aantoont. De Vos maakt wel een punt dat stikstof een essentiële nutriënt is voor planten maar te veel aan stikstof zorgt voor verzuring, verschraling en vergrassing.’ Ook heeft verhoogde CO₂ naast positieve effect op fotosynthese, indirect negatieve effecten op klimaatverandering, opwarming en klimaatextremen, wat over het algemeen slecht is voor planten en natuurlijke vegetaties (plantengroei). Zuidema benadrukt dat deze negatieve effecten van klimaatverandering veel groter zijn dan de beperkte voordelen van extra CO₂ voor fotosynthese.

Ondanks dat extra CO₂ de efficiëntie van fotosynthese verhoogt, zegt dit niet iets over meer plantengroei. ‘Dat is niet wat uit onze studie aan te halen is, want dat hebben wij niet onderzocht’, aldus Zuidema. ‘Ook het standpunt dat CO₂-uitstoot niet verminderd hoeft te worden, heeft totaal geen basis in het onderzoek.’

Conclusie

Hoewel Tweede Kamerlid Lidewij de Vos (FVD) claimde dat meer CO₂ zorgt voor meer plantengroei, blijkt dit een onjuiste interpretatie van het WUR-onderzoek. Zuidema legt uit dat extra CO₂ de efficiëntie van fotosynthese verhoogt, maar dat er in deze studie niet is onderzocht of het ook geleid heeft tot meer plantengroei. Ook heeft een verhoogde CO₂ concentratie op een indirecte wijze wel degelijk negatieve effecten op de groei van bomen en planten, via klimaatverandering, droogte en hittegolven. Het verminderen van de CO₂-uitstoot is dus wel degelijk nodig. De claim van De Vos is daarom misleidend en niet wetenschappelijk onderbouwd, en wordt daarom ongegrond verklaard.

Geschreven door Anne Marit Mulder