“Schulden zorgt ervoor dat jongeren stoppen met hun studie.”, verklaarde de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman tijdens de uitzending van ‘Dit is de Dag’. Deze uitspraak roept gelijk vragen op, want in hoeverre dragen financiële schulden daadwerkelijk bij aan studie-uitval onder jongeren?
Aanleiding
Tijdens de uitzending van Dit is de Dag, besprak presentator Tijs van den Brink samen met wethouder Marjolein Moorman en Tweede Kamerlid Marieke Koekkoek over risico’s van achteraf betalen en andere betaalmethoden. Volgens het Nibud verliezen jongeren hierdoor het overzicht over hun financiën, wat kan leiden tot schulden. Vooral methoden zoals ‘Klarna’ en ‘After Pay’ zijn erg verleidelijk voor jongeren.
Moorman vermeldt tijdens het gesprek dat de Gemeente een toename ziet van het aantal jongeren in de schulden. Volgens haar is dit zorgelijk, omdat schulden een grote impact heeft op je leven. Hierbij kwam dus ook de uitspraak dat jongeren stoppen met hun studie vanwege schulden.
Hoe zit dit dan?
In het meest recente Studentenonderzoek van het Nibud, onderzoeken ze onder andere de schulden van MBO-, hbo- en wo- studenten. Hieruit blijkt dat een kwart van de 1.614 MBO-studenten die hebben meegewerkt aan het onderzoek schulden hebben. In de meeste gevallen heeft dit te maken met betalingsachterstanden. Hiervan is 40% bij de zorgverzekering, 33% online aankopen en 30% schoolkosten. Ook heeft het Nibud 1.623 hbo- en wo-studenten ondervraagt. Hieruit blijkt dat het aantal studenten met een betalingsachterstand is gezakt. Waar studenten in 2021 nog 17% leenden of een betalingsachterstand had, is dit gezakt naar 12%. 60% zegt zelfs nooit te lenen van anderen of een bank/andere financiële instelling.
In het onderzoek ‘Studeren zonder financiële zorgen’ van de Hogeschool Utrecht uit 2019 is er onderzoek gedaan naar de financiële situatie van studenten. Ook is er onderzocht hoe studenten hiermee omgaan en wat voor problemen ze ondervinden. Opvallend is dat er geen harde cijfers te vinden zijn over hoeveel studenten uitvallen door financiële problemen. Wel is er in dit onderzoek vastgesteld dat zo’n 50% van de onderzochte studenten die het naar eigen zeggen financieel heel moeilijk hadden, overweegt om te stoppen met de studie.
Daarnaast wordt er in het onderzoek vermeld dat er zeer zwakke verbanden zijn tussen rondkomen en studievertraging. Dit maakt het dus ook moeilijk te bepalen in hoeverre het dan ook leidt tot studie-uitval.
Voorzitter van CNV Jongeren, Casper Cornelisse, vermeldt dat het niet gek is dat dit soort cijfers uit de onderzoeken komen. “Jongeren hebben heel veel kosten, waardoor ze een grote financiële druk ervaren. Ik kan mij voorstellen dat ze er dan voor kiezen om te stoppen.” Harde cijfers over de uitspraak heeft Casper niet. “De gedachte om te stoppen speelt vaak in het hoofd van jongeren. Toch stoppen ze vaak niet, omdat de schulden dan nog groter worden.” Wel pleit hij ervoor dat jongeren betere educatie moeten krijgen op scholen. “Met goede financiële voorlichting kom je al echt ver.”
Conclusie
Nee, jongeren stoppen niet met hun studie omdat ze schulden hebben. Hoewel dit vaak wordt gezegd in de media, blijkt uit onderzoek dat het vaak alleen de gedachtes zijn om te stoppen. Jongeren ervaren financiële druk, maar die druk wordt alleen maar groter als ze besluiten te stoppen met de studie.
