In een recente uitzending van NPO Radio 1 stelde voedingsdeskundige Samefko Ludidi het volgende: ‘Je slaapt slechter als je ongezond en vet voedsel eet’. Dit zou volgens hem komen doordat dergelijke voeding minder bouwstoffen, mineralen en vitaminen bevat. Maar klopt deze bewering?  

‘Voeding kan inderdaad invloed hebben op je slaap, maar het is niet altijd zo simpel als de hoeveelheid vet in je dieet’, vertelt Tiny van Boekel, hoogleraar aan de Wageningen University & Research (WUR) en deskundige op het gebied van voedsel en voeding. ‘Het gaat meer om de kwaliteit en hoeveelheid van wat je eet en hoe je leefstijl eruitziet.’ 

Verschillende studies hebben de relatie tussen voeding en slaap onderzocht. Uit onderzoek van het tijdschrift Journal of Clinical Sleep Medicine blijkt dat een dieet rijk aan verzadigde vetten en suikers vaak geassocieerd wordt met slechtere slaap. Het onderzoek toont ook aan dat mensen die een dieet met veel verzadigde vetten consumeerden, minder tijd in de diepe slaapfase doorbrachten en vaker ‘s nachts wakker werden. 

Eetpatronen 

Het is niet alleen de samenstelling van voedsel die invloed heeft op de slaap, maar ook de timing en regelmaat van maaltijden. Een onregelmatig eetpatroon, late-night snacks of grote maaltijden vlak voor het slapengaan kunnen de spijsvertering belasten en leiden tot ongemak, zoals brandend maagzuur en een verstoorde slaap. 

Een onderzoek gepubliceerd in Sleep Health suggereert dat mensen die ongezond eten – zoals fastfood en suikerrijke snacks – vaker last hebben van slapeloosheid en kortere slaapduur. Dit komt deels doordat deze voeding arm is aan essentiële voedingsstoffen zoals magnesium en B-vitaminen, die een belangrijke rol spelen bij de regulatie van het slaaphormoon melatonine. 

Betere slaap 

Als ongezonde voeding de slaap negatief beïnvloedt, welke voeding helpt dan juist om beter te slapen?  

Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat dient als voorloper van serotonine en melatonine, hormonen die cruciaal zijn voor de slaapregulatie. Voedingsmiddelen zoals melk, kip, noten en bananen zijn rijk aan tryptofaan. Een studie gepubliceerd in Nutrients onderzocht de relatie tussen tryptofaaninname en slaapkwaliteit bij Spaanse universiteitsstudenten. De resultaten toonden aan dat een hogere inname van tryptofaan geassocieerd wordt met een langere slaapduur, verbeterde slaap efficiëntie en lagere niveaus van slapeloosheid.  

Magnesium is een mineraal dat betrokken is bij vele lichaamsprocessen, waaronder spierontspanning en stressvermindering, beide belangrijk voor een goede nachtrust. Groene bladgroenten, noten en zaden zijn uitstekende bronnen van magnesium. Een artikel in Verywell Health benadrukt dat noten en zaden zoals pompoenpitten en chiazaad aanzienlijke hoeveelheden magnesium bevatten, wat kan bijdragen aan het verbeteren van de slaapkwaliteit.  

“Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar wat je eet, maar ook wanneer je eet’, aldus Van Boekel. ‘Te veel eten vlak voor het slapengaan zorgt ervoor dat je lichaam nog actief is met de vertering, wat de slaap kan verstoren.’ 

Een recent onderzoek van Journal of Medical Internet Research onder gebruikers van de slaapapp ‘Pokémon Sleep’ en de voedingsapp ‘Asken’ (die sinds 28 februari niet meer beschikbaar is) suggereerde dat een hogere inname van eiwitten en voedingsvezels geassocieerd is met langere en minder onderbroken slaap. 

‘Gezonde eetgewoonten, een gebalanceerd dieet en een goed tijdstip van eten kunnen je slaap aanzienlijk verbeteren’, zegt Van Boekel besloten.  

Conclusie 

De claim dat ongezond en vet voedsel leidt tot slechtere slaap is grotendeels waar, maar met nuances. Het is niet alleen de hoeveelheid vet die een rol speelt, maar ook de algemene kwaliteit van de voeding, de regelmaat van het eetpatroon en de timing van maaltijden. 

Een dieet met veel verzadigde vetten, suikers en bewerkte voeding kan de slaapkwaliteit verminderen, vooral als het weinig belangrijke voedingsstoffen bevat. Aan de andere kant kan een gebalanceerd dieet rijk aan eiwitten, vezels, gezonde vetten en slaap bevorderende mineralen zoals magnesium juist bijdragen aan een betere nachtrust. 

Wil je beter slapen? Dan is het handig om niet alleen te letten op hoeveel je eet, maar vooral wat en wanneer je eet.