In de uitzending van Ongehoord Nieuws op 3 april werd de volgende uitspraak gedaan:
“Batterijen voor elektrische auto’s komen uit giftige mijnen met kinderarbeid.”
Maar klopt dit eigenlijk wel? Hoe giftig zijn deze mijnen, en is er echt sprake van kinderarbeid?
Wat zit er in batterijen?
Veel batterijen, niet alleen voor elektrische auto’s, maar ook voor telefoons, laptops en smartwatches, bevatten kobalt. Meer dan 50% van het wereldwijde kobalt komt uit de Democratische Republiek Congo.
Elektrische auto’s maken gebruik van lithium-ion-accu’s, die steeds populairder worden omdat ze langer meegaan en vaker opgeladen kunnen worden. Kobalt is een belangrijk onderdeel van deze batterijen, omdat het helpt om energie op te slaan en de batterij stabiel te houden bij verschillende temperaturen.
Zijn de mijnen echt giftig?
Volgens een artikel van National Geographic bevat kobalt gezondheidsrisico’s, vooral bij de winning ervan in Congo. In een reportage van het FD (Financieele Dagblad) uit juli 2019 wordt beschreven hoe arbeiders diep onder de grond kobalt en andere mineralen met de hand uit de aarde halen. Dit gebeurt vaak zonder goede bescherming, waardoor er veel ongelukken plaatsvinden.
Martin van den Berg, emeritus hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht, legt uit dat kobalt vooral gevaarlijk is wanneer het ingeademd wordt. Hij zegt:
“De stofdeeltjes die vrijkomen in de mijnen zijn schadelijk voor de gezondheid. Bij inademing kunnen ze leiden tot gezondheidsproblemen zoals longklachten en mogelijk longkanker.”
Daarnaast komen in de mijnen ook andere giftige stoffen vrij, wat de risico’s nog groter maakt.
Kinderarbeid in de mijnen
Uit hetzelfde artikel van het FD blijkt dat er inderdaad sprake is van kinderarbeid. Journalist Jeroen Groot bezocht een mijn waar hij kinderen zag werken. Ook het Europees Parlement bevestigt dat kinderarbeid nog steeds voorkomt in de Congolese kobaltindustrie, ondanks dat dit wettelijk verboden is.
In het televisieprogramma Waarde van de Aarde van de KRO-NCRV kwam een verhaal naar voren van twee broertjes die in een mijn werken, omdat hun vader te ziek is om voor het gezin te zorgen. Zij zijn nu de belangrijkste kostwinners.
Hoewel niet precies bekend is hoeveel kinderen er in de mijnen werken, is duidelijk dat het op grote schaal voorkomt. Veel mijnen houden zich niet aan de wetten die op papier bestaan.
Conclusie
De uitspraak uit de uitzending van Ongehoord Nieuws is grotendeels juist.
Er is voldoende bewijs dat de kobaltwinning in Congo gepaard gaat met gevaarlijke werkomstandigheden en gezondheidsrisico’s. Daarnaast is er in meerdere betrouwbare bronnen, waaronder het Europees Parlement en het FD, bevestigd dat kinderarbeid nog steeds voorkomt.
Hoewel niet elke batterij direct uit een giftige mijn met kinderarbeid komt, is het duidelijk dat een groot deel van de kobalt in batterijen uit Congo afkomstig is. Daarmee zijn deze problemen onlosmakelijk verbonden met de productie van moderne technologie, waaronder batterijen voor elektrische auto’s.
Om deze situatie te verbeteren, is het belangrijk dat overheden, bedrijven én consumenten aandacht blijven vragen voor eerlijke arbeidsomstandigheden en duurzame productieketens.
