De bewering dat Nederland “kampioen biodiversiteitsverlies” is, werd uitgesproken door Lodewijk Hoekstra in de uitzending van Goedemorgen Nederland. De uitspraak duidt op de aanhoudend slechte staat van de natuur in Nederland en suggereert dat Nederland in vergelijking met andere landen bijzonder slecht scoort op het gebied van biodiversiteit.
Oordeel: Ongefundeerd
Het Wereld Natuur Fonds heeft een document gepubliceerd genaamd: Living Planet Report Nederland, dat samen met meerdere natuurorganisaties (zoals Zoogdierenvereniging en Naturalis Biodiversity Center) tot stand komt en inzicht geeft in trends in de populaties van Nederlandse dier- en plantensoorten.
Hoe staat de biodiversiteit er in Nederland voor?
Volgens het Living Planet Report Nederland 2020 zijn de populaties van gewervelde dieren sinds 1990 met meer dan 25% afgenomen. Dit gemiddelde houdt natuurlijk uitschieters achterwegen: bijvoorbeeld akkervogels zijn in gebieden met meer dan 60% achteruitgegaan. Vooral de soorten die leven in landbouwgebieden en stikstofgevoelige natuurtypen zijn sterk afgenomen. Over het algemeen zijn er volgens het WWF 92 diersoorten die zijn afgenomen in de afgelopen 20 jaar, en 84 hebben vooruitgang geboekt. Zo hebben de broedvogels een positieve trend van 48% volgens het CLO, en dat sinds de jaren 80. Op gebied van diersoorten is de daling dus niet zorgelijk in Nederland.
In het Ierse Milieuverslag staat dat Nederland op gebied van grond met meer dan 80% onder de goede grens ligt. Hiermee bevindt het land zich ook ver onder het gemiddelde van de EU. Echter bevinden Italië, Letland, Spanje, Denemarken en België nog verder onder de modder. Zij liggen onder Nederland, met België als hekkensluiter. Volgens Dr. Wieger Wamelink van de Universiteit van Wageningen is deze claim niet goed te beoordelen. Zo zegt hij: “Ik denk dat niemand dat kan. Zo’n gemiddelde in data zegt niet zo veel, en de biodiversiteit heeft zo veel zijtakken dat het eigenlijk niet te claimen is dat Nederland ‘kampioen’ is”. Hij zei ook, om een voorbeeld te noemen over de cijfers: “De wolf is bijvoorbeeld teruggekeerd in Nederland, dat is een gewervelde diersoort. En als je al die resultaten bij elkaar optelt, kun je hele rare cijfers krijgen. En biomassa aan vogels is toegenomen, dus als je alleen daarnaar zou kijken zou het hartstikke goed gaan”. Wel vertelde hij dat Nederland een aantal drukfactoren heeft, zo is stikstofdepositie een factor in Nederland die zeker groter is dan in het buitenland. Nederland stoot de meeste stikstof uit van alle landen, dit heeft effect op de biodiversiteit, echter is dit maar een klein onderdeel van het biodiversiteitsverlies.
Conclusie
De uitspraak dat Nederland “kampioen biodiversiteitsverlies in Europa” is, is ongefundeerd. Hoewel het klopt dat de Nederlandse grond en natuur er slecht voor staat, zijn de meest recente cijfers waarop de claim gebaseerd is uit 2018. Deze cijfers zijn dus te oud om een goed oordeel te geven zeven jaar na publicatie. Laat staan dat biodiversiteit een heel breed onderwerp is. Volgens Dr. Wamelink is Nederland wel ‘kampioen’ in bepaalde onderdelen van biodiversiteitsverlies, maar zijn er dus te veel factoren om hier dit oordeel aan te vlechten.
